καταγραφή των απαιτήσεων της θέσης (job specifications). Μέσω αυτής της διαδικασίας.καταγράφονται με λεπτομέρεια οι ποιοτικές εκείνες παράμετροι <strong>και</strong> απαιτήσεις της συγκεκριμένηςεργασίας που αφορούν κυρίως σε ψυχολογικούς παράγοντες. απαραίτητους για<strong>την</strong> εκτέλεση του έργου. Η είσπραξη χρεών, η επίτευξη του πλάνου μιας επιχείρησης, οιχρηματιστηριακές εργασίες π.χ. απαιτούν ανθρώπους που να αντέχουν στο άγχος <strong>και</strong> <strong>την</strong>καθημερινή καταπόνηση. Η διαδικασία καταγραφής των απαιτήσεων της θέσης βοηθά<strong>σ<strong>την</strong></strong> ορθή επιλογή αλλά <strong>και</strong> <strong>σ<strong>την</strong></strong> αξιολόγηση εκείνου που κατέχει μια θέση.Η ανάλυση <strong>και</strong> η περιγραφή της θέσης συνδέεται άρρηκτα με αποφάσεις που αφορούν<strong>την</strong> εκπαίδευση του προσωπικού. Η εκπαίδευση αυτή έχει ως στόχο τη μετάδοση γνώσεων<strong>και</strong> δεξιοτήτων, οι οποίες είναι απαραίτητες για <strong>την</strong> αποτελεσματικότερη εκτέλεση τηςεργασίας. Η αποτελεσματική εκπαίδευση προϋποθέτει <strong>και</strong> τη μετάδοση νέων για τον εργαζόμενογνώσεων. Τούτο μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τον εντοπισμό των εκπαιδευτικώναναγκών του κάθε εργαζομένου, συγκρίνοντας τις απαιτήσεις της θέσης με τα προσόντατου εκάστοτε εργαζομένου. Η σύγκριση αυτή θα καταγράψει τα εκπαιδευτικά προγράμματαπου είναι σκόπιμο να παρακολουθήσει ο εργαζόμενος, καθώς επίσης <strong>και</strong> σε πόσο χρονικόδιάστημα χρειάζεται να λάβουν χώρα, ιδιαίτερα εάν οι απαιτήσεις είναι αυξημένες.Τα προαπαιτούμενα της θέσης εργασίας, όπως αυτά διατυπώνονται κάθε φορά <strong>σ<strong>την</strong></strong> α-ντίστοιχη περιγραφή, απευθύνονται σε συγκεκριμένα άτομα με ιδιαίτερες δεξιότητες <strong>και</strong>ικανότητες τα οποία θα <strong>την</strong> στελεχώσουν, όπως προσδοκάται, αποτελεσματικά. Πολλέςεπιχειρήσεις αναπτύσσουν μεθόδους για <strong>την</strong> εξεύρεση του κατάλληλου ατόμου, οι οποίεςβασίζονται <strong>σ<strong>την</strong></strong> ανάλυση της συμπεριφοράς. Έτσι, διασφαλίζεται κατά κάποιο τρόπο εκτων προτέρων ότι το υπό πρόσληψη άτομο θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις απαιτήσειςμιας θέσης μέσω της προσαρμοστικότητάς του στο επικοινωνιακό περιβάλλον τηςεταιρίας. Τέσσερα είναι τα θεμελιακά στοιχεία που διερευνώνται: ο έλεγχος (ο τρόπος επίλυσηςπροβλημάτων), η επιρροή (ο τρόπος επικοινωνίας μεταβίβασης της άποψης), η σταθερότητα(ο τρόπος διαχείρισης των μεταβολών) <strong>και</strong> η συμμόρφωση (ο τρόπος <strong>και</strong> ο βαθμόςανταπόκρισης σε κανόνες που θέτουν άλλοι για μας). Μέσω αυτού του συστήματοςανάλυσης της συμπεριφοράς, η οποία είθισται να λαμβάνει χώρα σε πιλοτικό στάδιο, τόσοο εργοδότης όσο <strong>και</strong> ο υποψήφιος μπορούν να αποκτήσουν μια συνολικότερη αντίληψηγια το κατά πόσο η περιγραφόμενη θέση αντιστοιχεί στον υποψήφιο ,καθώς <strong>και</strong> για το είδοςεκπαίδευσης που αυτός χρειάζεται για να ανταποκριθεί καλύτερα στις απαιτήσεις τηςθέσης. Η επιλογή ή <strong>και</strong> η περαιτέρω εκπαίδευση του υποψηφίου θα βασιστεί <strong>σ<strong>την</strong></strong> ανάλυσηπαραμέτρων που έχουν να κάνουν με τη θετική συμπεριφορά, το επίπεδο ενέργειας πουπροτίθεται να καταβάλλει, το βαθμό αντοχής της απογοήτευσης <strong>και</strong> της απόρριψης, <strong>την</strong>αποδοχή της διαφορετικότητας <strong>και</strong> της δομής, το βαθμό συνοχής προς <strong>την</strong> εταιρεία <strong>και</strong>αυτόν τον έλεγχο, <strong>την</strong> παραγωγική συμπεριφορά σε συνδυασμό με <strong>την</strong> αυτοπεποίθηση,<strong>την</strong> αποδοχή της κριτικής <strong>και</strong> το βαθμό προσήλωσης στη λεπτομέρεια. <strong>Ο</strong>ι παράμετροι αυτέςγίνονται γνωστές είτε μέσω πιλοτικών δοκιμαστικών περιόδων είτε μέσω συνεντεύξεωνπου αποτελούν μέρος μιας συνολικότερης διαδικασίας επιλογής.Η συνολικότερη αυτή διαδικασία επιλογής είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα αξιολόγησης<strong>και</strong> εκπαίδευσης προσλαμβανόμενου προσωπικού, το οποίο θεμελιώνεται στους ε-ξής άξονες: α) στη διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού σύμφωνα με τις στρατηγικές, τουςστόχους <strong>και</strong> τα πρότυπα της επιχείρησης, β) <strong>σ<strong>την</strong></strong> αξιολόγηση της ατομικής, ομαδικής <strong>και</strong>88
ολικής απόδοσης, γ) <strong>σ<strong>την</strong></strong> αναγνώριση <strong>και</strong> ανταμοιβή για τα επιτεύγματα, δ) <strong>σ<strong>την</strong></strong> εκπαίδευση<strong>και</strong> <strong>την</strong> ανάπτυξη του δυναμικού των ατόμων <strong>και</strong> ομάδων, καθώς <strong>και</strong> στη σύνδεσησε ενιαίο σύστημα όλων των διαδικασιών της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού (επιλογή,«management», αξιολόγηση, ανταμοιβή, succession κ.λπ).Το σύστημα αυτό εμφανίζει τα εξής κύρια χαρακτηριστικά: Μεταφράζει <strong>την</strong> επιχειρηματικήστρατηγική <strong>και</strong> τους εταιρικούς στόχους (business plan) σε ομαδικούς <strong>και</strong> ατομικούςστόχους, ευθύνες, απαιτήσεις κριτηρίων αξιολόγησης <strong>και</strong> πρότυπα απόδοσης. Αξιολογεί<strong>την</strong> απόδοση σε διαρκή <strong>και</strong> περιοδική βάση <strong>και</strong> όχι σε μια ετήσια τυπική συμπλήρωσηεντύπου αξιολόγησης. Στηρίζεται <strong>σ<strong>την</strong></strong> ανοικτή <strong>και</strong> εποικοδομητική συζήτηση προϊστάμενου-υφιστάμενου.Δίνει ανατροφοδότηση της απόδοσης (performance feedback) στα άτομα <strong>και</strong> στις ομάδες,με προσανατολισμό στο μέλλον <strong>και</strong> όχι στο παρελθόν. Ενθαρρύνει τη συνεχή βελτίωσηυποκίνησης <strong>και</strong> ανάπτυξης.Η μέθοδος επίτευξης της διαδικασίας αυτής αφορά <strong>την</strong> ανάλυση της εταιρικής κουλτούρας,<strong>την</strong> έρευνα των εργασιακών στάσεων, <strong>την</strong> ανάλυση της δομής του οργανισμού,τον καθορισμό των ομάδων θέσεων εργασίας, τη λεπτομερή, ακριβή <strong>και</strong> αντικειμενικήπληροφόρηση για το περιεχόμενο της θέσης εργασίας, <strong>την</strong> περιγραφή θέσης, τα κριτήριααξιολόγησης του ατόμου, <strong>την</strong> αξιολόγηση θέσης.Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται αποτελούν τη σύνθεση πολλαπλών μεθόδων εκτίμησης/ μέτρησης των δυνατών σημείων του ατόμου καθώς <strong>και</strong> των περιοχών βελτίωσής του.Δίνουν τη δυνατότητα στη διοίκηση του οργανισμού να αποφασίσει για <strong>την</strong> επιλογή τωνυποψηφίων, <strong>την</strong> προαγωγή στελεχών <strong>και</strong> για <strong>την</strong> εκπαίδευση <strong>και</strong> ανάπτυξή τους. Αυτά περιλαμβάνουν:τεστ ικανοτήτων (γλωσσικού, αριθμητικού, διαγραμματικού συλλογισμού κ.α.),ερωτηματολόγια επαγγελματικής προσωπικότητας, ερωτηματολόγια υποκίνησης, τεστ διευθυντικώνικανοτήτων, ομαδικές ασκήσεις, ασκήσεις χειρισμού εισερχομένων (in-trayexercises), ασκήσεις ανάλυσης <strong>και</strong> παρουσίασης, διερευνητικές ασκήσεις (fact-findingexercises) (Φαναριώτης 1996).89