Somali - Committee to Protect Journalists
Somali - Committee to Protect Journalists
Somali - Committee to Protect Journalists
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Qorshaynta qolka warbaahinta<br />
maamulayaasha qolalka warbaahinta halis u ah duufaanada iyo<br />
fatahaadyada waa inay u diyaar garoowaan una diyaariyaan qorshe<br />
lagu xalinayo musiibooyinka oo faahfaahsan ka hor xiliyada aanan<br />
adkayn. Meelaha arrimahaas o kale ay iska yartahay , tafatirayaasha<br />
waa inay dib u habayn kusameeyan qorsha degdega xiligaas sanad<br />
walba. Qorshaha musiibada lagu xalinayo oo kaamil ah waa in<br />
ladaabaca (markay musiibo jirta, waxaa saamayn gaari karta<br />
kompuyutarada, intarnetka iyo korontada) iyagoo ay wada gacan<br />
marinayaan dhamaan shaqaalaha. Shaqaala walba waa inuu<br />
ogaadaa waajibkiisa iyo dowrka laga filayo inuu ka ciyaaro. Qof<br />
walba waa inuu hays<strong>to</strong> qorshaha xaaladaha deg deg ah uuna<br />
Saxafiyiinta madaxa banaan<br />
waa inay qiimeeyan khatarta<br />
inta aysan usafrin goobta<br />
shaqada, iyagoo qeexaya<br />
khatarta suuragasha ah, sidoo<br />
kale na faahfaahinaya<br />
qorshaha lagula xariirayo<br />
tafatirayaasha. Waa inay sidoo<br />
kale ogaadaan wadooyinka<br />
looga bixi karo goobta haday<br />
khatar dhacdo.<br />
ogyahay meesha lagu xareeyo qalabka xaaladaha deg dega ah.<br />
Qorshaha lagu xalinayo musiibooyinka waa inuu kamid yahay<br />
khadadka telefanada dhulka, telefanada gacanta, emailada shaqada<br />
iyo kuwa shaqsiga ee dhamaan shaqaalada qolka iyo kuwa<br />
qandaraasayaasha iyo meelaha lagala xariiri karo qofka ugu dhaw.<br />
Sida uu arko oo ah Tilmaame ay soo saran International Center<br />
. Qorshaha waa inay kujiraan kharido tusinaya cinwaanka shaqsi walba oo si cad u<br />
muujisan, asaga oo sidoo kale tusinaya cida haysata aqoonsiga CPR ama gargaaryada kale ee deg dega<br />
ah iyo cida leh baabuur afar shag le ah. Goobaha musiibooyinka u badan maamulayaasha waa inay<br />
hubsadaan dhamaan shaqaalaha inuu u tababaranyahay gargaarka deg dega ah ee assaasiga ah.<br />
(qorshaha waa inaan la faafin si loo suga amaanka shaqaalaha)<br />
Kudar qorshaha cinwaanada maamulka dawlada iyo shaqaalaha arimah deg dega ah ee deegaan si loo<br />
istacmaalo marka la soo aruurinayo wararka iyo sugida amaanka qolka wararka. Cinwaanka waa inuu<br />
qaraneed, ama goboleed ama deegaaneed iyo<br />
khabirada madaxa banaan. Raaci qaabka loo isticmaalyo qolalka warbaahinta marka ay xaalad deg deg<br />
ah jir<strong>to</strong>. Haddii ay shaqaale tiradoodu yartahay ay gaari karaan qolka warbaahinta, waa inay ahaadaan<br />
kuwa awood u leh inay daabici karaan soona dayni karaaan wararka. Maamulayaasha waa inay u<br />
diyaariyaan shaqaalaha inay howlahaaso kale qaban karaan haddii loo baahdo.<br />
GAADIIDKA IYO QALABKA<br />
Saxafiyiinta noocay doonan haba ahaadeene waa inay baaritaan kusameeyan qalab loo baahan karo ee<br />
in laxarayso mudan haddii <br />
deg dega ah, batariyasha, radiyaasha isgaarsiinta oo leh batariyo kayd ah, qalabka lagu baaro goobta,<br />
sanduuqa arrimaha deg dega waa inay ka mid ahaadaan kaydka. Cuntada la sajalaateeyay, biyaha<br />
caagadaysan, suuf iyo bustayaal ayaa looga baahan karaa goobaha musiibooyinka halista u ah.<br />
Baaburka saxaafadda waa inuu wa<strong>to</strong> alaabta deg deg loogu baahan karo, oo uu ka mid yahay sanduuqa<br />
qalabka deg dega, qalabka ifa ee wadooyinka, iyo bustayaal. Maamulayaasha waa inay baaritaan<br />
kusameeyan meesha ay ka heli karaan baabuur kiro ah haddii loo baahdo, qalabka isgaarsiinta, dhab<br />
dhaliyaasha iyo alaabo kale iyagoo kudaraya cinwaanadooda qorshaha musiibooyinka.<br />
Waa inay sidoo kale kuxisaabtamaan inay lahaadaan qandaraas joog<strong>to</strong> ah oo gaadiid, sida ay u arag<strong>to</strong><br />
xarunta saxafiyiinta ee caamaliga ah. Maamulayaasha sido kale waa inay aqoon uleeyihiin sida loo<br />
kaydsado shidaalka marka ay jir<strong>to</strong> arin deg deg ah.<br />
Kharido wayn waa in laga helaa qolka war baahinta, taaso tusinaysa meelaha ay kuyaalan isbitaalada,<br />
farmashiyaasha, xaruumaha laha helo gaadiidka, iskoolada, iyo dhismooyinka kale kuwaaso loo<br />
45