Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Działalność naukowa: opublikowano łącznie 29<br />
prac, z tego 5 w recenzowanych c<strong>za</strong>sopismach<br />
naukowych o <strong>za</strong>sięgu międzynarodowym; realizowano:<br />
24 projekty badawcze w tym 5 <strong>za</strong>granicznych,<br />
25 <strong>za</strong>dań badawczych w ramach działalności<br />
statutowej; we współpracy z <strong>za</strong>granicą<br />
realizowano 3 tematy.<br />
Wybrane wyniki:<br />
• W książce Zarys mechaniki gruntów sypkich<br />
opisano problemy dotyczące modelowania<br />
gruntów przed osiągnięciem stanu granicznego,<br />
mechanikę upłynniania, reakcję, problemy<br />
stabilności, elementy dynamiki dna morskiego.<br />
Omówiono: dylatywność, kontraktywność, stan<br />
ustalony, dylatancję, dokładność predykcji, definicję<br />
obciążenia i odciążenia. Opisano aparaty<br />
do badania gruntów i procedury kalibracyjne dla<br />
ich modeli teoretycznych.<br />
• W trakcie badań nad dynamiką dna morskiego,<br />
poddanego oddziaływaniu falowania, odkryto<br />
efekt pozornego peł<strong>za</strong>nia nawodnionego gruntu<br />
przy cyklicznych zmianach ciśnienia porowego.<br />
Falowanie powoduje cykliczne zmiany ciśnień<br />
porowych, co ma wpływ na nośność dna morskiego<br />
oraz procesy zwią<strong>za</strong>ne ze zmianami kształtu<br />
dna. Przeprowadzono doświadczenia w trójosiowym<br />
aparacie do cyklicznego ścinania gruntów,<br />
które polegały na monitorowaniu <strong>za</strong>chowania się<br />
nawodnionego gruntu, poddanego cyklicznym<br />
zmianom ciśnienia porowego, przy stałych naprężeniach<br />
globalnych. Zaobserwowano, że próbka<br />
odkształca się w miarę wzrostu liczby cykli zmian<br />
ciśnienia porowego, co przypomina peł<strong>za</strong>nie ciała<br />
stałego. Nazwano to efektem pozornego peł<strong>za</strong>nia,<br />
gdyż peł<strong>za</strong>nie jest zwią<strong>za</strong>ne z lepkością materiału,<br />
<strong>za</strong>ś nawodniony grunt sypki nie wykazuje<br />
takiej cechy w istotnym stopniu. Zaproponowano<br />
prosty model <strong>za</strong>obserwowanego zjawiska.<br />
• Zbadano mechanizmy osuwisk w dolinie Brdy<br />
w Koronowie, ocenę ich ryzyka i opracowano<br />
koncepcję ustabilizowania <strong>za</strong>grożonych zboczy.<br />
W dolinie Brdy w Koronowie występują liczne<br />
osuwiska mas ziemnych, <strong>za</strong>grażające bezpieczeństwu<br />
sąsiadujących budowli. Zidentyfikowano<br />
aktywne osuwiska, a następnie <strong>za</strong>instalowano<br />
terenową bazę pomiarową, składającą się z inklinometrów,<br />
piezometrów, reperów powierzchniowych<br />
oraz stacji meteorologicznej, która pozwoliła<br />
na systematyczne monitorowanie ruchu<br />
tych osuwisk, opadów i wahań zwierciadła wody<br />
gruntowej przez blisko 3 lata. Doświadc<strong>za</strong>lnie<br />
wyznaczono właściwości fizyczne i mechaniczne<br />
gruntów z <strong>za</strong>grożonych zboczy, przeprowadzono<br />
analizę ich budowy geologicznej oraz systematycznie<br />
prowadzono numeryczne symulacje stateczności.<br />
Wykryto, że główną przyczyną ruchów<br />
osuwiskowych są zmiany poziomu zwierciadła<br />
wód gruntowych, które skorelowano z opadami.<br />
Jako środek techniczny, obniżający ryzyko<br />
osuwisk <strong>za</strong>proponowano system drenażowy.<br />
Przeprowadzono analizę ryzyka osuwiskowego,<br />
m.in. opracowano scenariusze uszkodzenia infrastruktury<br />
wraz z analizą kosztów, co może być<br />
elementem systemu wspomagania decyzji.<br />
Zastosowania wyników badań naukowych<br />
o znaczeniu społecznym:<br />
• Na zlecenie KGHM POLSKA MIEDŹ S.A.,<br />
w oparciu o numeryczny trójwymiarowy model<br />
hydrodynamiczny opracowany w Instytucie,<br />
wykonano symulację numeryczną rozwoju pola<br />
hydrodynamicznego w rejonie składowiska i rozprzestrzeniania<br />
się <strong>za</strong>solonych wód migrujących<br />
w wodach podziemnych. Prace badawcze zwią<strong>za</strong>ne<br />
były z bezpieczną eksploatacją i rozbudową<br />
składowiska odpadów poflotacyjnych rudy miedzi<br />
„Żelazny Most”. Składowisko to jest istotnym<br />
elementem na mapie gospodarczej nie tylko Dolnego<br />
Śląska ale także w skali ogólnokrajowej.<br />
• W związku z budową podziemnych magazynów<br />
gazu w gminie Kosakowo k. Gdyni, Instytut<br />
przeprowadził ocenę warunków mies<strong>za</strong>nia<br />
się solanki z wodami Zatoki Puckiej. Pomiary<br />
terenowe – monitoringowe rozprzestrzeniania się<br />
solanki w polu bliskim instalacji zrzutowej prowadzone<br />
były od momentu rozpoczęcia zrzutu.<br />
Obejmowały rozprzestrzenianie się pojedynczej<br />
strugi solanki w polu bliskim instalacji zrzutowej<br />
oraz uzupełniające pomiary warunków prądowych<br />
w rejonie instalacji. Pomiary potwierdziły<br />
rezultaty modelowania matematycznego przed<br />
uzyskaniem zgody na budowę instalacji. Wyniki<br />
pomiarów terenowych wyka<strong>za</strong>ły, że instalacja<br />
zrzutowa pracuje zgodnie z posiadaną decyzją<br />
środowiskową.<br />
– 170 –
Change language