06.01.2015 Views

Somali - Committee to Protect Journalists

Somali - Committee to Protect Journalists

Somali - Committee to Protect Journalists

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Qorshaynta qolka warbaahinta<br />

maamulayaasha qolalka warbaahinta halis u ah duufaanada iyo<br />

fatahaadyada waa inay u diyaar garoowaan una diyaariyaan qorshe<br />

lagu xalinayo musiibooyinka oo faahfaahsan ka hor xiliyada aanan<br />

adkayn. Meelaha arrimahaas o kale ay iska yartahay , tafatirayaasha<br />

waa inay dib u habayn kusameeyan qorsha degdega xiligaas sanad<br />

walba. Qorshaha musiibada lagu xalinayo oo kaamil ah waa in<br />

ladaabaca (markay musiibo jirta, waxaa saamayn gaari karta<br />

kompuyutarada, intarnetka iyo korontada) iyagoo ay wada gacan<br />

marinayaan dhamaan shaqaalaha. Shaqaala walba waa inuu<br />

ogaadaa waajibkiisa iyo dowrka laga filayo inuu ka ciyaaro. Qof<br />

walba waa inuu hays<strong>to</strong> qorshaha xaaladaha deg deg ah uuna<br />

Saxafiyiinta madaxa banaan<br />

waa inay qiimeeyan khatarta<br />

inta aysan usafrin goobta<br />

shaqada, iyagoo qeexaya<br />

khatarta suuragasha ah, sidoo<br />

kale na faahfaahinaya<br />

qorshaha lagula xariirayo<br />

tafatirayaasha. Waa inay sidoo<br />

kale ogaadaan wadooyinka<br />

looga bixi karo goobta haday<br />

khatar dhacdo.<br />

ogyahay meesha lagu xareeyo qalabka xaaladaha deg dega ah.<br />

Qorshaha lagu xalinayo musiibooyinka waa inuu kamid yahay<br />

khadadka telefanada dhulka, telefanada gacanta, emailada shaqada<br />

iyo kuwa shaqsiga ee dhamaan shaqaalada qolka iyo kuwa<br />

qandaraasayaasha iyo meelaha lagala xariiri karo qofka ugu dhaw.<br />

Sida uu arko oo ah Tilmaame ay soo saran International Center<br />

. Qorshaha waa inay kujiraan kharido tusinaya cinwaanka shaqsi walba oo si cad u<br />

muujisan, asaga oo sidoo kale tusinaya cida haysata aqoonsiga CPR ama gargaaryada kale ee deg dega<br />

ah iyo cida leh baabuur afar shag le ah. Goobaha musiibooyinka u badan maamulayaasha waa inay<br />

hubsadaan dhamaan shaqaalaha inuu u tababaranyahay gargaarka deg dega ah ee assaasiga ah.<br />

(qorshaha waa inaan la faafin si loo suga amaanka shaqaalaha)<br />

Kudar qorshaha cinwaanada maamulka dawlada iyo shaqaalaha arimah deg dega ah ee deegaan si loo<br />

istacmaalo marka la soo aruurinayo wararka iyo sugida amaanka qolka wararka. Cinwaanka waa inuu<br />

qaraneed, ama goboleed ama deegaaneed iyo<br />

khabirada madaxa banaan. Raaci qaabka loo isticmaalyo qolalka warbaahinta marka ay xaalad deg deg<br />

ah jir<strong>to</strong>. Haddii ay shaqaale tiradoodu yartahay ay gaari karaan qolka warbaahinta, waa inay ahaadaan<br />

kuwa awood u leh inay daabici karaan soona dayni karaaan wararka. Maamulayaasha waa inay u<br />

diyaariyaan shaqaalaha inay howlahaaso kale qaban karaan haddii loo baahdo.<br />

GAADIIDKA IYO QALABKA<br />

Saxafiyiinta noocay doonan haba ahaadeene waa inay baaritaan kusameeyan qalab loo baahan karo ee<br />

in laxarayso mudan haddii <br />

deg dega ah, batariyasha, radiyaasha isgaarsiinta oo leh batariyo kayd ah, qalabka lagu baaro goobta,<br />

sanduuqa arrimaha deg dega waa inay ka mid ahaadaan kaydka. Cuntada la sajalaateeyay, biyaha<br />

caagadaysan, suuf iyo bustayaal ayaa looga baahan karaa goobaha musiibooyinka halista u ah.<br />

Baaburka saxaafadda waa inuu wa<strong>to</strong> alaabta deg deg loogu baahan karo, oo uu ka mid yahay sanduuqa<br />

qalabka deg dega, qalabka ifa ee wadooyinka, iyo bustayaal. Maamulayaasha waa inay baaritaan<br />

kusameeyan meesha ay ka heli karaan baabuur kiro ah haddii loo baahdo, qalabka isgaarsiinta, dhab<br />

dhaliyaasha iyo alaabo kale iyagoo kudaraya cinwaanadooda qorshaha musiibooyinka.<br />

Waa inay sidoo kale kuxisaabtamaan inay lahaadaan qandaraas joog<strong>to</strong> ah oo gaadiid, sida ay u arag<strong>to</strong><br />

xarunta saxafiyiinta ee caamaliga ah. Maamulayaasha sido kale waa inay aqoon uleeyihiin sida loo<br />

kaydsado shidaalka marka ay jir<strong>to</strong> arin deg deg ah.<br />

Kharido wayn waa in laga helaa qolka war baahinta, taaso tusinaysa meelaha ay kuyaalan isbitaalada,<br />

farmashiyaasha, xaruumaha laha helo gaadiidka, iskoolada, iyo dhismooyinka kale kuwaaso loo<br />

45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!