Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
cjalnych aplikacji praktycznych (np. wyjaśnienie<br />
mechanizmu ucieczki argonu ze struktury illitu,<br />
kluczowe dla interpretacji datowań radiometrycznych<br />
K-Ar, datowanie ceramicznych artefaktów<br />
archeologicznych poprzez oznaczenie stopnia<br />
rehyd<strong>rok</strong>sylacji, zmiana propagacji trzęsień<br />
ziemi itp.).<br />
• Rozpoznanie genezy chondrytów grupy H jest<br />
istotne dla badań materii po<strong>za</strong>ziemskiej. Precyzyjnie<br />
zbadano ich skład w mikroobs<strong>za</strong>rze, oraz<br />
ich mikrotekstury. Wyniki pozwoliły na wnioskowanie<br />
o wysokim stopniu termicznego zrównoważenia<br />
akrecyjnego potwierdzonego składem<br />
mineralnym. Anali<strong>za</strong> fragmentów o teksturach<br />
magmowych, postać skrystalizowanego stopu<br />
impaktowego ze strukturami lokalnej nierównowagi,<br />
oraz struktury deformacji ścięciowej dają<br />
możliwość interpretacji ich genezy jako złożenia<br />
przynajmniej dwóch wydarzeń impaktowych<br />
w historii ciała macierzystego.<br />
Zastosowanie wyników badań naukowych<br />
o znaczeniu społecznym:<br />
• Opracowano mapę strukturalną podłoża prowincji<br />
łupków gazonośnych centralnej Polski<br />
z wykorzystaniem danych grawimetrycznych<br />
i magnetycznych. Dane te po ich procesowaniu<br />
i wykonaniu map rastrowych posłużyły do wnikliwej<br />
analizy strukturalnej podłoża. Efektem<br />
analizy jest rozpoznanie sieci uskoków tnących<br />
podłoże, jak też przykrywających je osadów.<br />
Dokonano także os<strong>za</strong>cowania głębokości magnetycznego<br />
podłoża dla całego obs<strong>za</strong>ru. Otrzymane<br />
wyniki podlegać będą skalibrowaniu przy pomocy<br />
danych otworowych oraz modeli dwuwymiarowych.<br />
• Badano suchary dystroficzne jeziora Wigierskiego<br />
Parku Narodowego. Stanowią one unikatowy<br />
walor parku. Jeziora te generalnie ulegają<br />
<strong>za</strong>nikowi. Wpływ na ich degradację miał także<br />
czynnik antropogeniczny. Poznanie ich historii<br />
rozwoju, na bazie odczytu <strong>za</strong>pisu <strong>za</strong>chowanego<br />
w ich osadach (badania paleolimnologiczne), jest<br />
<strong>za</strong>daniem priorytetowym. Wykonane badania pozwoliły<br />
na rekonstrukcję zdarzeń, jakie <strong>za</strong>chodziły<br />
w przeszłości, także na prognozowanie ich<br />
przyszłości, co daje s<strong>za</strong>nsę na objęcie racjonalną<br />
ochroną tych bezcennych obiektów dziedzictwa<br />
przyrodniczego.<br />
Działalność jednostki na rzecz terytorialnych<br />
struktur samorządowych:<br />
• Dla gminy Frysztak opracowano mapę Osuwisk<br />
i Terenów Zagrożonych Ruchami Masowymi<br />
w skali 1:10 000.<br />
• W projekcie „Rekonstrukcja rozwoju torfowisk<br />
mszystych wybranych paleozbiorników<br />
w północnej Polsce – stanowisko Mukr<strong>za</strong>” w Borach<br />
Tucholskich z pomocą wielonarzędziowego<br />
warsztatu badawczego odtworzony został proces<br />
powstawania torfowiska mszystego z uwzględnieniem<br />
uwarunkowań lokalnych na tle regionalnych<br />
zmian klimatycznych.<br />
• Zainicjowano wspólnie z pracownikami Uniwersytetu<br />
Śląskiego projekt „Procesy geologiczne<br />
<strong>za</strong>chodzące na płonących hałdach Śląska – produkty<br />
pirometamorfizmu, ekshalacje, minerały<br />
siarc<strong>za</strong>nowe”. Prace te mają szczególne znaczenie<br />
w kontekście włączenia instytutu w obs<strong>za</strong>r<br />
działania programu UE Horyzont 2020.<br />
• Zainicjowano prace nad elementami kamiennymi<br />
kompleksu parkowo-pałacowego. Wykonano<br />
prace badawcze nad identyfikacją proweniencji<br />
skał z zespołu rzeźb lapidarium.<br />
Osiągnięcia jednostki we współpracy z instytucjami<br />
<strong>za</strong>granicznymi:<br />
• Projekt dotyczący procesów ekwilibracji i reekwilibracji<br />
w granitach archaicznych, realizowany<br />
we współpracy z Lab. Magmas et Volcans,<br />
OPGC, CNRS, Universite Blaise Pascal, Clermont-Ferrand<br />
skoncentrowany był na badaniu<br />
tekstur krystali<strong>za</strong>cji i re-krystali<strong>za</strong>cji faz w późnoarchaicznych<br />
ciałach magmowych o genezie<br />
mies<strong>za</strong>nej. Najciekawsze wyniki uzyskano metodą<br />
katodoluminescencji. Stwierdzono bogatą<br />
ścieżkę formacji/transformacji faz, z wieloma<br />
etapami zmian w fizyko-chemicznych warunkach<br />
generowania i hybrydy<strong>za</strong>cji magmy. Dane te rzucają<br />
nowe światło na badania interakcji płaszczskorupa<br />
u schyłku archaiku.<br />
• W ramach współpracy z Instytutem Ekologii<br />
i Ewolucji im A.N. Severtsova Rosyjskiej<br />
Akademii Nauk kontynuowano badania <strong>za</strong>chodzących<br />
w okresie ostatnich pięćdziesięciu lat<br />
zmian w jeziorach w Polsce i Rosji. Na bazie<br />
szczątków flory i fauny <strong>za</strong>chowanych w osadach<br />
jeziora Głubokoe określono zmiany, jakie <strong>za</strong>szły<br />
<strong>za</strong>równo pod wpływem klimatu, jak i działalno-<br />
– 144 –