Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
zróżnicowaną odporność na nadmiar tych metali<br />
w glebie. Eksperymentalnie stwierdzono, że glony<br />
z hałdy starszej i bardziej obciążonej metalami<br />
są bardziej odporne na cynk i ołów niż populacja<br />
tego samego gatunku, występująca na hałdzie<br />
młodszej, mniej obciążonej. Badane szczepy<br />
Eustigmatos sp. różniły się <strong>za</strong>równo zdolnością<br />
do akumulacji metali, jak również symptomami<br />
stresu oksydacyjnego. Dyskutowana jest rola tych<br />
mikroorganizmów w remediacji zdegradowanych<br />
terenów przemysłowych.<br />
• Realizowano projekt badawczy „Inwazje<br />
zooplanktonu: jak lokalne i regionalne procesy<br />
wpływają na sukces inwazji w <strong>za</strong>leżności od<br />
produktywności ekosystemu i intensywności <strong>za</strong>burzeń”.<br />
Badania eksperymentalne nad powodzeniem<br />
inwazji obcych gatunków roślinożernego<br />
zooplanktou w jeziorach mazurskich wyka<strong>za</strong>ły,<br />
że proces ten podlega kontroli z góry (top-down)<br />
realizowanej na przykład przez ryby drapieżne<br />
i drapieżniki bezkręgowe, takie jak wodzień<br />
(Chaoborus). Sukces inwazji <strong>za</strong>leżeć może również<br />
od stanu trofii jeziora, co jest istotne w przypadku<br />
<strong>za</strong>grożenia eutrofią. Ten aspekt <strong>za</strong>gadnienia<br />
był badany w eksperymentach, w których manipulowano<br />
koncentracjami w wodzie takich pierwiastków,<br />
jak fosfor i azot, poprzez dodawanie<br />
ich do hodowli, lub poprzez wprowad<strong>za</strong>nie do<br />
hodowli filtratorów, takich jak np. racicznica.<br />
Zastosowanie wyników badań naukowych<br />
o znaczeniu społecznym:<br />
• W rezultacie prac nad projektem badawczym<br />
„Przepływ energii przez piaszczyste ławice i plaże<br />
Wisły oraz ich potencjalna rola w rozkładzie<br />
materii” stwierdzono, że piaszczyste łachy wiślane<br />
stanowią aktywny filtr biologiczny powodujący<br />
oczyszc<strong>za</strong>nie się wody z materii organicznej.<br />
Praca polegająca na oczyszczeniu wody wiślanej<br />
z materii organicznej na jednym kilometrze<br />
Wisły w jej środkowym, roztokowym biegu jest<br />
wyceniona na 35 tys. PLN rocznie („ecosystem<br />
service”). Największą aktywność biologiczną wykazuje<br />
plaża całkowicie <strong>za</strong>lana wodą, następnie<br />
plaża na styku wody i lądu, plaża sucha i plaża<br />
mokra (znajdująca się stale pod wpływem falowania<br />
i oprysku). Tylko około połowy całkowitego<br />
zużycia tlenu przez plażę wiślaną jest wynikiem<br />
aktywności życiowej psammonu <strong>za</strong>mieszkującego<br />
przestrzenie interstycjalne między ziarnami<br />
piasku plaży. Pozostała część to abiotyczne zużycie<br />
tlenu będące wynikiem procesów chemicznych.<br />
Regulacja Wisły może doprowadzić do <strong>za</strong>niku<br />
plaż i łach wiślanych i przez to do znacznego<br />
pogorszenia się stanu sanitarnego wód rzeki.<br />
• Zgłoszenie do bazy GenBank sekwencji (18S<br />
rDNA i ITS1-5.8S rDNA-ITS2) nowego gatunku<br />
Eustigmatos calaminaris sp. nov. oraz gatunków<br />
E. vischeri, E. magnus, E. polyphem, Vischeria<br />
helvetica (z kolekcji kultur SAG).<br />
• Opracowanie metodyki monitoringu wydry<br />
i bobra, w ramach projektu „Monitoring gatunków<br />
i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym<br />
uwzględnieniem specjalnych obs<strong>za</strong>rów ochrony<br />
siedlisk Natura 2000 – fa<strong>za</strong> czwarta”.<br />
Działalność jednostki na rzecz terytorialnych<br />
struktur samorządowych:<br />
• Stwierdzono znaczne pogorszenie jakości<br />
wód Zalewu Zemborzyckiego, jako rezultat<br />
nieuregulowanej gospodarki wodno-ściekowej.<br />
Stwierdzono zmiany w składzie gatunkowym sinic<br />
występujących w Zalewie i dominacji Aphanizomenon<br />
i kilku gatunków Anabaena (w stosunku<br />
do lat ubiegłych) oraz znaczący wzrost liczebności<br />
Microcystis spp. i stężeń mikrocystyn.<br />
Uzyskana habilitacja:<br />
Jerzy Romanowski Funkcjonowanie populacji<br />
wybranych gatunków zwierząt w świetle wariantów<br />
<strong>za</strong>gospodarowania przestrzennego doliny<br />
Wisły.<br />
Instytut jest członkiem konsorcjów naukowych:<br />
BioGeo Centrum Badawcze <strong>PAN</strong>; Konsorcjum<br />
Użytkowników Stacji Hydrobiologicznej w Mikołajkach.<br />
* 05-092 Łomianki, ul. Konopnickiej 1,<br />
Dziekanów Leśny<br />
( (22) 751-30-46, fax (22) 751-31-57<br />
: e-mail: cbe@cbe-pan.pl<br />
www.cbe.pan.pl<br />
– 99 –
Change language