PDF - Wolne Lektury

— A śmierć Majnegera musi być pomszczona — dodał Hugo de Danveld.
Książę, usłyszawszy to, odgarnął na obie strony włosy i wstawszy z ławy, począł iść ku
Niemcom z twarzą złowrogą, po chwili jednak wspomniał widocznie, że byli jego gośćmi,
więc pohamował się raz jeszcze, położył rękę na ramieniu Zyg�yda i rzekł:
— Słuchajcie, starosto: krzyż na płaszczu nosicie, więc odpowiedzcie wedle sumienia
— na ten krzyż! — praw¹³⁸⁹-li był Jurand czy też nie praw?
— Pan de Bergow musi być z niewoli wypuszczon — odpowiedział Zyg�yd de Löwe.
Nastała chwila milczenia, po czym książę rzekł:
— Bóg¹³⁹⁰, daj mi cierpliwość.
Zyg�yd zaś mówił dalej głosem ostrym, do cięć miecza podobnym:
— Ta krzywda, która nas w osobach gości naszych spotkała — to jeno nowa sposobność
do skargi. Jak Zakon Zakonem, nigdy, ni w Palestynie, ni w Siedmiogrodzie¹³⁹¹,
ni między dotychczas pogańską Litwą, nie uczynił nam jeden zwykły mąż tyle złego, ile
ten zbój ze Spychowa. Wasza Książęca Mość! my sprawiedliwości i kary żądamy nie za
jedną krzywdę, ale za tysiąc, nie za jedną bitwę, ale za pięćdziesiąt, nie za krew raz przelaną,
ale za całe lata takowych postępków, za które ogień niebieski powinien był spalić
to bezbożne gniazdo złości i okrucieństwa. Czyjeż tam jęki wołają o pomstę do Boga?
— nasze! Czyje łzy? — nasze! Próżno zanosiliśmy skargi, próżno wołali o sąd. Nigdy nie
uczyniono nam zadość!
Usłyszawszy to, książę Janusz począł kiwać głową i odrzekł:
— Hej! nieraz drzewiej¹³⁹² Krzyżacy gościli w Spychowie i nie był Jurand waszym
wrogiem, póki mu umiłowana niewiasta na waszym powrozie nie skonała. Ale ileż to
razy zaczepialiście go sami, chcąc go zgładzić, jako i ninie¹³⁹³, za to, że pozywał i zwyciężał
waszych rycerzy? Ile razy nasadzaliście¹³⁹⁴ na niego zbójców albo biliście do niego
z kusz w boru? Następował¹³⁹⁵ ci on na was, prawda, bo go piekła zemsta — ale czyliż wy
lub rycerze, którzy na ziemiach waszych siedzą, nie następowali na spokojnych ludzi na
Mazowszu, nie zagarniali stad, nie palili wsiów, nie mordowali mężów, niewiast i dzieci?
A gdym się skarżył mistrzowi, to mi odpowiadał z Malborga: Zwyczajna graniczna swawola!”
Dajcie mi spokój! Nie wam przystoi się skarżyć, którzyście chwycili mnie samego,
bez broni, w czasie pokoju, na mojej własnej ziemi — i gdyby nie strach przed gniewem
króla krakowskiego, to może bym dotychczas w podziemiach waszych jęczał. Tak odpłaciliście
się mnie, który z rodu waszych dobrodziejów pochodzę. Dajcie mi spokój, bo nie
wam gadać o sprawiedliwości!
Usłyszawszy to, Krzyżacy spojrzeli po sobie niecierpliwie, gdyż przykro i wstyd im
było, że książę wspomniał o zajściu pod Złotoryją wobec pana de Fourcy, więc Hugo de
Danveld, chcąc położyć koniec dalszej o tym rozmowie, rzekł:
— Z waszą książęcą mością zdarzyła się omyłka, którąśmy nie ze strachu przed królem
krakowskim, ale dla sprawiedliwości naprawili, a za graniczną swawolę mistrz nasz nie
może odpowiadać, bo ile jest królestw na świecie, wszędy na granicach niespokojne duchy
swawolą.
— To sam to gadasz, a sądu na Juranda wołasz. Czegoże chcecie?
— Sprawiedliwości i kary.
Książę zacisnął swe kościste pięści i powtórzył:
— Bóg, daj mi cierpliwość!
— Niech wasz książęcy majestat wspomni też i na to — mówił dalej Danveld —
że nasi swywolnicy¹³⁹⁶ krzywdzą jeno świeckich i nie należących do niemieckiego ple-
¹³⁸⁹czy �y� �ra� (daw.) — czy miał prawo, czy miał rację.
¹³⁹⁰��� — stylizacja staropolska: mianownik w roli wołacza.
¹³⁹¹��������r�� a. �ra��y��a��a — kraina historyczna w centralnej Rumunii, zamieszkała między innymi przez
liczną mniejszość węgierską. Król węgierski Andrzej Drugi sprowadził tam krzyżaków w r. 1212 dla obrony
pogranicza przed koczownikami, lecz wygnał ich w 1225 za próbę zerwania zależności lennej.
¹³⁹²�rz����� (daw.) — dawniej.
¹³⁹³����� (daw.) — teraz.
¹³⁹⁴�a�a�a� — nasyłać, przygotowywać zasadzki.
¹³⁹⁵�a������a� (daw.) — atakować.
¹³⁹⁶��y������ a. ��a������(daw.) — człowiek postępujący według własnej woli, nie podporządkowujący się
autorytetom.
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 156
Krzywda