Somali - Committee to Protect Journalists

dubarito shabakad xiriir. Tusaale Diiwaanka qiimeynta amaanka oo aad tixraaci karto waxaad ka
helaysaa lifaaqa G .
Halista waa in si joogto ah dib loogu qiimeeyaa, iyadoo lagu salaynayo
kasta, si joogto ah, daqiiqad kasta, qiimayn khataraha, Islamarka
aad dareento xaalad aan caadi ahayn, dibada ubax, tag, ka bax Terry Anderson, oo horey
u ahaa wariyihii wakaalada wararka Associated Press ee bariga dhexe, kaa oo lagu afduubtay Beirut
muddo ku dhaw todobo sanadood, oo qoray Tilmaamihii ugu horeeyay ee amaanka saxafiga
CPJ, oo la daabacay Ma
Khataraha loo baahanyahay in la ogaado waxaa kamid ah:
Halista goobaha ay ka jiraan dagaalada sida rasaas la iswaydaarsado, miinooyin, bambaanooyinka
faafa, dabinada ciidamada, gantaalada iyo duqaymaha
-­‐furasho ama mid siyaasadeed;
Khataraha kaaga imaan kara goobaha ay dadku isugu yidaamaan, waxaa kamid ah waxyaabaha aad
kala kumi karto weerar galmo, tuuganimo, sunta dadka ka ilmaysiiso, ama rabshad;
alista waddooyinka (waa tan ugu badan ee sababta dhimashada ugu badan ee aan dabiiciga ahayn
caalamka oo dhan);
asluub lahayn;
a socosho heeda sare oo sababi kara afduub ama la aqoonsado ilaha wararkaaga;
wax dulmeera iyo in dhexda looga soo dhaco macluumaadka ama ilaha xogta;
xogta, darawalada, jiheeyayaasha,
marqaatiyaasha, iyo kuwa kale;
Dambiyada guud oo ay kamidyihiin noocyada dhacdooyinka;
khatarada dabiiciga ah sida dabeylaha iyo daadadka;
yo halista caafimaad ee ka dhalanta cudurada biyaha iyo AIDS.
(Agabkaan iyo kuwa ka badan ayaa lagu faafaahiyay cutubyada isxiga ee Tilmaamahan.)
Qiimeynta halista waa in lagu tixgelinayaa suurta galnimada cawaaqibka ka imaan kara xiisad
siyaasadeed iyo masiibo dabiici ah taa oo ka sii dari karta. Qiimeynta waa in uu ku jiraa macluumaad ku
saabsan halka aad doonayso inaad joogto iyo halka aad u raadsanayso magangalyo haddii ay macquul
kuu noqoto; meesha iyo sida aad u helayso macluumaad dhamaystiran oo ku saabsan dalka aad joogto;
In aad u baahantahay raadiye leh hirarka mowjada gaaban; cida aad kala xiriirayso dalka si aad u hesho
macluumaad deg deg ah sida ururada xuquuqda aadanaha iyo safaaradaha ajnebiga ah; qorshayaasha
socdaalka iyo hababka loogu socdaalo gudaha dalka; iyo dhawr wado oo laga geli karo ama laga bixi
karo.
Marka aad qiimeynta samaynayso, hoosta ka xariiq sida aad doonayso inaad ula xiriidho tifaftireyaasha,
saaxiibadaa ama kuwa aad jeceshahay ee jooga meelaha ka baxsan goobaha halista. Saxafiga waa in uu
xiriir joogta ah la sameeyo tifaftireha, asxaab ama xubin kamid ah qoyska amaba qof lagu kalsoon yahay.
Adiga i
maxaad adeegsanaysaan, xiligeed isla garateen, ama haddii aad u baahantahay in aad samayso tixadar si
aad isaga ilaaliso in xiriirkaaga faragelin. Tan ugu muhiimsan waa in adiga iyo cida aad xiriirka la
leedahay aad horey iskula meel dhigtaan haddii lagu waayo xili intee in loo tixgeliyo inaad ku jirto xaalad
halis ah, iyo cida la wici karo ee laga ogaan karo xaalkaaga si meel laguugu sheego oo wado laguugu furo
ama laguu soo sii daayo. Jawaabto badanaa waxayu baahantahay in aad si toos u gaarsiiso kuwa aad
15