Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ZAKŁAD ANTROPOLOGII<br />
Dyrektor: dr hab. Sławomir Kozieł, prof. nadzw.<br />
Przewodniczący Rady Naukowej: dr hab.<br />
Krzysztof Borysławski, prof. nadzw.<br />
Instytut (kategoria „2” (B) w rankingu MNiSW)<br />
<strong>za</strong>trudnia 13 pracowników, w tym 10 naukowych<br />
(<strong>za</strong>trudnienie średnioroczne w przeliczeniu na<br />
pełne etaty).<br />
Działalność naukowa: opublikowano łącznie 16<br />
prac, z tego 12 prac w recenzowanych c<strong>za</strong>sopismach<br />
naukowych o <strong>za</strong>sięgu międzynarodowym;<br />
realizowano: 4 projekty badawcze, w tym 1 <strong>za</strong>graniczny,<br />
11 <strong>za</strong>dań badawczych w ramach działalności<br />
statutowej; we współpracy z <strong>za</strong>granicą<br />
realizowano 12 tematów.<br />
Wybrane wyniki:<br />
• Badano asymetrię jakości partnerów wobec<br />
stopnia satysfakcji ze związku w ocenie kobiet.<br />
Celem badań było określenie jak – w ocenie kobiet<br />
– różnica w jakości partnerów wpływa na<br />
stopień satysfakcji ze związku. Materiał i metody:<br />
200 kobiet (wiek 18-42) wypełniło kwestionariusz<br />
określający stopień satysfakcji ze związku<br />
i jakość partnerską (MV; 6 wyznaczników:<br />
atrakcyjność, osobowość, wykształcenie, inteligencja,<br />
pozycja <strong>za</strong>wodowa i pozycja społeczna);<br />
wyznaczono asymetrię jakości partnerskiej, czyli<br />
różnicę jakości partnerskiej (MVD = MV mężczyzny<br />
– MV kobiety). Stwierdzono, że najwięks<strong>za</strong><br />
satysfakcja ze związku wynika wówc<strong>za</strong>s, gdy<br />
mężczyzna ma wyższą jakość partnerską. Kobiety<br />
są mniej <strong>za</strong>dowolone ze związku, gdy mają wyższą<br />
jakość partnerską niż partner. Nie ma różnic<br />
w satysfakcji pomiędzy związkami bez różnicy<br />
w jakości partnerskiej a związkami, w których<br />
mężczyzna ma wyższą jakość partnerską. Wniosek:<br />
Kobieta może oczekiwać wyższego statusu<br />
partnera i jego większego <strong>za</strong>angażowania w związek<br />
(teoria inwestycji rodzicielskiej Triversa).<br />
• Obserwowano wzrastanie i rozwój chłopców<br />
i dziewcząt w <strong>za</strong>leżności od promienia małżeńskiego<br />
rodziców. Badania miały na celu os<strong>za</strong>cowanie,<br />
na licznym materiale (2675 chłopców<br />
i 2603 dziewcząt; wiek 6-18 lat) wpływu promienia<br />
małżeńskiego wyrażonego odległością<br />
geograficzną pomiędzy miejscami urodzenia rodziców<br />
na rozwój i wzrastanie dzieci i młodzieży.<br />
Kontrolując warunki społeczno-ekonomiczne<br />
rodziny oraz czynniki dziedziczne, wyka<strong>za</strong>no, że<br />
większy promień małżeński wią<strong>za</strong>ł się z większą<br />
wysokością ciała u chłopców oraz dziewcząt<br />
w trzech kolejnych etapach rozwoju. Efekt<br />
promienia małżeńskiego był silniej <strong>za</strong>znaczony<br />
u chłopców niż u dziewcząt. Wniosek: Korzystny<br />
efekt promienia małżeńskiego na wysokość ciała<br />
dzieci i młodzieży może wynikać z heterozji<br />
będącej skutkiem migracji małżeńskiej i „przepływu<br />
genów”.<br />
• Rozważano <strong>za</strong>leżność czynników społecznoekonomicznych<br />
od ryzyka wystąpienia zespołu<br />
metabolicznego wśród mężczyzn i kobiet. Na<br />
Dolnym Śląsku, u obu płci, zespół metaboliczny<br />
występował częściej wśród mieszkańców miasta<br />
niż mieszkańców wsi. Natomiast poziom wykształcenia<br />
istotnie wpływał na ryzyko występowania<br />
ZM jedynie u kobiet. Ryzyko to wzrastało<br />
wraz z obniżaniem się pozycji społecznej<br />
kobiet ocenionej na podstawie poziomu ich wykształcenia.<br />
Obniżenie poziomu wykształcenia<br />
o jeden stopień zwięks<strong>za</strong>ło ryzyko wystąpienia<br />
ZM o 15% w przypadku kryteriów IDF i o 26 %<br />
w przypadku kryteriów NCEP ATP III.<br />
Działalność jednostki na rzecz terytorialnych<br />
struktur samorządowych:<br />
• Realizowano projekt pt. „Epidemie obezity –<br />
společný problém: předávání znalostí, vzdělávání,<br />
prevence” / „Epidemia otyłości – wspólny problem:<br />
transfer wiedzy, edukacja, profilaktyka”<br />
finansowany w ramach Europejskiego Funduszu<br />
Rozwoju Regionalnego INTERREG Współpraca<br />
Transgraniczna Rzeczpospolita <strong>Polska</strong> – Republika<br />
Czeska we współpracy z Uniwersytetem<br />
Palackiego w Ołomuńcu. Projekt ma na celu:<br />
określenie odsetka osób otyłych wśród dzieci<br />
i młodzieży polskiej i czeskiej z obs<strong>za</strong>rów pogranic<strong>za</strong><br />
obu krajów, ze szczególnym uwzględnieniem<br />
zróżnicowania społecznego. Wspólne badania<br />
przyczynią się do opracowania uniwersalnego<br />
programu profilaktycznego promującego zdrowy<br />
styl życia pozwalający uniknąć <strong>za</strong>grożeń zwią<strong>za</strong>nych<br />
z otyłością. Działania te będą miały wpływ<br />
na zmniejszenie ryzyka zdrowotnego zwią<strong>za</strong>nego<br />
z nadmiernym otłuszczeniem oraz poprawę<br />
– 102 –
Change language