Somali - Committee to Protect Journalists
Somali - Committee to Protect Journalists
Somali - Committee to Protect Journalists
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tifaftiraha waxbaara ee reer Colombia Daniel Coronell iyo qoyskiisa, tusaale ahaan, waxaa dibudejin<br />
loogu sameeyay Mareykanka muddo labo sano ah bilawgii 2005tii kaddibmarkii uu la kulmay<br />
hanjabaadyo isxigxiga, oo uu kamid ahaa ubaxa geeridda oo gurigiisa loogu keenay. Coronell waxa uu dib<br />
u bilaabay shaqadiisii baaritaanka ahayd markii uu ku laabtay Colombia, Inkas<strong>to</strong>o hanjabaadyadii ay sii<br />
socdeen, waxayugu imaadeen si ka hooseysa sidii hore.<br />
CPJ waxaysiin kartaa talooyin saxafiyiinta halista la kulma, Kiisas qaar, taageero <strong>to</strong>os sida kaalmo dib<br />
udejineed.<br />
3. Amaanka Akhbaarta<br />
Amaanka akhbaarta macnaheeda waxay ka dhigantahay inaad ilaalsa<strong>to</strong> xogtaada, sida qoraalada la<br />
xiriira daraasaadka, maclumaadka sirta ah ee ciwaanada qorshayaasha safar, waxyaalaha kuu keydsan<br />
ee la daawado iyo kuwa maqalka ah. Waxaa kale oo macnaheedu uu yahay inaad ilaaliso maclumaadka<br />
qaaska kuu ah iyo inaad ilaaliso Xiriirada gaarka ee aad la samaynayso asxaabtaada. Haddii aad tahay qof<br />
ka shaqeeya goobta, agabka kuugu keydsan aaladaha kumbuyuutarka ayaa ah waxa ugu qiimaha badan<br />
ee aad wada<strong>to</strong>, inaad lumisana waxay qatar u keeni kartaa adiga iyo ilaha xogtaada.<br />
Heerka cabbursanaan ee lagu hayo macluumaadka aaladaha ee saxafiga ayaa ah kuwa si aad isku soo<br />
taraya, dalka Shiinnaha ayaa waxaa wariyeyaasha ajnebiga ah ay la kulmaan in Kumbuyuutaradooda<br />
lagu abbuuro software ilaaliye ah oo si qarsoon oo taxadar leh lagu dejiyo emailadooda. Maamulada<br />
Ethiopia iyo Colombia waxay lasocdaan telefoonada, emaillada iyo wada sheekaysiga habka qoraalada<br />
ah. Dawladaha kaliyah ma ahan kuwa isticmaalaha qalabka lagula socdo Kumbuyuutarada, halisna lagu<br />
geliyo, ee waxaa jira kooxo dambiilayaal waa weyn ah oo si horumarka<br />
casriga ah ee aaladaha ama saxaafadda ay dadweynaha ka qeybgali karaan, dambiilayaasha jaanis gaad<br />
ah ayaa waxay sidoo kale beegsan karaan wariyeyaasha ka shaqeeya xogaha muhiimka ah ama arrimaha<br />
xasaasiga ah.<br />
Ugu dambeyntii, Inkas<strong>to</strong>o ay tahay ilaalinta akhbaarta inaad si wanaagsan isaga difaacdo weerarada<br />
hormarsan ee aalada internetka ka dhex socda, ayaa waxaa wanaagsan inaad fahan<strong>to</strong> ujeedoyinka iyo<br />
awoodaha ay leeyihiin kuwa damacsan inay ku weeraraan iyo awoodaha ay u yeelan karaan in ay ku<br />
weeraraan, oo ku salaysan habab joog<strong>to</strong> ah oo la xiriira howlaha ay qabanayaan.<br />
FAHANKA HANDADAADA<br />
Waxaa ilaalinta amaanka akhbaarta ay leedahay caqabado dhawr ah. Way adag tahay si loo ogaado qof<br />
kaa xadaya macluumaadkaaga kumbuyuutarka. Haddii u qof kaa xado boorsada jeebka waad ogaan<br />
kartaa balse haddii uu qof kaa sawir<strong>to</strong> macluumaadka koonbiyuutarka, waligaa ma ogaanaysid, mida<br />
labaad dhaawaca laguu gaysan karo haddii sirtaada la helo, ma ahan mid dib looga laaban karo haddiiba<br />
mar akhbaartaada ay ogaadaan kuwa ku soo weeraraya dib uma soo celin kartid. Ugu dambeyntii<br />
nidaamyada akhbaarta casriga ah way adag tahay in la fahmo, waxayna isu bedeshaa si isdeba jog ah.<br />
Xitaa midka aaladaha casriga ah ma agoon karo shaqada ay qabtaan barnaamijyada kumbiyuutradooda<br />
ugu jira ama xiriirka softwareka Iyo aalada internetka oo laga yaabo inay isdhex galaan. Xitaa haddii<br />
aadan ahayn mid aan qabiir ku ahayn sida jaakadaha xabada difaaca, Hadana waxad fikrad u leedahay<br />
sifooyinkeeda wax difaaca iyo heerkuu gaarsiisan yahay. Amaanka kombuyuutarka waa mid aad u adag<br />
in aad maskax ahaan u qiyaas<strong>to</strong>.<br />
23
Change language