Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju usług turystycznych w Polsce

2.3. Ekonomiczne determinanty rozwoju podaży na rynku turystycznym
nawiązywanie lub rozszerzanie związków biznesowych, skutkujących wzrostem liczby
podróży podejmowanych w celach służbowych 90 .
Kolejnym zjawiskiem wpływającym na poziom i strukturę popytu jest indywidualizacja
potrzeb, wywołana zmianami w obrębie tradycyjnej rodziny (mniej tradycyjnych małżeństw,
więcej osób samotnych, więcej rozwiedzionych, więcej związków nieformalnych). Wzrasta
zatem zapotrzebowanie na podróże znacznie bardziej zindywidualizowane, których programy
oparte są wprawdzie na „szkielecie” pakietu turystycznego, zawierać muszą jednak
szereg odmiennych elementów, dopasowanych do indywidualnych zainteresowań turystów.
Dla kształtu rynku nie bez znaczenie pozostaje również rosnąca rola kobiet w podejmowaniu
decyzji (co związane jest m. in. ze wzrostem udziału pracujących kobiet w populacji ogółem),
grupy społecznej zwracającej większą uwagę na bezpieczeństwo w podróży.
Zmiany oczekiwań konsumentów, które są wynikiem tendencji do indywidualizacji potrzeb,
wymuszają zmiany po stronie podaży: dywersyfikację produktu, co oznacza tworzenie
coraz to nowych, bardziej różnorodnych ofert i utrudnia osiąganie korzyści skali, typowe dla
cen wiązanych (pakiety turystyczne), czy też wymusza rozwój tych rodzajów zakwaterowania,
które dają konsumentom największą swobodę (np. wysokiej jakości niezależne apartamenty
i studia).
2.3. Ekonomiczne determinanty rozwoju podaży na rynku
turystycznym
Określenie czynników kształtujących podaż na rynku turystycznym jest trudnym zadaniem.
Wynika to z cech tego rynku, braku powszechnie uznanej koncepcji wyjaśniającej
zachowania przedsiębiorstw oraz przestrzennych uwarunkowań ich działalności. Jeśli chodzi
o pierwsze z wymienionych zagadnień, to najważniejsze problemy przedstawiają się następująco:
Podaż turystyczna tworzona jest przez przedsiębiorstwa należące do różnych branż, co
zostało opisane w poprzednim rozdziale. Każda z branż ma inne uwarunkowania, jeśli chodzi
o technologię świadczenia usług oraz w mniejszym lub większym stopniu może zaspokajać
potrzeby także innych grup nabywców, co sprawia, że o rozwoju tych przedsiębiorstw
decydują różne determinanty, często nie związane z rynkiem turystycznym.
Wszystkie branże uznane za charakterystyczne dla turystyki należą do branż usługowych.
Oznacza to m. in., że w krótkim okresie przedsiębiorstwa dysponują określonymi
możliwościami produkcyjnymi, które mogą być modyfikowane tylko w nieznacznym stopniu
91 . Optymalizacja wyników ekonomicznych wymaga jak najlepszego wykorzystania tych
możliwości w całym okresie działalności, co powinno prowadzić do stosowania narzędzi,
głównie cen, równoważących podaż z popytem. Właściwość ta jest wspólna dla wszystkich
charakterystycznych branż turystycznych, ale okres określany jako krótki jest dla nich różny:
agencje turystyczne, organizatorzy podróży, przedsiębiorstwa transportowe mogą dość
90
L. Dwyer, P. Forsyth, W. Dwyer, Tourism Economics and Policy, Channel View Publications. Bristol,
Buffolo, Toronto, 2010, s. 72 i nast.
91
Cechy usług charakteryzuje np. J. Mazur: Zarządzanie marketingiem usług. Warszawa Difin 2002, s. 19.
49