Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju usług turystycznych w Polsce

4.3. Wykorzystywane zmienne: zależne i niezależne
oddziaływaniu na sektor i najbardziej realnych, opartych na zmianach uznanych za najbardziej
prawdopodobne. Page i in. 133 zauważają, że w budowie scenariuszy wykorzystywane są
liczne techniki: monitorowanie i predykcja trendu, śledzenie zmian w szeroko rozumianym
otoczeniu: społecznym (w tym gospodarczym i politycznym) oraz przyrodniczym (environmental
scanning), burze mózgów, teoria gier, analiza historyczna, futurologia, a nawet
wizjonerstwo i inne.
Tworzenie scenariuszy rozwoju sektora turystyki – podobnie jak prognozowanie rozwoju
metodą delficką – wymaga więc znakomitej znajomości zmian w szeroko rozumianym
otoczeniu, zarówno w skali mezo jak i makro; odnosi się to zarówno do środowiska naturalnego,
jak i otoczenia społecznego i gospodarczego. W metodach scenariuszowych dokonuje
się zarówno oceny prawdopodobieństwa wystąpienia danego zjawiska, jak i siły jego potencjalnego
wpływu. Przykład dedukcyjnego podejścia do planowania scenariuszowego znaleźć
można u Duinker i Greig 134 . Autorzy wyróżniają siedem etapów działania: (1) zdefiniowanie
głównego celu, (2) identyfikacja i rozpoznanie podstawowych zmiennych oddziałujących na
badane zjawisko, wyodrębnienie głównych sił wpływających na rozwój, (3) zidentyfikowanie
głównych niewiadomych, (4) opracowanie „matrycy” scenariusza, (5) opracowanie scenariusza,
(6) ocena wpływu na gospodarkę, sektor rządowy, społeczności, (7) propozycje, wnioski
dla polityki.
4.3. Wykorzystywane zmienne: zależne i niezależne
4.3.1. Zmienne zależne (objaśniane)
W poprzednich fragmentach pracy pokazano, że popyt turystyczny może być w zasadzie
mierzony dwiema grupami zmiennych: ilościowymi, a więc rozmaitymi wskaźnikami ilustrującymi
wielkość ruchu turystycznego i/lub wartościowymi, tzn. poziomem wydatków turystycznych.
Należy podkreślić, że najwłaściwszą z ekonomicznego punktu widzenia miarą
popytu jest wydatek turystyczny rozumiany jako całkowite wydatki konsumpcyjne poniesione
przez odwiedzającego lub na jego rzecz na podróż oraz pobyt w miejscu docelowym,
pozostające w związku z tą podróżą. W zależności od celu i szczegółowości badania wśród
zmiennych zależnych obrazujących poziom popytu najczęściej pojawiają się zatem następujące:
liczba odwiedzających przekraczających granicę danego kraju,
liczba turystów, korzystających na jego terytorium przynajmniej z jednego noclegu,
liczba podróży,
liczba turystów (lub podróży) na 1000 mieszkańców,
liczba osób korzystających z noclegów na jego terenie,
liczba udzielonych noclegów w bazie zakwaterowania zbiorowego i indywidualnego,
długość pobytu,
133
S.J. Page, I. Yeoman, J. Connell, Ch. Greenwood: Scenario planning as a tool to understand uncertainty in
tourism: the example of transport and tourism in Scotland in 2025. Current Issues in Tourism, Vol. 13, No.
2,. Routledge, 2010, s. 102.
134
P.N. Duinker, L.A. Grieg: Scenario analysis in environmental impact assessment: Improving explorations
of the future. Environmental Impact Assessment Review 27(3), 2007, s. 206 i nast.
100