Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Zastosowanie wyników badań naukowych<br />
o znaczeniu społecznym, działania zwięks<strong>za</strong>jące<br />
innowacyjność:<br />
• Po raz pierwszy wykorzystano mech Pleurozium<br />
schreberi do os<strong>za</strong>cowania <strong>za</strong>nieczyszczenia<br />
powietr<strong>za</strong> związkami azotowymi. Uzyskany<br />
wzorzec przestrzenny pokrywa się z przewidywaniami:<br />
<strong>za</strong>chodnia część kraju charakteryzuje<br />
się wyższą koncentracją azotu w mchach niż<br />
część wschodnia, co prawdopodobnie odzwierciedla<br />
ilość nawozów stosowanych w produkcji<br />
rolnej. Wyniki badań mają znaczenia praktyczne<br />
– z danych tych korzystają właściwe służby<br />
odpowiedzialne <strong>za</strong> kontrolę jakości środowiska<br />
w kraju (WIOŚ, GIOŚ) oraz europejski program<br />
monitoringu środowiska (raport EMEP).<br />
• Opublikowano klucze: do oznac<strong>za</strong>nia okrzemek,<br />
do oznac<strong>za</strong>nia okrzemek w fitobentosie dla<br />
potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych<br />
w Polsce oraz do oznac<strong>za</strong>nia porostów<br />
wodnych z rod<strong>za</strong>ju Verrucaria s.l, które są stosowane<br />
do określania stopnia <strong>za</strong>nieczyszczenia wód.<br />
Działalność jednostki na rzecz terytorialnych<br />
struktur samorządowych:<br />
• Eksperty<strong>za</strong> dotycząca perspektyw ochrony aktywnej<br />
populacji wybranych gatunków r<strong>za</strong>dkich<br />
i <strong>za</strong>grożonych na Wyżynie Małopolskiej z punktu<br />
widzenia analizy zmienności genetycznej – raport<br />
dla Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska<br />
w Krakowie; Eksperty<strong>za</strong> mykologiczna Domu<br />
Erazma Ciołka – raport dla Muzeum Narodowego<br />
w Krakowie; Problematyka ekstensywnego<br />
wypasu „kulturowego w ramach reali<strong>za</strong>cji idei<br />
rozwoju zrównoważonego” – konsultację dla Małopolskiego<br />
Urzędu Mars<strong>za</strong>łkowskiego; Anali<strong>za</strong><br />
palinologiczna 8 próbek z arkus<strong>za</strong> Nowy Targ –<br />
eksperty<strong>za</strong> dla Przedsiębiorstwa Geologicznego<br />
S.A., Kraków; Anali<strong>za</strong> palinologiczna 10 próbek<br />
z arkus<strong>za</strong> Krościenko – eksperty<strong>za</strong> dla Przedsiębiorstwa<br />
Geologicznego S.A., Kraków; Anali<strong>za</strong><br />
drewnianych elementów obuwia ze stanowiska<br />
archeologicznego w Szczecinie dla Muzeum Narodowego<br />
w Szczecinie.<br />
Osiągnięcia jednostki we współpracy z instytucjami<br />
<strong>za</strong>granicznymi:<br />
W ramach współpracy naukowej pracowników<br />
Instytutu Botaniki <strong>PAN</strong> z naukowcami z <strong>za</strong>granicznych<br />
ośrodków naukowych w <strong>rok</strong>u sprawozdawczym<br />
opublikowano między innymi:<br />
• 13 nowych dla nauki taksonów: 1 rod<strong>za</strong>j<br />
grzyba, 1 gatunek rośliny naczyniowej oraz 11<br />
gatunków grzybów (w tym również porostów).<br />
Nowe gatunki opisano z materiału pochodzącego<br />
z różnych części świata: Europy (C<strong>za</strong>rnogóra),<br />
Ameryki Południowej (Boliwia, Brazylia), Ameryki<br />
Północnej (Kanada, USA), Azji (Indie).<br />
• Wyniki kompleksowej filogeograficznej analizy<br />
arktyczno-alpejskiego taksonu Ranunculus<br />
glacialis s.l. w kontekście całego <strong>za</strong>sięgu, opartej<br />
na chloroplastowych i jądrowych markerach<br />
DNA. Wyka<strong>za</strong>no m.in. prawdopodobną historię<br />
powstawania <strong>za</strong>sięgu arktycznego, rolę Karpat<br />
jako ostoi reliktowej zmienności genetycznej we<br />
florze wysokogórskiej, a także strukturę filogeograficzną<br />
w górach Europejskiego Systemu Alpejskiego,<br />
wskazującą na długotrwałą stabilność<br />
trwania populacji w poszczególnych regionach<br />
mimo cyklicznych zmian klimatycznych w trakcie<br />
plejstocenu. Wyniki te mają duże znaczenie<br />
dla dyskusji o potencjalnych skutkach prognozowanych<br />
obecnie zmian klimatycznych dla bioróżnorodności<br />
ekosystemów górskich Europy.<br />
• Opracowanie poświęcone porostom z taksonomicznie<br />
trudnej grupy Lecanora dispersa oparte<br />
na badaniach morfologicznych i genetycznych.<br />
Wyka<strong>za</strong>no konieczność szerszego ujęcia grupy L.<br />
dispersa, włąc<strong>za</strong>jąc gatunki dotychc<strong>za</strong>s <strong>za</strong>lic<strong>za</strong>ne<br />
do innej grupy Lecanora, jak również jeden<br />
gatunek <strong>za</strong>lic<strong>za</strong>ny dotychc<strong>za</strong>s do innego rod<strong>za</strong>ju.<br />
Uzyskane wyniki mają duże znaczenie dla poznania<br />
filogenezy rod<strong>za</strong>ju Lecanora i rod<strong>za</strong>jów<br />
pokrewnych.<br />
Uzyskana habilitacja:<br />
Maria Barbacka-Bóka Biodiversity and the reconstruction<br />
of Elary Jurassic flora from the Mecsek<br />
Mountains (S. Hungary).<br />
Instytut należy do sieci naukowych: AIRCLIM-<br />
NET; International Research Network (Groupement<br />
de Recherche International, GDRI).<br />
Przy Instytucie działa Międzynarodowe Studium<br />
Doktoranckie Nauk Przyrodniczych Polskiej<br />
Akademii Nauk z siedzibą w Instytucie Botaniki<br />
<strong>PAN</strong>.<br />
– 75 –
Change language