06.01.2015 Views

Somali - Committee to Protect Journalists

Somali - Committee to Protect Journalists

Somali - Committee to Protect Journalists

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

qaa<strong>to</strong>, sidaa waxa kugula talinaysa Ururka Caafimaadka Adduunka (WHO). Waxaad qaadan kartaa<br />

haddii aad rabtid daawo dheeraad ah iyo ( Macluumaad cinwaanka dhaqtarkaaga) oo aad ku ridayso<br />

boorsooyinka kale haddii ay alaabadaada gacanta kaa lun<strong>to</strong> ama la xado. Alaabtaada wixi kabadan<br />

waqiyad waa inaad kaydisaa ood xashimaysa, waa in ay kaa hubiyaan kooxda amaanka garoonka. Sidoo<br />

kale waa inaad wataa kaarka talaalka cafimaadka, cadaymo nooca dhigaaga iyo wax yaabaha ad xasaasi<br />

ama alargi kutahay oo rasmi ah. Tilmaamo goobaha xanaanada caafimaadka ee goobta aad kasoo<br />

waramaysid, sida isbitaalada, barta caafimaadka iyo goobaha dhaqaatiir guud.<br />

Socdaalkaaga ka hor soo iibso dharka ku haboon sida dharka dhaxanta, wariyeyaasha ka shaqeeya<br />

goobaha fog fog waa in ay xusaan dharka midibka madoow. Saxafiyiinta dibaddaha ka shaqeeya waa<br />

inay doortaan midabada ciida u eg ama madoow oo aana meelaha fog fog laga arki Karin oo laga fahmi<br />

karo Buluuga ay isticmaalaan ciidamada ama cagaarka ciidamada midabada qarsoon oo ay isticmaalaan<br />

militariga. Saxafi kasta oo doonaya in uu tebiyo sheeko isagoo soconaya waa in uu haystaa kabo ku<br />

habboon, boorsa adag, iyo agabka jiifka oo raaxo badan. Xiro kabaha inta aadan tegin goobta howsha<br />

aad ka qabanayso. Xirxiro agabka jiifka aad u baahan tahay, waxaa laga yaabaa inay adagtahay in laga<br />

helo wadamada aan horumarsanayn.; waxaa kamid ah alaabooyinka aad ku darayso Batariyo, Tooshash,<br />

buuq xusuus qor, tampons, caday, agabka gargaarka deg dega ah, ka hortag jeermis, Kareemka cagaha,<br />

iyo sidoo boorsada jeebka ama agab kale ood ku qarsata lacagtaad. (eeg lifaaqa A diyaargarw<br />

dameestiran ama kooban. Saxafiyiinta waa inay xaqiiqsadaan inay heli karaan doolarka ama uuraha<br />

(euro), International Federation of <strong>Journalists</strong> waxay kudiira galiyaan saxafiyiinta inay wataan<br />

boorsada jeebka oo faalis ah tasooy kabuuxaan kaarar rasmi u eg iyo xogaa lacag ah haddii ay dhacdo in<br />

lagu dhaco.<br />

Baasaboorkaaga iyo dal ku galada lagaaga baahnaan karo waa in ay kuu diyaarsanaadaan.<br />

Baasaboorkaaga waa in uu ahaadaa mid aana dhacaynin lix bilood ka hor uuna lahaadaa bogag banana<br />

oo laguugu dhufan karo dal ku galka. Waxaa kale oo aad u baahan kartaa batante (ruqsada wadinta<br />

gaariga) caalami ah oo aad ka qaada<strong>to</strong> shirikad bixisa oo macquul ah. Wadamada qaar waxaa lagaaga<br />

baahnaanayaa in aad haysa<strong>to</strong> batante caalami ah iyo batanteha wadankaaga, waxaana laga yaabaa in ay<br />

kuu fududeyso in aad ijaara<strong>to</strong> baabuur goobaha qaar.<br />

Saxaafadda gudaha<br />

Inkasta oo ay saxafiyiinta ajnebiga ah la kulmaan caqabado<br />

dhinacyada tasiilaadka iyo amaanka ah haddana saxafiyiinta<br />

gudaha waxayla kulmaan khatar ka sii badan oo halis ku ah<br />

naf<strong>to</strong>oda iyo xurnimadooda. Cilmi-­‐baaris ay samaysay CPJ<br />

ayaa waxaa lagu oggaaday in ku dhawaad sagaal kamid ah<br />

<strong>to</strong>bankii dhimasho ee la xiriirta shaqada ee dhacay ilaa<br />

sanadii 1992dii waxayahaayeen saxafiyiin dalalkooda ka<br />

shaqeya, kuwaa oo u lug lahaa inay tebbiyaan wararka<br />

dalalkooda ka dhacayay, waxayku shaqeeyaan xaalado<br />

dhimasho ah. Inkabadan 95 boqolkiiba saxafiyiinta la xiray<br />

dunida oo dhan waa kuwa wariyayaal gudaha ka howlgelayay,<br />

sawir qaadayaal, kuwa internetka wax ku qora, iyo<br />

tafaftirayaal sida ay sheegayso cilm-­‐baarista CPJ. Baahida loo<br />

Wariyeyaasha madaxa banaan<br />

Waa in ay fahmaan<br />

Halista suurta galka ah ee<br />

Kaga imaan karta<br />

Howsha, iyagoo dhinaca<br />

kalena<br />

Eegaya awooda warbaahinta ee<br />

taageero<br />

La siiyo. Haka shakin<br />

Inaad diido howl halis leh.<br />

qabo diyaargarow mug leh iyo qorshe amaan waa mid ku soo boodo ku ah wariyeyaasha dalalkooda ka<br />

howlgala.<br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!