Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju usług turystycznych w Polsce

7.3. Pozycja konkurencyjna Polski
pokazuje jednak, że ogólnym poziomie produktywności decyduje nie tyle koncentracja
rynku, co bardziej wyrównany jej poziom między poszczególnymi kategoriami przedsiębiorstw.
Na podstawie przedstawionej analizy można sformułować kilka wniosków istotnych z
punktu widzenia perspektyw branży hotelarsko-gastronomicznej w rozwiniętych gospodarkach
i jej rozwoju w Polsce.
1. W wybranych krajach UE w większości przypadków branża charakteryzowała się
większą niż przeciętna w gospodarce zdolnością do tworzenia wartości dodanej, co
oznacza, że branża ma duży potencjał rozwoju.
2. Największy udział branży w produkcji globalnej i wartości dodanej charakteryzował
kraje oferujące turystykę typu „słońce i plaża”, ale wysoki udział sekcja I ma także w
gospodarce Austrii.
3. Polska charakteryzuje się niedorozwojem branży hotelarsko-gastronomicznej, ponieważ
w porównaniu z analizowanymi krajami ma najniższy jej udział w produkcji
globalnej gospodarki.
4. Poziom produktywności pracujących w branży odzwierciedla zasadniczo poziom
rozwoju gospodarczego mierzony poziomem PKB na 1 mieszkańca, tzn. jest on
wyższy w krajach wysoko rozwiniętych.
Jeśli chodzi o perspektywy rozwoju branży w Polsce, to obecnie charakteryzuje się ona
stosunkowo wysoką produktywnością, jeśli porównywać ją z innymi krajami o podobnym
poziomie rozwoju. Istotną rolę w uzyskaniu tego wyniku ma ponadprzeciętny poziom cen
usług, co może się okazać nietrwałą przewagą. Równocześnie zaobserwowano znaczny
poziom nakładów na środki trwałe i ograniczanie zatrudnienia, co pozwala przewidywać
dalszy wzrost produktywności tej branży w Polsce. Problemem jest niska produktywność
małych i mikroprzedsiębiorstw hotelowych, przy stosunkowo dużym ich udziale w sprzedaży
całego sektora.
Podsumowując, na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że pozycja
konkurencyjna oferty turystycznej Polski jest stosunkowo dobra, ale pojawiają się zagrożenia.
Dotyczą one przede wszystkim ograniczonej konkurencyjności usług turystycznych w
stosunku do innych usług eksportowych, a także bardzo niskiej produktywności w znaczącej
części przedsiębiorstw hotelowych. Poprawa sytuacji będzie wymagała zmian w strukturze
rynku i w otoczeniu, w którym działają przedsiębiorstwa oraz restrykcyjnej polityki w zakresie
zatrudnienia.
Drugą znaczącą grupą przedsiębiorstw na rynku turystycznym są organizatorzy podróży
i agenci turystyczni. Ze względu na charakter działalności przedsiębiorstwa z tej branży
charakteryzują się na ogół wyższą produktywnością niż sekcja I. Można też przypuszczać, że
jest ona wyraźnie skorelowana z wielkością popytu turystycznego, a pośrednio także z
poziomem rozwoju gospodarczego. Odpowiednie dane zawiera tabela 42.
170