Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
OGRÓD BOTANICZNY – CENTRUM<br />
ZACHOWANIA RÓŻNORODNOŚCI<br />
BIOLOGICZNEJ w Powsinie<br />
Dyrektor: prof. dr hab. Jerzy Puchalski<br />
Przewodniczący Rady Naukowej: czł. rzecz.<br />
<strong>PAN</strong> Marian Saniewski<br />
Ogród (kategoria „1” (A) w rankingu MNiSW)<br />
<strong>za</strong>trudnia 78 pracowników, w tym 10 naukowych<br />
(<strong>za</strong>trudnienie średnioroczne w przeliczeniu na<br />
pełne etaty).<br />
Działalność naukowa: opublikowano łącznie 52<br />
prace, z tego 16 prac w recenzowanych c<strong>za</strong>sopismach<br />
naukowych o <strong>za</strong>sięgu międzynarodowym;<br />
realizowano: 7 projektów badawczych, w tym 1<br />
<strong>za</strong>graniczny, 6 <strong>za</strong>dań badawczych w ramach działalności<br />
statutowej; we współpracy z <strong>za</strong>granicą<br />
realizowano 4 tematy.<br />
Wybrane wyniki:<br />
• Dzięki wykorzystaniu analizy proteomicznej<br />
embriogenicznych <strong>za</strong>wiesin komórkowych<br />
goryczek wyka<strong>za</strong>no, iż w c<strong>za</strong>sie wymuszonego<br />
stresu wodnego białka ulegają przemianom zwią<strong>za</strong>nym<br />
z rozmieszczeniem w komórce i udziałem<br />
w procesach biologicznych o podłożu molekularnym.<br />
Zmiana udziału poszczególnych szlaków<br />
metabolicznych w adaptacji do stresu wyraża się<br />
zwiększoną lub zmniejszoną ich aktywnością biologiczną<br />
obrazowaną intensywnością około 1000<br />
plan białek na elektroferogramie 2D.<br />
• W wyniku badań anatomicznych przyrostu<br />
wtórnego u drzewiastych roślin jednoliściennych,<br />
na przykładzie draceny smoczej, opisano<br />
budowę przestrzenną wtórnych wiązek amfiwa<strong>za</strong>lnych.<br />
Wska<strong>za</strong>no, że układ cewek otac<strong>za</strong>jących<br />
centralnie położone w wiązce łyko ulega zmianie<br />
w <strong>za</strong>leżności od poziomu na którym został<br />
wykonany przekrój poprzeczny. Cewki mogą<br />
tworzyć szczelny lub nieciągły, tj. poprzedzielany<br />
komórkami parenchymatycznymi, pierścień<br />
wokół komórek łyka. Jak dotąd takiego układu<br />
komórek nie wią<strong>za</strong>no z budową jednej wiązki<br />
amfiwa<strong>za</strong>lnej, a traktowano go jako dwie odrębne<br />
formy tych wiązek. Taka budowa wiązek<br />
wskazuje również na istnienie w nieulistnionych<br />
fragmentach łodyg innej ścieżki transportu<br />
bocznego asymilatów, po<strong>za</strong> transportem drogą<br />
waskularną.<br />
• W badaniach ekologicznych drzew wykryto<br />
wyjątkowe właściwości brzozy brodawkowatej<br />
(Betula pendula Roth.) do akumulacji w liściach<br />
dużych ilości cynku, <strong>za</strong>równo na stanowiskach<br />
kontrolnych, jak i silnie <strong>za</strong>nieczyszczonych, co<br />
daje możliwość uznania tego gatunku <strong>za</strong> „hiperakumulator”<br />
cynku. Brzo<strong>za</strong> brodawkowata charakteryzowała<br />
się ponadto małą wrażliwością na<br />
<strong>za</strong>nieczyszczenie środowiska cynkiem. Podobne<br />
wyniki uzyskano również dla innych gatunków<br />
Betula. Te szczególne właściwości brzozy brodawkowatej<br />
i innych gatunków brzóz wskazują<br />
na przydatność tych drzew do obsad<strong>za</strong>nia miejsc<br />
szczególnie <strong>za</strong>nieczyszczonych cynkiem, co<br />
może być wykorzystane do fitoremediacji skażonych<br />
gleb.<br />
• Na podstawie opracowanej metodyki, w ramach<br />
projektu rozwojowego NCBiR, utworzono<br />
kriogeniczny bank genów historycznych odmian<br />
jabłoni. Metoda ta polega na <strong>za</strong>mrażaniu, po odpowiednim<br />
przygotowaniu, zrazów pędowych<br />
z pojedynczymi pąkami śpiącymi w parach<br />
ciekłego azotu (ok. -160 o C), co umożliwia ich<br />
przechowywanie w tych warunkach przez okres<br />
wieloletni. Po rozmrożeniu pąki te mogą być<br />
używane do okuli<strong>za</strong>cji. Aktualnie w banku tym<br />
znalazły się 104 odmiany najcenniejszych jabłoni<br />
uprawianych w Polsce w dawnych latach. Jest to<br />
pierwsze w kraju <strong>za</strong>stosowanie kriokonserwacji<br />
dla <strong>za</strong>chowania <strong>za</strong>sobów genowych drzew owocowych<br />
jako nowoczesnej i uzupełniającej metody<br />
dla istniejących kolekcji drzew owocowych<br />
w sadach pomologicznych.<br />
Zastosowanie wyników badań naukowych<br />
o znaczeniu społecznym:<br />
• Ogród Botaniczny w Powsinie, otwarty do<br />
zwied<strong>za</strong>nia publicznego od 22 lat, jest miejscem<br />
służącym populary<strong>za</strong>cji wiedzy przyrodniczej<br />
w formie urządzonych ekspozycji i kolekcji roślinnych,<br />
wystaw i szkoleń. Ekspozycje roślinne<br />
urządzone są na ok. 30 ha gruntu i 2000 m 2 szklarni.<br />
Łącznie zbiory roślin obejmują ok. 10.000 taksonów<br />
roślin. W <strong>2012</strong> <strong>rok</strong>u Ogród odwiedziło<br />
93.206 osób, w tym 9.850 osób w 315 grupach<br />
zorganizowanych. Dla zwied<strong>za</strong>jących zorganizowano<br />
23 wystawy przyrodnicze oraz sztuki o te-<br />
– 100 –
Change language