Jacek Kajtoch: Wspomnienia i polemiki - Anna Kajtochowa

Literackiego pod tytułem „Starty. Manifesty i wypowiedzi programowemłodych poetów 1960-1974” (koniec 1975). Koncepcję precyzowaliśmywspólnie, ale wykonałem ją już sam. Jurek Skórnicki był zbyt zajęty pracąw ministerstwie kultury i sztuki i PIWem, żeby ze mną tak intensywniejak poprzednio współpracować. Rozeszliśmy się bez gniewu, choćprzez któtki czas miałem do niego pretensję, bo według mnie za szybkopogodził się z konfiskatą „Startów”. Uznał, że jestem wyłącznym autoremtej nie wydanej książki, pani Skórnicka po niespodziewanej śmiercimęża zwróciła mi jego część zaliczki. Jerzego Skórnickiego zawsze ciepłowspominam. Był to wydawca rzeczowy, z inwencją, szerokim horyzontem,pomógł mi w PIWie wydać wybór poezji Józefa AleksandraGałuszki, przedwojennego autora o orientacji katolicko-narodowej. Bezjego życzliwości nie dostałby się ten poeta, polemista skamandrytów, doPIWowskiej kolekcji: Oficyna Poetów XX wieku, gromadzącej poetówniesłusznie zapomnianych.Wracajmy do „Startów”. Chciałem zaprezentować osiem gruppoetyckich w kolejności odpowiadającej czasowi powstania: OrientacjęPoetycką „Hybrydy”, Grupę Literacką „Agora”, Kołobrzeską GrupęPoetycko-Plastyczną „Reda”, „Forum Poetów Hybrydy” – „KonfederacjęNowego Romantyzmu”, „Ugrupowanie Literackie 66”, Grupę „Centrum”,Grupę „Teraz” i Grupę „Kontekst”. W drugiej części przypominałemprogramy indywidualne Witolda Maja i Bohdana Zadury orazLeszka A. Moczulskiego. W aneksie był artykuł Andrzeja K. Waśkiewicza:„Formy nieobecności „nieobecnego pokolenia”. Grupy literackiemłodych 1960-1970”.Tymczasenm warunki polityczne edytorstwa literatury współczesnejznacznie się pogorszyły, zaczęła się dezintegracja środowiska literackiego.Przekonać wydawcę o celowości druku było stosunkowo łatwo,ale do składu – bez mojej wiedzy – posłano pracę okrojoną. Na mocydecyzji kolegium Wydawnictwa Literackiego z 11 maja 1977 usuniętoze sterty maszynopisów: Stanisława Barańczaka i Ryszarda Krynickiego(Grupa „Próby”), Jacka Bierezina z Grupy „Centrum”, Adama Zagajewskiegoz Grupy „Teraz”. To nie koniec, po niecałym roku, w marcu 1978krakowska cenzura skonfiskowała resztę. Na poleceniu wycofania książkiz produkcji widziałem podpis kompetentnego członka dyrekcji!Mam książkę skonfiskowaną przez cenzurę! Byłem represjonowany!Proszę o odpowiednie odszkodowanie! Nie zadowolę się nawet wysunięciemmojej kandydatury do parlamentu! A teraz pisząc serio: małopisarzy krakowskich, nawet tych zasłużonych dla obalenia komunizmumoże się legitymować takim cierpieniem. Jeżeli ktoś nie wierzy, służędowodami rzeczowymi: w mieszkaniu przy ulicy Barskiej 10 w szafiebibliotecznej na górnej półce przechowuję egzemplarz korektowy, stron593, oprawiony w konspiracji w Drukarni Dziełowej przy ulicy Wielopole.Kompletny maszynopis złożyłem w Bibliotece Jagiellońskiejw Dziale Rękopisów: Przyb. 192/78.Z próżności dodam, że w tym czasie miałem sporo różnych kłopotów.Po udziale w marszu pogrzebowym po śmierci Stanisława Pyjasaodebrano ni nawet felieton o książkach w „Głosie Nowej Huty”. Jakorekompensatę otrzymałem wiązankę kwiatów od red. Mariana Oleksego,kiedy przyszedł mnie o tym zawiadomić – leżałem z nogą w gipsie,co jednak, niestety, nie miało związku z ową manifestacją, gdyby miało,byłbym dziś pewnie bogatym człowiekiem. Anna Gorazd chciała mniejakoś podtrzymać na duchu i proponowała, abym nadal pisał recenzje,ona będzie podpisywała i zwracała honorarium. Nie przyjąłem oferty,a szkoda, w ten sposób miałbym udział w pracy konspiracyjnej. Znowużartuję! Oświadczam przy okazji, że nie mam pretensji do MarianaOleksego, uważam go za porządnego człowieka. On jedyny zdobył się napubliczne przeproszenie mnie w 1981 r.W tym samym czasie skonfiskowano mi pierwszą wersję folderu„III Krakowskie Dni Poezji”, 18-25 stycznia 1976. Przyczyną była próbaprezentacji Grupy „Teraz” z wierszami Juliana Kornhausera i AdamaZagajewskiego. To była ciekawa inicjatywa – mam na myśli KrakowskieDni Poezji – zajmowałem się upowszechnianiem poezji kilkanaście lat.Miałem satysfakcję, ale w latach siedemdziesiątych także kilka kłopotów.Przechowuję np list Dyrekcji Krakowskiego Domu Kultury „Pałacpod Baranami” z zapytaniem: „Dlaczego umieszczono T. Szaję skorowspółpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym””. Nie ugiąłem się, dowódznajduje się w folderze z lutego 1978 w formie bardzo lubianego przezemnie wiersza Tadka Szai pt. „Nowohucki kombinat po latach”. Taki byłemnonkonformista!26 27