Somali - Committee to Protect Journalists
Somali - Committee to Protect Journalists
Somali - Committee to Protect Journalists
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2.6. Kukalsoonaanshaha macluumaadka<br />
Sharax in kooxda ay gacanta kuhayso xaalka amniyeed ee degaanka ee ugu dambeeyay, yuu yahay ama<br />
waa maxay isha macluumaadka lagu taxliiliyay khatarta iyo in macluumaadka yahay ku laga soo tagay<br />
ama xad gaaban.<br />
3. Tilaabooyinka lasoo jeediyay ee lagu yareeyo khatarta<br />
Sifee tilaabooyinka aad qaadayso ama kooxdaada, saldigiina, ama dad kale ay qaadayaan si loogu<br />
yareeyo khatarta la xariirta fulinta shaqada.<br />
3.1. Hudheel<br />
Aqoonso dhamaan huteelada, guryaha khaaska ah ama nocyaha kale ee martu qaadka ee goobaha inta<br />
lagu jira shaqada. Sharax sababta huteelka lasoo jeediyay aad ugu arag<strong>to</strong> inuu yahay amaan. (ma<br />
leeyahay amni, ma ayahy ku ay isticmaalayan shaqaala caalami ah Miyuu ku yaala meel aamin ah<br />
Cadee inuu leeyahay huteelka isgaarsiin wacan (khadadka telefanada, iyo intarnetka)) cadee meel laga<br />
xariiro huteelka.<br />
3.2 iskuduba ridka gaadiidka<br />
Sifee diyaarinta gaadiidka shaqada. Haddii aad kuxisaabtamayso usticmaalka gaadiidka dadwaynaha<br />
ama taksi, cadee haddii ay jiraan khatar la xariirta iyo qaabka loo wajihi doono. Haddii aad kiraysanayso<br />
baabur, cadee sida darawalka loo dor<strong>to</strong> ama loo dooran doono. Ku Cadee macluumaadka darawalka<br />
qayb hoosaysa.<br />
3.3 Isgaarsiinta<br />
Cadee haddii adiga ama kooxdaada ay isticmalaysan telefan caalami ah, telefono maxali ah, telefoonada<br />
satelliteka, khadadka dhulka, ama radio gacmeed. Sifee dhibaa<strong>to</strong>oyinka la xariira isticmaalka noc walba<br />
ee isgaarsiinta. (dhibaa<strong>to</strong>oyinka nocaas ah waxaa ka mid noqonkara maqnaashaha ama lumitaanka<br />
hawada telefanka ee goobaha kala duduwan, hawada satelliteka,ama dhibaa<strong>to</strong>oyinka sharciyeed iyo<br />
kuwa amniyeedba ee la xariira isticmaalka telefanada noocas ah iyo ilaalashada telefanka). Cadee haddii<br />
kooxda ay si joogta internetka u helayso. Cadee habka isgaarsiinta ugu wanagsan haddii ay xaalada<br />
deegaanka ay daganeen,unabaahanatahay xariir faahfaahsan oo lala xariiro saldiga.<br />
Qeex haddii adiga iyo kooxdaada aad kushaqaynaysaan si cad ama si qarsooni ah wadanka gudihiisa iyo<br />
tilaabooyinka taabanaya khatarta la xariirta qaab walba. Sifee qaabka adiga iyo kooxdaada aad wadanka<br />
kusoo galaysan oo aad isku soo bandhigaysan munaasabadaha kala duduwan (xuduudka, isbaarooyinka,<br />
iyo waqtiyada maamulka ay soo dhexgalayan)<br />
Haddii ay jiraan khatar la xariirta xubnaha kooxda , aqoonsiga shaqsiga (sida jinsiyada, qabiilkiisa,<br />
cirqigiisa, ama jinsigiisa) cadee in iyo sida loo wajahay tilaabooyinka loo baahanyahay in lagu dhaqaaqo<br />
si loo yareeyo khatarta.<br />
3.5. Baaritaanka iyo dhaqdaqad kale<br />
Cadee sida adiga ama kooxdaada aad kufulinaysaan kasoo waraminta si aamin kuu ah adiga iyo<br />
dadkaaga. Haddii ay munaasab tahay, tussale in tilaabooyin khaas ah ay yihiin muhiim si loo qariyo<br />
mawaadiicda qaar iyo qaabka la isticmaalayo si loola xariiro dadka si looga fagaado is bandhig aanan loo<br />
baahnayn.<br />
3.6. Macluumaadka khuseeya amaanka<br />
Qeex tilaabooyin lagu difaacayo macluumaadka xasaasiga ah marka shaqada lagu jiro. Indicate haddii<br />
adiga ama kooxdaada ay u isticmaalayso qalabka elektroniga soo aruurinta macluumaadka iyo<br />
kaydin<strong>to</strong>oda<br />
3.7. Arimsha kale ee amaanka<br />
72