<strong>Ο</strong> <strong>Εργαζόμενος</strong> <strong>σ<strong>την</strong></strong> <strong>Ελλάδα</strong> <strong>και</strong> <strong>την</strong> <strong>Ευρώπη</strong>ΠρόλογοςΣε μια περίοδο κατά <strong>την</strong> οποία έννοιες όπως εργασία, απασχόληση, εργασιακές σχέσειςμεταβάλλονται, το παρόν εγχειρίδιο επιχειρεί να παραθέσει κάποιον προβληματισμό <strong>και</strong>κυρίως να εισάγει τον αναγνώστη με ένα συνοπτικό <strong>και</strong> περιεκτικό τρόπο στον «κόσμοτης εργασίας». Έτσι, η παρούσα έκδοση δε διεκδικεί τόσο το χρίσμα της πρωτοτυπίας όσοτης παροχής ενός στοιχειώδους, απολύτως απαραίτητου όγκου γνώσης <strong>και</strong> πληροφορίαςγια τα ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται. Η θεματική του βασίστηκε στους άξονες πουέχουν καθοριστεί από το Ι∆ΕΚΕ <strong>και</strong> μόνον. Απευθύνεται στους σπουδαστές που έχουνενταχθεί στα προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων στο πλαίσιο της έννοιας της δια βίουμάθησης, όπως αυτή εν γένει εκλαμβάνεται ως σκόπιμη μαθησιακή δραστηριότητα, η ο-ποία πραγματοποιείται σε συνεχιζόμενη βάση με σκοπό τη βελτίωση των γνώσεων, τωνδεξιοτήτων <strong>και</strong> των ικανοτήτων ενός ατόμου. Επιπλέον, η συγγραφή του, βάσει του πνεύματοςπου εν συντομία διατυπώνεται σε αυτόν τον πρόλογο, θεμελιώθηκε σε σχετική με τηθεματική βιβλιογραφία <strong>σ<strong>την</strong></strong> οποία γίνεται αναφορά εντός του εγχειριδίου <strong>και</strong> η οποία παρατίθεταιστο τέλος του κειμένου. Η παρούσα έκδοση συμπληρώνεται ενημερωτικά μεαποσπάσματα νομοθεσίας <strong>και</strong> κείμενα, όπως αυτά έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο απόσχετικούς με <strong>την</strong> εργασία φορείς, όπως υπουργεία, οργανισμοί, κ.ά.Τέλος, επιθυμώ να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στο Κέντρο Ευρωπαϊκού ΣυνταγματικούΔικαίου-Ίδρυμα Θεμιστοκλή <strong>και</strong> Δημήτρη Τσάτσου, για τη βιβλιογραφικήυποστήριξη που παρέσχε.Μάνος Σπυριδάκης,Αθήνα, 2006.1
Κεφάλαιο 1Δικαίωμα <strong>σ<strong>την</strong></strong> ΕργασίαΤο δικαίωμα <strong>σ<strong>την</strong></strong> εργασία είναι ένα κοινωνικό δικαίωμα το οποίο έχει συνταγματική κατοχύρωση(άρθρο 22 παρ. 1 Συντ.) 1 . Τούτο συνεπάγεται δεσμεύσεις, υποχρεώσεις <strong>και</strong> δι<strong>και</strong>ώματααπό τη μεριά όλων των φορέων που μπορούν να διασφαλίσουν <strong>την</strong> πρόσβασησε θέσεις εργασίας. Σε ένα πρώτο επίπεδο, το κράτος είναι εκείνο το οποίο οφείλει <strong>και</strong> καλείταινα λαμβάνει εκείνα τα απαραίτητα μέτρα που θα διασφαλίζουν <strong>την</strong> εξεύρεση εργασίαςγια το εργατικό δυναμικό της χώρας. Τα μέτρα αυτά στόχο έχουν <strong>την</strong> ομαλή πρόσβασησε θέσεις εργασίας, <strong>την</strong> εξασφάλιση των συνθηκών για τη δημιουργία αυτών των θέσεων,καθώς <strong>και</strong> <strong>την</strong> εξασφάλιση εκείνων των όρων που θα επιτρέπουν <strong>την</strong> κατά το δυνατόνομαλή αναπαραγωγή του εργατικού δυναμικού μέσα από <strong>την</strong> κατοχύρωση των προϋποθέσεωναξιοπρεπούς διαβίωσης.Χρειάζεται, στο σημείο αυτό, να τονιστεί ότι συνταγματική κατοχύρωση δε σημαίνει <strong>και</strong>αυτόματη υποχρέωση του κράτους να εξασφαλίσει στον κάθε πολίτη του ξεχωριστά μια α-μειβόμενη θέση εργασίας. Το κράτος δε δύναται να υποκαταστήσει <strong>την</strong> αγορά εργασίας ούτε<strong>και</strong> να αποτελέσει τον κύριο παράγοντα διαμόρφωσης των αναγκών της αγοράς σε σχέσημε αυτήν, παρά μονάχα έμμεσα. Το κράτος έχει μια γενικής διάστασης υποχρέωση για τησυγκρότηση εκείνων των συνθηκών που μπορούν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για<strong>την</strong> ανεύρεση απασχόλησης, για όσους μπορούν <strong>και</strong> έχουν <strong>την</strong> πρόθεση ή <strong>την</strong> ανάγκη να τοπράξουν. Σε διαφορετική περίπτωση δε θα υπήρχαν άνεργοι, εάν λάβουμε υπόψη ότι εντασσόμαστεσε ένα οικονομικό σύστημα το οποίο, ιδιαίτερα <strong>σ<strong>την</strong></strong> τρέχουσα περίοδο, διαμορφώνεινέα δεδομένα <strong>σ<strong>την</strong></strong> αγορά εργασίας <strong>και</strong> <strong>σ<strong>την</strong></strong> ίδια τη νοηματοδότηση της έννοιας «εργασία».Με βάση τα προλεχθέντα, είναι δυνατόν να υποστηριχθεί ότι το δικαίωμα <strong>σ<strong>την</strong></strong> εργασίαείναι ένα κοινωνικό κεκτημένο στο μέτρο που, από τη στιγμή κατά <strong>την</strong> οποία μια σειράαπό δι<strong>και</strong>ώματα σε σχέση με αυτή έχουν πλέον σταθεροποιηθεί <strong>και</strong> νομοθετηθεί, η ο-ποιαδήποτε παρέμβαση που θα επιχειρούσε να τα περιορίσει θα συνιστούσε πράξη αντισυνταγματική.Σε αυτό το πνεύμα είναι κατοχυρωμένο το δικαίωμα της ισότιμης πρόσβασης<strong>σ<strong>την</strong></strong> εργασία, της εργασιακής ισότητας των δύο φύλων πάνω σε ζητήματα αμοιβών για <strong>την</strong>ίδια εργασία, της κοινωνικής ασφάλισης των εργαζομένων ούτως ώστε να εξακολουθήσουννα ζουν σε συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης, ακόμα <strong>και</strong> όταν πάψουν να εργάζονται. Ταόρια, ωστόσο, της κρατικής παρέμβασης σε σχέση με αυτό το κεκτημένο είναι θολά <strong>και</strong> α-1 Άρθρο 22 - (Προστασία της εργασίας): 1. Η εργασία αποτελεί δικαίωμα <strong>και</strong> προστατεύεται από το Kράτος, που μεριμνάγια τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών <strong>και</strong> για <strong>την</strong> ηθική <strong>και</strong> υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού<strong>και</strong> αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβήςγια παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας. 2. Με νόμο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, που συμπληρώνονται από τις συλλογικέςσυμβάσεις εργασίας συναπτόμενες με ελεύθερες διαπραγματεύσεις <strong>και</strong>, αν αυτές αποτύχουν, με τους κανόνες πουθέτει η διαιτησία. 3. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας από τους δημόσιους υπαλλήλους<strong>και</strong> τους υπαλλήλους οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. 4. <strong>Ο</strong>ποιαδήποτεμορφή αναγκαστικής εργασίας απαγορεύεται. Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με <strong>την</strong> επίταξη προσωπικών υπηρεσιώνσε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης ή για <strong>την</strong> αντιμετώπιση αναγκών της άμυνας της Χώρας ή επείγουσας κοινωνικήςανάγκης από θεομηνία ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, καθώς <strong>και</strong> τα σχετικά με <strong>την</strong>προσφορά προσωπικής εργασίας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για <strong>την</strong> ικανοποίηση τοπικών αναγκών. 5. ΤοΚράτος μεριμνά για <strong>την</strong> κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει.3
- Page 3: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΣελ.Πρό
- Page 7: η οποία εκδίδει σχε
- Page 10 and 11: πους επιμελητήρια.
- Page 12 and 13: υπό κατάληψη θέση,
- Page 15 and 16: Κεφάλαιο 3Επιλογή υ
- Page 17 and 18: η αναφορά σε τυχόν
- Page 19: πέρας ενός εύλογου
- Page 22 and 23: γεια είναι η μη χει
- Page 24 and 25: τές γίνονται αφού π
- Page 26 and 27: νονικής άδειας, είν
- Page 28 and 29: ταγγελία που γίνετ
- Page 30 and 31: και διαρκείς ανάγκ
- Page 32 and 33: σύνδεσης των δικτύ
- Page 34 and 35: καταστήσει ακόμα π
- Page 36 and 37: Ο ρόλος του Ιατρού
- Page 38 and 39: 1. Εθνικοί φορείςΗ ε
- Page 40 and 41: νεργασία με τον ΕΛΟ
- Page 42 and 43: Αποτελεί γνωμοδοτι
- Page 45 and 46: Η υποχρέωση για κατ
- Page 47: Τέλος, σύμφωνα με τ
- Page 50 and 51: • Προστασία μειονε
- Page 52 and 53: Οργάνωση της Εργασ
- Page 54 and 55:
4. Ισότητα ευκαιριώ
- Page 56 and 57:
ροποιείται σε σημα
- Page 58 and 59:
οικονομίες εντολών
- Page 60 and 61:
επιβράβευσης και π
- Page 62 and 63:
τους εργαζόμενους
- Page 64 and 65:
δράσεων) τις κατευθ
- Page 66 and 67:
λων Εργασίας (ΙΓΣΕ).
- Page 68 and 69:
επαγγελματικής και
- Page 71 and 72:
Κεφάλαιο 12Συνδικαλ
- Page 73 and 74:
καλιστικών οργανώσ
- Page 75 and 76:
λυμάτων. η) Εκφόρτω
- Page 77 and 78:
Κεφάλαιο 13Επιμόρφω
- Page 79 and 80:
τους ανώτατης (πανε
- Page 81 and 82:
3. Συνεχιζόμενη επα
- Page 83 and 84:
6. Σχολεία Δεύτερης
- Page 85 and 86:
Κεφάλαιο 14Συνεργασ
- Page 87 and 88:
πο που προωθεί τον
- Page 89 and 90:
Κεφάλαιο 15Περιγραφ
- Page 91:
ολικής απόδοσης, γ)
- Page 94 and 95:
γκρούσεων που επισ
- Page 97:
Κεφάλαιο 17Τήρηση κ
- Page 100 and 101:
εργοστασίων, τον εξ
- Page 102 and 103:
δείγματα από την πρ
- Page 104 and 105:
36. Κατά πόσο θεωρεί
- Page 106 and 107:
Φεφές, Μ., Εισαγωγή
- Page 108 and 109:
σιμων στοιχείων, τα
- Page 110 and 111:
108
- Page 112 and 113:
110
- Page 114 and 115:
112
- Page 116 and 117:
114
- Page 118 and 119:
116
- Page 120 and 121:
118
- Page 122 and 123:
120
- Page 124 and 125:
3. Κέντρο Πληροφόρη
- Page 126 and 127:
αναγνωρίζονται στη
- Page 128 and 129:
την οποία έχει προσ
- Page 130 and 131:
→Νυχτερινή εργασί
- Page 132 and 133:
Χρόνος χορήγησης τ
- Page 134 and 135:
α) Εάν είχε συμπληρ
- Page 136 and 137:
β) Μισθωτοί αμειβόμ
- Page 138 and 139:
σεως να κατατεθεί σ
- Page 140 and 141:
δήλωση του μισθωτο
- Page 142 and 143:
Βέβαια, για να είνα
- Page 144 and 145:
πους εργαζομένων, δ
- Page 146 and 147:
Καταστατικό της ορ
- Page 148 and 149:
→Νόμιμο ωράριοΝόμ
- Page 150 and 151:
Υπολογισμός υπερερ
- Page 152 and 153:
ΣYΜΦΩΝΙΑ - ΠΛΑΙΣΙΟ Γ
- Page 154 and 155:
υπόψη οι ιδιαιτερό
- Page 156 and 157:
Το κατάστημα της επ
- Page 158 and 159:
→Διαδικασία διαπρ
- Page 160 and 161:
4. Διεθνές Γραφείο Ε
- Page 162 and 163:
160
- Page 164 and 165:
5. EUROPA. Δραστηριότητ
- Page 166 and 167:
• μια διαγενεακή π
- Page 168 and 169:
→Πολιτική της συνο
- Page 170 and 171:
• να διευκολυνθεί
- Page 172 and 173:
• την ενίσχυση της
- Page 174 and 175:
Ο νέος κανονισμός ε
- Page 176 and 177:
ΠροσύνταξηΤα νομικ
- Page 178 and 179:
• συμφωνία για τον
- Page 180 and 181:
7. Οργανισμός Μεσολ
- Page 182 and 183:
• Κάθε θέμα που μπο
- Page 184 and 185:
→Διοικητικό Συμβο
- Page 186 and 187:
9. Σύνδεσμος Ελληνι
- Page 188 and 189:
ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΜΕΑΔΙΑ
- Page 190 and 191:
• Επιδείξτε σαφήνε
- Page 192 and 193:
Τηλεομοιοτυπία: Συ
- Page 194 and 195:
Συμπληρώστε τον ακ
- Page 196 and 197:
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙ
- Page 198:
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕ