Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
INSTYTUT PARAZYTOLOGII<br />
im. Witolda Stefańskiego <strong>PAN</strong><br />
Dyrektor: prof. dr hab. Władysław Cabaj<br />
Przewodnicząca Rady Naukowej: prof. dr hab.<br />
Halina Wędrychowicz<br />
Instytut (kategoria „1” (A) w rankingu MNiSW)<br />
<strong>za</strong>trudnia 55 pracowników, w tym 28 naukowych<br />
(<strong>za</strong>trudnienie średnioroczne w przeliczeniu na<br />
pełne etaty).<br />
Działalność naukowa: opublikowano łącznie 56<br />
prac, z tego 35 prac w recenzowanych c<strong>za</strong>sopismach<br />
naukowych o <strong>za</strong>sięgu międzynarodowym;<br />
realizowano: 22 projekty badawcze, w tym 2 <strong>za</strong>graniczne,<br />
18 <strong>za</strong>dań badawczych w ramach działalności<br />
statutowej; we współpracy z <strong>za</strong>granicą<br />
realizowano 14 tematów.<br />
Wybrane wyniki:<br />
• Badając mikropasożyty kiełży (Gammaridae)<br />
w małych przymorskich rzekach wybrzeża Bałtyckiego,<br />
stwierdzono występowanie u kiełży pasożytów<br />
jednokomórkowych: gregaryn i mikrosporydiów.<br />
Żywicielami gregaryn były gatunki<br />
rodzime kiełży (Gammarus pulex, G. lacustris)<br />
oraz gatunki obce pochodzenia północnoamerykańskiego<br />
(G. tigrinus). Mikrosporidia wykryto<br />
u G. pulex i G. lacustris, reprezentantów fauny<br />
rodzimej. Otrzymane wyniki pozwalają na stwierdzenie,<br />
że istnieje realne <strong>za</strong>grożenie przenoszenia<br />
i rozprzestrzeniania się pasożytów jednokomórkowych<br />
(Uradiophora sp.) z rodzimych kiełży<br />
(Gammarus spp.) na gatunki inwazyjne pochodzenia<br />
północnoamerykańskiego (G. tigrinus).<br />
• W ramach projektu „Charakterystyka molekularna<br />
świdrowców z podrod<strong>za</strong>ju Megatrypanum<br />
występujących u wybranych gatunków przeżuwaczy<br />
w Polsce” wyka<strong>za</strong>no, że sekwencje izolatów<br />
świdrowców Trypanosoma sp. od jelenia<br />
sika i jelenia szlachetnego są identyczne i zgodne<br />
z sekwencją Trypanosoma sp. izolatu D30 od<br />
daniela z Anglii (AJ 009165.1). Sekwencja izolatu<br />
od żubra jest w 100% zgodna z sekwencją<br />
T. theileri izolatu K127 z bydła z Niemiec (AJ<br />
009164.1). Ponadto stwierdzono, że na badanym<br />
odcinku ITS-1 sekwencja uzyskana od żubra jest<br />
w 100% zgodna z sekwencją T. theileri od krowy<br />
(AB 56950.1), natomiast sekwencja uzyskana od<br />
jelenia szlachetnego jest w 100% zgodna z sekwencją<br />
T. theileri (AB 007814.1) z GenBank.<br />
Badania potwierdziły, że istnieją dwa różne genotypy<br />
świdrowców występujących we krwi Bovidae<br />
i Cervidae.<br />
• Dokonano identyfikacji gatunkowej nicieni<br />
z rod<strong>za</strong>ju Trichinella u zwierząt wolno żyjących<br />
w Polsce. Spośród 269 zbadanych lisów 23 były<br />
<strong>za</strong>rażone włośniami. U 21 lisów stwierdzono<br />
obecność Trichinella britovi, u jednego T. spiralis.<br />
U jednego z lisów z okolic Nowego Targu<br />
wykryto obecność T. pseudospiralis. Uzyskany<br />
wynik potwierdzono metodą multiplex PCR dla<br />
genomowego i mitochondrialnego DNA oraz sekwencjonowaniem.<br />
Sekwencje uzyskane z polskiego<br />
izolatu T. pseudospiralis zostały zdeponowane<br />
w GenBank pod numerami: JQ809660.1<br />
i JQ809661.1. Jest to pierwsze stwierdzenie występowania<br />
gatunku T. pseudospiralis w Polsce.<br />
Zastosowanie wyników badań naukowych<br />
o znaczeniu społecznym:<br />
• Realizowano projekt „Dirofilario<strong>za</strong> nowym<br />
<strong>za</strong>grożeniem dla psów i ludzi w Polsce – występowanie<br />
i rozprzestrzenienie nicieni z rod<strong>za</strong>ju<br />
Dirofilaria”. W wyniku zbadania próbek krwi 462<br />
psów z województwa mazowieckiego, mikrofilarie<br />
należące do gatunku D. repens wykryto<br />
u zwierząt pochodzących z Wars<strong>za</strong>wy oraz z 18<br />
powiatów województwa. Średnia ekstensywność<br />
inwazji tego gatunku obserwowana w województwie<br />
mazowieckim wynosiła 25,5%. Najwyższą<br />
ekstensywność inwazji wynoszącą 52,9% i najwyższą<br />
średnią intensywność <strong>za</strong>rażenia, osiągającą<br />
35 mikrofilarii w 60 mikrolitrach krwi,<br />
stwierdzono w powiecie radomskim. Biorąc pod<br />
uwagę fakt, że pasożyta <strong>za</strong>rejestrowano u psów<br />
<strong>za</strong>równo w centrum, jak i najbardziej obwodowo<br />
położonych powiatach, należy przypuszc<strong>za</strong>ć, że<br />
dirofilario<strong>za</strong> występuje na terenie całego województwa.<br />
Badania te rozszer<strong>za</strong>ją znacznie poznany<br />
dotąd <strong>za</strong>sięg tej parazytozy. Zarażone psy nie<br />
przebywały po<strong>za</strong> granicami Polski, co świadczy<br />
o tym, że jest to inwazja rodzima.<br />
• Realizowano projekt „Badania nad immunoreaktywnymi<br />
białkami Trichinella spiralis<br />
z <strong>za</strong>stosowaniem metod z <strong>za</strong>kresu proteomiki<br />
i genomiki oraz próba <strong>za</strong>stosowania tych białek<br />
– 90 –