Medical and Biological Sciences XXII/1 - Collegium Medicum ...

Medical and Biological Sciences, 2008, 22/1, 39-41PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLEPaulina Dobrowolna, Wojciech HagnerBIOMECHANICZNA ANALIZA POZYCJI SPRZYJAJĄCEJ PRZECIĄŻENIOMPODCZAS DŹWIGANIA, Z UWZGLĘDNIENIEM RÓŻNYCH WARIANTÓW OBCIĄŻENIAI KĄTOWYCH ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CZĘŚCIAMI CIAŁABIOMECHANICAL ANALYSIS OF OVERLOADING POSITION – LIFTING WITH VARIOUSVARIANTS OF LOAD AND ANGULAR DEPENDENCES BETWEEN BODY PARTSZ Katedry i Kliniki Rehabilitacji UMK w Toruniu Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczykierownik: prof. dr hab. n. Med. Wojciech HagnerStreszczeniePraca analizuje przeciążenia, jakie powstają w odcinkulędźwiowym kręgosłupa w pozycji zgięcia tułowia, przywyprostowanych kończynach dolnych (i ewentualnym podnoszeniuw w/w pozycji). Zwrócono także uwagę, iż dźwiganiew omawianej pozycji sprzyjającej przeciężeniom jestgłówną przyczyną powstawania dysfunkcji kręgosłupaw odcinku lędźwiowym, zarówno na skutek nagłego urazu,jak i przewlekłych przeciążeń. Autorzy podają wartościobciążenia tkanek okołokręgosłupowych dla statystycznegopacjenta o wzroście na poziomie 50 centyla i BMI = 25,w wariantach zgięcia tułowia względem pionu w kątach: 0º,45º, 90º i obciążenia: 0 kg, 10 kg, 20 kg.SummaryThe study analyses overloads which are observed in lumbarpart of backbone during trunk flexion position withstraight lower limbs (and potential lifting in such a position).It also suggests that lifting in the described position is themain cause of lumbar backbone dysfunctions, either as asudden trauma or chronic overloads. Authors of the articleprovide load values for the backbone region tissues in statisticalpatient with hight at 50 percentile and BMI of 25 invariants of trunk flexion: 0º, 45º, 90º and load: 0 kg, 10 kg,20 kg.Słowa kluczowe: przeciążenia kręgosłupa, pozycje sprzyjające przeciążeniom, biomechanikaKey words: backbone load, overloading positions, biomechanicsSpośród wszystkich pozycji predysponujących dopowstania patologicznych zmian w narządzie ruchunajbardziej sprzyjającą przeciążeniom i bardzo często(niestety) obserwowaną jest dźwignięcie przy wyprostowanychkończynach dolnych i zgiętym tułowiu [1,2, 3, 4]. Częste „używanie narządu ruchu” w pozycjachsprzyjających przeciążeniom powoduje powstawaniepatologicznych zmian czynnościowych i morfologicznych[1, 2, 4, 5].Wszelkie dysfunkcje w obrębie kręgosłupa powstająw wyniku zaistnienia jednego z dwóch schematów[1, 6, 7]:– nagłego urazu, podczas którego niezrównoważonasiła (niezrównoważony moment siły) przewyższawytrzymałość tkanek, na które oddziałuje.– przewlekłe przeciążenia, które jako izolowaneczynności nie wpływają destrukcyjnie na narząd ruchu,ale ich suma czasowo-przestrzenna powoduje narastającądysfunkcję (najczęściej według kolejności: mięśniową,powięziowo-więzadłową, stawową, kostną).Praca w pozycji sprzyjającej przeciążeniom –dźwignięcia przy wyprostowanych kończynach dolnychi zgiętym tułowiu – jest jedną z głównych przyczynpowstania dysfunkcji w obrębie kręgosłupa zarównowskutek nagłego urazu, jak i z powodu przewlekłychprzeciążeń [1, 2, 8]. Pozycja ta jest wyjątkowoniebezpieczna dla lędźwiowego odcinka kręgosłupa,gdyż tkanki tej okolicy muszą zrównoważyć momentsiły ciężkości tułowia, głowy i kończyn górnych– czyli moment ciężkości 62 % całkowitej masy ciała[9]. Zakres ryzyka przeciążenia określa wartość skła-