Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
Sprawozdanie za 2012 rok - Portal Wiedzy PAN - Polska Akademia ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
korzystaniem surowców odnawialnych BIOPOL<br />
(POIG); Zastosowanie biomasy do wytwar<strong>za</strong>nia<br />
polimerowych materiałów przyjaznych środowisku<br />
BIOMASA (POIG).<br />
* 90-363 Łódź, ul. Sienkiewic<strong>za</strong> 112<br />
( (42) 684-71-13, fax (42) 680-32-60<br />
: e-mail: cbmm@cbmm.lodz.pl<br />
www.cbmm.lodz.pl<br />
CENTRUM FIZYKI TEORETYCZNEJ<br />
<strong>PAN</strong><br />
Dyrektor: dr hab. Lech Mankiewicz<br />
Przewodniczący Rady Naukowej: prof. dr hab.<br />
Robert Alicki<br />
Centrum (kategoria „1” (A) w rankingu MNiSW)<br />
<strong>za</strong>trudnia 17 pracowników, w tym 15 naukowych<br />
(<strong>za</strong>trudnienie średnioroczne w przeliczeniu na<br />
pełne etaty).<br />
Działalność naukowa: opublikowano łącznie 40<br />
prac, z tego 26 w recenzowanych c<strong>za</strong>sopismach<br />
o <strong>za</strong>sięgu międzynarodowym; realizowano: 32 projekty<br />
badawcze, w tym 7 <strong>za</strong>granicznych, 9 <strong>za</strong>dań<br />
badawczych w ramach działalności statutowej; we<br />
współpracy z <strong>za</strong>granicą realizowano 20 tematów.<br />
Wybrane wyniki:<br />
• Wynikiem badań z <strong>za</strong>kresu tematyki analizy<br />
teorii kwantowych jest znalezienie <strong>za</strong>sady nieoznaczoności<br />
dla fotonów. Zasada ta jest podobna<br />
do <strong>za</strong>sady nieoznaczoności Heisenberga, gdyż<br />
dotyczy pomiarów położenia i pędu. Różni się<br />
ona w istoty sposób od <strong>za</strong>sady nieoznaczoności<br />
dla cząstek o niezerowej masie spoczynkowej,<br />
ponieważ dynamika fotonów jest zupełnie inna<br />
niż dynamika nierelatywistyczna, na której bazuje<br />
standardowa <strong>za</strong>sada nieoznaczoności.<br />
• Realizując <strong>za</strong>danie z <strong>za</strong>kresu astrofizyki wysokich<br />
energii, wyjaśniono, dlaczego należało zmodyfikować<br />
oryginalny opis lepkości dysku akrecyjnego,<br />
wprowadzony przez Shakurę i Sunyaeva<br />
w 1973 <strong>rok</strong>u. Wiąże się to ze stochastycznym<br />
charakterem turbulencji rozwijających się w wyniku<br />
działania niestabilności magneto-rotacyjnej.<br />
Numeryczne obliczenia wykonane w oparciu o tę<br />
koncepcję poka<strong>za</strong>ły, że te fluktuacje częściowo<br />
stabilizują dysk, dając efekt zgodny z obserwacjami.<br />
Jest to istotne szczególnie w kontekście<br />
wyjaśnienia <strong>za</strong>chowania kosmicznych źródeł takich<br />
jak mik<strong>rok</strong>wa<strong>za</strong>ry: znany od lat 1990-tych<br />
GRS1915+105, a także niedawno odkryty IGR<br />
J17091-3624 (obydwa w niektórych stanach wykazujące<br />
oscylacje typu cyklu granicznego zwią<strong>za</strong>ne<br />
z niestabilnością, a w innych stanach jedynie<br />
stochastyczną zmienność).<br />
• W <strong>za</strong>kresie badań nad mechaniką kwantową<br />
układów nieliniowych i złożonych, <strong>za</strong>jmowano<br />
się konstrukcją ogólnego algorytmu znajdowania<br />
wszystkich klas stanów kwantowych układów<br />
złożonych równoważnych z punktu widzenia ich<br />
<strong>za</strong>stosowań w informatyce kwantowej. Z matematycznego<br />
punktu widzenia odpowiada to równoważności<br />
ze względu na przekształcenia lokalne,<br />
z których każde dotyczy pojedynczego podukładu,<br />
wsparte klasyczną komunikacją (LOCC).<br />
Działania zwięks<strong>za</strong>jące innowacyjność:<br />
Wprowadzono do Polski platformę edukacyjną<br />
Khann Academy, która może przyczynić się do<br />
zrewolucjonizowania edukacji publicznej.<br />
Osiągnięcia jednostki we współpracy z instytucjami<br />
<strong>za</strong>granicznymi:<br />
• W ramach współpracy z Uniwersytetem<br />
w Stuttgarcie odkryto spontaniczną generację<br />
ciemnych solitonów w słabo oddziałującym gazie<br />
bozonów, <strong>za</strong>mkniętym w kwazijednowymiarowej<br />
pułapce. Okazuje się, że te solitony są obecne<br />
w gazie o niezerowej temperaturze w stanie równowagi<br />
termodynamicznej. W pracy wykorzystano<br />
metodę generacji zespołu kanonicznego kopii<br />
gazu złożonego z N atomów, znajdującego się<br />
w określonej temperaturze, <strong>za</strong> pomocą pól klasycznych<br />
otrzymywanych metodą Monte Carlo.<br />
• Naukowcy z CFT <strong>PAN</strong> oraz Queen Mary College<br />
zbadali indukowane zespoły niehermitowskich<br />
macierzy losowych Ginibre’a, które mogą<br />
być stosowane do opisu widm superoperatorów<br />
operatorów odpowiadających dyskretnej, nieunitarnej<br />
dynamice kwantowej.<br />
• We współpracy z ośrodkiem w Nagoi prowadzono<br />
analizę obserwacji w bliskiej i średniej<br />
podczerwieni Wielkiego Obłoku Magellana<br />
przeprowadzonych przez japońskiego satelitę<br />
– 122 –