Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
INSTYTUT FIZYKI JĄDROWEJ<br />
im. Henryka Niewodnic<strong>za</strong>ńskiego <strong>PAN</strong><br />
Dyrektor: prof. dr hab. Marek Jeżabek<br />
Przewodniczący Rady Naukowej: prof. dr hab.<br />
Antoni Szczurek<br />
Instytut (kategoria „1” (A) w rankingu MNiSW)<br />
<strong>za</strong>trudnia 444 pracowników, w tym 227 naukowych<br />
(<strong>za</strong>trudnienie średnioroczne w przeliczeniu<br />
na pełne etaty).<br />
Działalność naukowa: opublikowano łącznie 594<br />
prace, z tego 465 w recenzowanych c<strong>za</strong>sopismach<br />
o <strong>za</strong>sięgu międzynarodowym; realizowano: 162<br />
projekty badawcze, w tym 38 <strong>za</strong>granicznych, 40<br />
<strong>za</strong>dań badawczych w ramach działalności statutowej;<br />
we współpracy z <strong>za</strong>granicą realizowano<br />
128 tematów.<br />
Wybrane wyniki:<br />
• Współpraca w ramach eksperymentu ATLAS<br />
prowadzonego w akceleratorze LHC w CERN<br />
(przy aktywnym udziale fizyków z IFJ <strong>PAN</strong>) odkryto<br />
nową cząstkę będącą prawdopodobnie długo<br />
poszukiwanym bozonem Higgsa. Odkrycia dokonano,<br />
wykorzystując połączone dane doświadc<strong>za</strong>lne<br />
uzyskane w latach 2011 i <strong>2012</strong> dla oddziaływań<br />
proton-proton, przy energii zderzenia 7 i 8 TeV<br />
w układzie środka masy. Anali<strong>za</strong> przeprowadzona<br />
dla rożnych kanałów rozpadu dobitnie świadczy<br />
o istnieniu skalarnej cząstki o masie około<br />
126 GeV, o sposobie produkcji i rozpadu zgodnym<br />
z przewidywanym bozonem Higgsa z Modelu<br />
Standardowego. Cząstka ta jest najwyraźniej widoczna<br />
w procesach H→ZZ(*)→4l, H→γγ oraz<br />
H→WW(*)→lν. W przypadku rozpadu H→γγ<br />
sygnał jest na tyle silny, że można mówić o odkryciu<br />
nowej cząstki w tym pojedynczym kanale.<br />
Prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia tylko<br />
z fluktuacją tła wynosi 1.7×10−9 (5.9 odchyleń<br />
standardowych). Odkrycie bozonu Higgsa jest<br />
niezmiernie ważne dla zrozumienia fundamentalnych<br />
oddziaływań, dotyczy to w szczególności<br />
zrozumienia mechanizmu uzyskania masy przez<br />
cząstki elementarne i jest niezmiernie istotne dla<br />
zrozumienia budowy Wszechświata.<br />
• Współpraca w ramach eksperymentu ALICE<br />
w akceleratorze LHC w CERN dotyczy badań<br />
zmier<strong>za</strong>jących do uzyskania informacji o gęstej<br />
i gorącej materii jądrowej. Najważniejsze osiągniecie<br />
w <strong>rok</strong>u sprawozdawczym zwią<strong>za</strong>ne było<br />
ze zbadaniem oddziaływania p-Pb przy √s NN<br />
=5.02<br />
TeV. Uzyskano wyniki dotyczące krotności produkowanych<br />
cząstek naładowanych i porównano<br />
je z wcześniejszymi wynikami oddziaływań pp<br />
i AA przy energiach RHIC i LHC. Otrzymano<br />
także rozkłady pędów poprzecznych oraz przeprowadzono<br />
analizę kątowych korelacji dwucząstkowych.<br />
• Opracowano nowatorskie podejście do dynamiki<br />
nierównowagowego układu we wczesnym<br />
stadium zderzeń jądrowych – najtrudniejszego<br />
w modelowaniu stadium zderzenia. Nowy formalizm<br />
pozwala na przeprowadzenie rachunków<br />
na etapie, gdzie hydrodynamika się jeszcze nie<br />
stosuje.<br />
• W dziedzinie teoretycznej fizyki cząstek<br />
opracowano nową metodę włąc<strong>za</strong>nia poprawek<br />
NLO do twardego procesu w połączeniu z dwoma<br />
kaskadami partonowymi klasy LO, dla procesu<br />
produkcji ciężkiego bozonu W/Z i dla głęboko<br />
nieelastycznego zderzenia elektron-proton (DIS).<br />
Proponowane rozwią<strong>za</strong>nie jest alternatywą dla<br />
rozwią<strong>za</strong>ń w projektach MC@NLO i POWHEG<br />
i ma w porównaniu z nimi duże <strong>za</strong>lety: prostotę<br />
sformułowania, dodatniość wagi Monte Carlo,<br />
zbędność tak zwanych „vetoed shower” i „truncated<br />
shower”, które bardzo komplikują ich implementację.<br />
• Rezultaty badań zwią<strong>za</strong>ne z rozwojem diagnostyk<br />
medycznych opartych o specyficzne metody<br />
fizyki doświadc<strong>za</strong>lnej mają duże znaczenie<br />
społeczne. Są to badania zmian czynności serca<br />
na tle istotnie rozwijającej się miażdżycy oparte<br />
o obrazowanie magnetyczno-rezonansowe (MR)<br />
oraz opracowaną w IFJ <strong>PAN</strong> chromatograficzną<br />
metodę analizy składu oddechu pacjentów z przewlekłą<br />
chorobą nerek w celu stworzenie testu<br />
dla wczesnej diagnostyki schorzeń nerek i oceny<br />
skuteczności dializy. Metodę MR w oparciu<br />
o Tomograf 9.4 T wykorzystano do obrazowania<br />
dynamicznego procesu uwadniania postaci leku<br />
przy badaniu dojelitowych powłok leku na bazie<br />
szelaku.<br />
• Badania z <strong>za</strong>kresu inżynierii cienkich warstw,<br />
powłok i nanomateriałów pozwoliły na uformowanie<br />
powłok węglowych domieszkowanych<br />
– 132 –
Change language