Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Działalność naukowa: opublikowano łącznie<br />
156 prac, z tego 116 prac w recenzowanych c<strong>za</strong>sopismach<br />
naukowych o <strong>za</strong>sięgu międzynarodowym;<br />
realizowano: 76 projektów badawczych,<br />
w tym 8 <strong>za</strong>granicznych, 16 <strong>za</strong>dań badawczych<br />
w ramach działalności statutowej; we współpracy<br />
z <strong>za</strong>granicą realizowano 29 tematów.<br />
Wybrane wyniki:<br />
• Badano wpływ podwyższonych poziomów<br />
estradiolu, progesteronu i testosteronu u świni<br />
na kodowanie chemiczne komórek nerwowych<br />
<strong>za</strong>opatrujących jajniki oraz na aktywność steroidogenną<br />
gonad. Wyka<strong>za</strong>no, że długoterminowe<br />
podawanie 17β-estradiolu u loszek prowadziło do<br />
istotnych zmian w dystrybucji i kodowaniu neuronów<br />
jajnikowych w zwojach rdzeniowych oraz<br />
w populacji wewnątrzjajnikowych włókien nerwowych.<br />
Wyniki te sugerują, że hyperestrogenizm<br />
może regulować przekaz informacji czuciowej<br />
z jajnika do rdzenia kręgowego oraz oddziaływać<br />
na czynność gonad. Wyka<strong>za</strong>no też wzrost ekspresji<br />
czynnika wzrostu nerwów i jego receptora<br />
TrkA w <strong>za</strong>palnej macicy świni, co sugeruje udział<br />
tych czynników w modulowaniu procesu <strong>za</strong>palnego<br />
i/lub wpływie na wzór unerwienia macicy.<br />
• Realizowano projekt badawczy „Ocena wpływu<br />
beta-glukanu 1,3D-1,6D w połączeniu z dietą<br />
ubogokaloryczną na <strong>za</strong>wartość trzewnej tkanki<br />
tłuszczowej oraz wrażliwość organizmu na insulinę<br />
u otyłych osób z prawidłową tolerancją<br />
glukozy”. W badaniach na zdrowych ochotnikach<br />
wyka<strong>za</strong>no, że podwyższenie stężenia wolnych<br />
kwasów tłuszczowych we krwi, uzyskane przez<br />
wlew Intralipidu lub posiłek wysokotłuszczowy,<br />
prowadzi do istotnego obniżenia stężenia neurotropowego<br />
czynnika pochodzenia mózgowego<br />
(BDNF) w osoczu. Wskazuje to na związek między<br />
insulinoopornością indukowaną przez lipidy<br />
a predyspozycją do chorób neurodegeneracyjnych,<br />
jak np. choroba Alzheimera.<br />
• Badano problem „Niedożywienie w początkowym<br />
okresie rozwojowym a wskaźniki reprodukcyjne<br />
po osiągnięciu dojr<strong>za</strong>łości płciowej”.<br />
Niedożywienie matki podc<strong>za</strong>s laktacji programuje<br />
rozwój i dojrzewanie hormonalne osi podwzgórze-przysadka-gonady<br />
w kolejnych generacjach<br />
(F 1<br />
, F 2<br />
) <strong>za</strong>równo u potomstwa płci męskiej, jak<br />
i żeńskiej. Konsekwencją jest opóźnienie dojr<strong>za</strong>łości<br />
płciowej, rozregulowanie cyklu płciowego<br />
oraz obniżenie wskaźników reprodukcyjnych.<br />
Molekularne podstawy tych zmian u potomstwa<br />
opierają się na globalnej zmianie ekspresji genów<br />
w podwzgórzu, mających kluczowe znaczenie<br />
podc<strong>za</strong>s rozwoju wrażliwości osi podwzgórzeprzysadka-gonady,<br />
tj. kisspeptyna, czy receptor<br />
leptyny.<br />
• Realizowano projekt badawczy „Opracowanie<br />
technologii produktów piekarskich z udziałem<br />
koncentrowanych składników mleka pozyskanych<br />
z serwatki jako funkcjonalnych i odżywczych<br />
komponentów sprzyjających zdrowiu”.<br />
Stwierdzono, że wyodrębnione i skoncentrowane<br />
separacją membranową odżywcze składniki<br />
serwatki kwasowej mogą być wartościowym dodatkiem<br />
pieczywa pszennego i mies<strong>za</strong>nego. Uzyskane<br />
koncentraty i produkty wypiekowe z ich<br />
udziałem, korzystnie oddziaływały na metabolizm<br />
u szczura, powodując zmiany parametrów<br />
biochemicznych osoc<strong>za</strong> krwi, mikrobiologicznych<br />
enzymów glikolitycznych krótkołańcuchowych<br />
kwasów tłuszczowych w jelicie grubym.<br />
W ekosystemie jelita odnotowano korzystne<br />
zwiększenie liczebności Bifidobacterium.<br />
Zastosowanie wyników badań naukowych<br />
o znaczeniu społecznym:<br />
• Badanie pacjentów z podejrzeniem alergii<br />
pokarmowej i ich rodzin pozwoliło na prześledzenie<br />
w badanej grupie częstości występowania<br />
określonego genotypu filagryny oraz jego<br />
związku z predyspozycjami do pojawiania się<br />
nadwrażliwości. Bezpośrednio przyczynia się to<br />
do przyjęcia właściwego standardu leczenia przez<br />
lekarzy-alergologów.<br />
Osiągnięcia jednostki we współpracy z instytucjami<br />
<strong>za</strong>granicznymi:<br />
• We współpracy z naukowcami portugalskimi<br />
opracowano m.in. oryginalną metodę izolacji<br />
i hodowli komórek nabłonkowych i zrębu łącznotkankowego<br />
śluzówki macicy klaczy.<br />
• Współpraca z Gene Center, LMU Münich<br />
umożliwiła m.in. bioinformatyczną analizę danych<br />
uzyskanych podc<strong>za</strong>s globalnej analizy<br />
ekspresji miRNA; analizę ekspresji miRNA <strong>za</strong><br />
pomocą NGS, która pozwoliła na optymali<strong>za</strong>cję<br />
protokołu przygotowania bibliotek małego RNA<br />
– 92 –