Medical and Biological Sciences XXII/1 - Collegium Medicum ...

Nadopiekuńczość i zaniedbanie - formy przemocy odczuwane przez osoby starsze 75DYSKUSJAWyniki badań nie pokazują prostych zależnościmiędzy odczuwaniem zachowań nadopiekuńczych lubpoczuciem zaniedbania a takimi cechami osób starszychjak: wykształcenie, wiek i płeć.Najbardziej różnicująca pod względem odczuwaniaprzemocy była zmienna: wykształcenie. Wyniki wskazująwyraźnie na niższy poziom odczuwania nadopiekuńczościi zaniedbania w tej grupie w porównaniuz grupą osób o innym wykształceniu. Możliwe, że jestto efekt korzystniejszej sytuacji życiowej spowodowanejlepszą sprawnością umysłową, dobrą kondycjąfinansową (co wiązać się może z większą niezależnościąod otoczenia).Zmienną, która w badaniu nie koreluje z poczuciemodczuwania nadopiekuńczości i zaniedbania, jest wiekbadanych. Ciekawe jest spostrzeżenie, że zakres wynikóww grupie najstarszej wynosił od maksymalnienajniższych wartości, jakie można było uzyskać, doprawie maksymalnie najwyższych. Pozwala to określićna ile działania innych są dla grupy osób najstarszychdokuczliwe i krzywdzące, a na ile są zadowoleniz relacji z innymi.W stosunku do trzeciej zmiennej: płci, zauważa się,że może ona różnicować poczucie odczuwania przemocy.Wynik w badaniu wykazał trend statystyczny;należałoby więc zwiększyć liczebność próby badawczej.WNIOSKI1. Osoby po 60 roku życia odczuwają zarównonadopiekuńczość, jak i zaniedbywanie ze stronyinnych.2. Wykształcenie osoby starszej wpływa na poziomodczuwania nadopiekuńczości i zaniedbywania.Im wyższe wykształcenie osoby starszej, tym niższypoziom odczuwanej nadopiekuńczości i zaniedbania.3. Nie istnieje prosta zależność między wiekiemosoby starszej a odczuwaniem nadopiekuńczościi zaniedbania. Jednak grupę osób po 80 roku życiacharakteryzują bardziej skrajne odpowiedzi.4. Wyniki badań wskazują na istnienie trendu statystycznegopomiędzy odczuwaniem nadopiekuńczościprzez osoby różnej płci, jednak aby upewnićsię, czy taka zależność istnieje, należałobyzwiększyć liczebność próby badawczej.PIŚMIENNICTWO1. Bugajska B.: Tożsamość człowieka w starości. WydawnictwoNaukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Szczecin2005; 29-34.2. Badura-Madej W., Dobrzyńska-Esterhazy A.: Przemocw rodzinie. Wydawnictwo Uniwersytetu JagiellońskiegoKraków 2000; 97-98.3. Walton C.G., Beck C.K., The aged adult. W: A holisticLife-Cycle Approach, [ed.] R.P. Rawlins, S.R. Williams,C.K. Beck, St Louis Mosby Year Book 1993; 801-804.4. Pospiszyl I.: Przemoc w rodzinie. Wydawnictwa Szkolnei Pedagogiczne Warszawa 1998; 83-88.5. Siuta J.[red.]: Słownik psychologii. Wydawnictwo ZielonaSowa Kraków 2005; 154.6. Reber A.S.: Słownik psychologii. Wydawnictwo NaukoweScholar Warszawa 2000; 394.7. Mazur J.: Przemoc w rodzinie. Teoria i rzeczywistość.Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa. 2002; 39-40.8. Błachut J., Faberle A., Krajewski K.: Kryminologia.Wydawnictwo Arche, Gdańsk 1999; 259-265.9. Liberska H., Matuszewska M.: Wybrane czynniki i mechanizmypowstawania agresji w rodzinie. W: Agresjai przemoc a zdrowie psychiczne. W: Binczycka-AnholcerM. (red.):, Polskie Towarzystwo Higieny PsychicznejWarszawa-Poznań 2001; 80-83.10. Madanes C.: Przemoc w rodzinie. Psychoterapia sprawców.Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2002; 19-20.11. Baumann K.: Osoby w okresie późnej dorosłości jakoofiary nadużyć. Gerontologia Polska, 2002; 14 (3). 119-123.12. Susułowska M.: Psychologia starzenia się i starości.Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979;197-198.13. Staręga A.: Przemoc wobec osób starszych, NiebieskaLinia, 2003; 28 (5), 5-6.Adres do korespondencji:Katedra i Zakład Psychologii KlinicznejUMK w ToruniuCollegium Medicum im. Ludwika Rydygieraul. Techników 385-801 Bydgoszcztel.: (052) 585 21 94 w. 225e-mail: Ewa_sygit@poczta.onet.plOtrzymano: 4.12.2007Zaakceptowano do druku: 5.02.2008