PDF - Wolne Lektury

— Tak myślę, że powinności rycerskie znasz i że będziesz godnie one¹⁴⁷⁴ ozdoby nosił.
Zbawicielowi naszemu jako się patrzy masz służyć, a ze starostą piekielnym¹⁴⁷⁵ wojować.
Pomazańcowi ziemskiemu¹⁴⁷⁶ masz być wierny, wojny niesłusznej unikać i niewinności
w ucisku bronić, w czym ci pomagaj Bóg i święta Jego Męko!
— Amen — rzekł ksiądz Wyszoniek.
Książę zaś wstał, przeżegnał Zbyszka i na odchodnym dodał:
— A jak wyzdrowiejesz, to prosto do Ciechanowa jedź, gdzie i Juranda sprowadzę.
�������� ���������� �����
W trzy dni później przyjechała zapowiedziana niewiasta z hercyńskim¹⁴⁷⁷ balsamem,
a z nią razem przybył i kapitan łuczników ze Szczytna z listem podpisanym przez braci
i opatrzonym pieczęcią Danvelda, w którym Krzyżacy niebo i ziemię brali na świadków
krzywd, które ich na Mazowszu spotkały, i pod zagrożeniem pomsty Bożej wołali o karę
za zamordowanie „ukochanego towarzysza i gościa”. Danveld podyktował do listu i skargę
od siebie, upominając się w słowach zarazem pokornych i groźnych o zapłatę za ciężkie
kalectwo i o wyrok śmierci na czeskiego pachołka. Książę przedarł list w oczach kapitana,
rzucił mu pod nogi i rzekł:
— Przysłał tu ich, krzyżackie macie, mistrz po to, aby mnie zjednali, a oni mnie do
gniewu przywiedli. Powiedzże im ode mnie, że sami gościa uśmiercili i pachołka chcieli
uśmiercić — o czym do mistrza napiszę i to też dodam, aby innych posłów wybierał, jeśli
chce, bym w razie wojny z królem krakowskim po żadnej stronie nie stanął.
— Miłościwy panie — odparł kapitan — czy jeno¹⁴⁷⁸ taką odpowiedź mam potężnym
i pobożnym braciom odnieść?
— Jeślić nie dosyć, powiedz im jeszcze, że ich za psubratów, nie za prawych¹⁴⁷⁹ rycerzy
uważam.
I na tym skończyło się posłuchanie. Kapitan odjechał, bo i książę tegoż dnia odjechał
do Ciechanowa. Została tylko „siostra” z balsamem, którego nieufny ksiądz Wyszoniek
użyć jednakże nie chciał, tym bardziej że chory poprzedniej nocy zasnął dobrze, a nazajutrz
obudził się wprawdzie osłabiony bardzo, ale bez gorączki. Siostra po wyjeździe
księcia wyprawiła zaraz z powrotem jednego ze swoich sług niby po nowe lekarstwo —
po „jaje bazyliszka”, które, jak twierdziła, miało moc przywracania sił nawet konającym
— sama zaś chodziła po dworcu, pokorna, nie władnąca jedną ręką, przybrana w świecką
wprawdzie, ale podobną do zakonnej odzież — z różańcem i małą pątniczą¹⁴⁸⁰ tykwą¹⁴⁸¹
u pasa. Mówiąc dobrze po polsku, dopytywała z wielką troskliwością służbę i o Zbyszka,
i o Danusię, której przy sposobności podarowała różę jerychońską¹⁴⁸², a na drugi dzień
w czasie snu Zbyszka, gdy dziewczyna siedziała w izbie jadalnej, przysunęła się do niej
i rzekła:
— Boże wam błogosław, panienko. Dziś w nocy po pacierzu śniło mi się, że przez
śnieg padający szło ku wam dwóch rycerzy, ale jeden doszedł pierwej i w bieluchny płaszcz
was obwinął, a drugi zaś rzekł:„Śnieg jeno widzę, a jej nie ma” — i wrócił się.
A Danusia, której chciało się spać, otworzyła zaraz ciekawie swe modre oczy i spytała:
— A co to znaczy?
— To znaczy, że ten was dostanie, który was najbardziej miłuje.
— To Zbyszko! — odrzekła dziewczyna.
— Nie wiem, bom mu twarzy nie widziała, widziałam jeno¹⁴⁸³ biały płaszcz, a potem
obudziłam się zaraz, gdyż Pan Jezus zsyła mi każdej nocy bóle w nogach, a rękę całkiem
mi odjął.
¹⁴⁷⁴��� (daw.) — te.
¹⁴⁷⁵��ar���a ��������y — Lucyfer jako zwierzchnik wszystkich diabłów.
¹⁴⁷⁶���aza���c z������ — król (od użycia olejów świętych w ceremonii koronacji).
¹⁴⁷⁷��rcy���� — pochodzący z Gór Hercyńskich.
¹⁴⁷⁸���� (daw.) — tylko.
¹⁴⁷⁹�ra�y (daw.) — prawdziwy.
¹⁴⁸⁰�����czy (daw.) — pielgrzymi.
¹⁴⁸¹�y��a — naczynie wykonane z twardej skorupy rośliny nazywanej również tykwą.
¹⁴⁸²r�ża ��ryc�����a — roślina pustynna, w czasie suszy zwijająca się w kulkę toczoną przez wiatr po pustyni.
¹⁴⁸³���� (daw.) — tylko.
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 168
Niemiec
Sen