Jacek Kajtoch: Wspomnienia i polemiki - Anna Kajtochowa

Wniosek złożony w KW PZPR w maju 1972 r.W Krakowie, mieście o ogromnych tradycjach kulturalnych, silnym i bogatymw talenty środowisku pisarskim i humanistycznym, szerokiej i chłonnejbazie czytelniczej – istnieje od lat zapotrzebowanie na poważny, obszernymiesięcznik literacki. Istniejąca prasa literacko-kulturalna zarówno zewzględu na szczupłość miejsca, jakim rozporządza, jak ze względu na swójprofil tematyczno-problemowy – nie jest w stanie potrzeb tych zaspokoić.Sądzimy, że zaistniał moment, w którym środowisko nasze mogłobywystąpić z inicjatywą wychodzącą naprzeciw postulatom polityki kulturalnejpo VI Zjeździe, mówiącym o zaspokajaniu aktualnych i rozwijaniu nowych,coraz wyższych potrzeb kulturalnych narodu”. Moment jest tym sposobniejszy,że – jak stwierdzono wielokrotnie podczas tzw. „narady wawelskiej”– w Krakowie ostatnimi laty dał znać o sobie pewien regres w życiu kulturalnym,stan powodujący niewykorzystanie istniejących bogatych możliwości,czego wyrazem był m.in. exodus twórców i artystów z naszego miasta.W tej sytuacji, świadomi pełnego poparcia środowiska pisarskiego Krakowa,wystąpiliśmy z inicjatywą założenia miesięcznika literackiego nawiązującegodo najlepszych tradycji kulturotwórczych Krakowa. Jesteśmy przeświadczeni,że powstanie nowego poważnego miesięcznika przyczyniłoby siędo ożywienia życia literackiego i kulturalnego, a także naukowego, naszegomiasta i rejonu a jednocześnie przydałoby mu rangi w skali ogólnopolskiej.Pragnęlibyśmy, aby adresatem naszego pisma była – oprócz środowiskintelektualnych i artystycznych – cała nowa inteligencja, zarówno humanistycznajak techniczna, i kręgi szeroko pojętej publiczności literackiej.Wyobrażamy sobie, że zakres miesięcznika, w sensie czytelniczym jaki autorskim, byłby ogólnopolski, przy czym środowisko pisarskie Krakowa odgrywałobyw nim rolą dominującą. W ten sposób środowisko to, różnorodnei liczne (ponad 120 członków ZLP), pozyskałoby pełną szansą prezentacjiswoich osiągnąć.2.Miesięcznik nasz miałby charakter literacki (poezja, proza, esej, dramat,krytyka), poszerzony o wielostronnie potraktowaną problematyką humanistyczną,uwzględniający także całokształt nowoczesnej nauki i kulturyi ich aktualne przemiany.3.Pismo otworzy swe łamy przed pisarzami reprezentującymi różne kierunkii szkoły artystyczne. W dążeniu do utrzymania wysokiego poziomu,tak co do jakości jak i zawartości intelektualnej, kierować się będziemy, jakozasadą selekcji, oceną wartości artystycznej i problemowej.Dopuszczając do głosu wszystkie orientacje estetyczne i literackie, niestroniąc od cennego, przemyślanego eksperymentu twórczego, chcielibyśmy, abyzamieszczane przez nas utwory nacechowane były poczuciem odpowiedzialnościza słowo, dojrzałością kształtu artystycznego, dużym intelektualnymciężarem gatunkowym, tym wreszcie rodzajem oryginalności, który świadczyi o silnej indywidualności autora, i o przemyślanych przezeń poglądachestetycznych, a który w efekcie przynosi nową jakość artystyczną, literacką,humanistyczną.4.Główny nacisk w piśmie naszym położony byłby na twórczość oryginalną.Szczególne znaczenie – jak sądzimy – pismo to miałoby dla przedstawicielitych gatunków literackich, które z racji swej objętości nie mogły znaleźćdla siebie wystarczającego miejsca w dotychczasowej prasie literackiej Krakowai całej Polski południowej. Chodzi tu zwłaszcza o prozaików (krótka powieść,dłuższe opowiadanie), dramaturgów, eseistów. Także i poeci zyskalibyw naszym piśmie szansę pełniejszej prezentacji, a to dzięki przewidywanejprzez nas praktyce zamieszczania większych bloków wierszy, poprzedzonychniekiedy wstępem krytycznym.5.Reprezentując w zasadzie dojrzałe pokolenia pisarskie, uważamy zaswój obowiązek pozostawać w ścisłej współpracy z pokoleniem najmłodszym.Wobec istnienia czasopism i publikacji typu „Studenta” czy – zapowiedzianego– „Nowego Wyrazu”, poświęconych specjalnie literaturze młodych – rolęnaszą widzimy tu jako międzypokoleniowego łącznika. Istnieją wypowiedzimłodych autorów, których głównym celem jest zamanifestowanie zbiorowychdążeń wstępującego pokolenia i dla których miejscem najwłaściwszym jestprasa wymienionego powyżej typu. Ale istnieją także i takie utwory, które –umiejąc połączyć partykularyzm pokoleniowy z walorami o charakterze uni-80 81