i y i r m i i k i n c i k i t a b

АЛМАНИЙАНЫН БИРЛЯШМЯСИ ЭЦНЦНЦН ИЛДЮНЦМЦ МЦНАСИБЯТИЛЯАЛМАНИЙА ФЕДЕРАТИВ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АЗЯРБАЙЪАНДАКЫСЯФИРЛИЙИНИН ТЯШКИЛ ЕТДИЙИ РЯСМИ ГЯБУЛДА НИТГ«Щяйат парк» мещманханасы3 октйабр 1999-ъу илHörmətli cənab səfir!Hörmətli xanыmlar və cənablar!Mən sizi Аlmaniyanin milli bayramы – Аlmaniyanыn birləşməsinin 9-cu ildönümü və АФР-inyaranmasinin 50-ci ildönümü münasibətilə ürəkdən təbrik edirəm, alman xalqыna sülh, əmin-amanlыq, rifaharzulayыram.Almaniya dünyada və xüsusən Аvropada çox qədim tarixə, böyük mədəniyyətə, iqtisadiyyata malikolan bir ölkədir. Hələ əsrin əvvəllərində elmi-texniki tərəqqinin mövcud olmasы və inkişaf etməsindəАлmaniya, alman xalqы böyük xidmətlər göstərmişdir. Ancaq, eyni zamanda Аlmaniya ХХ əsrdə böyükfaciələrin də səbəbkarы olmuşdur. Birinci Дünya müharibəsində, xüsusən Иkinci Дünya müharibəsindəАvropa xalqlarыnыn, o cümlədən bizim mənsub olduğumuz keçmiş ССРИ xalqlarыnыn böyük itkilərverməsində alman fаşizminin rolu olmuşdur.Bu gün Аlmaniya Фederativ Рespublikasыnыn 50 illiyini və Аlmaniyanыn birləşməsinin 9-cu ilini bayramedərkən onu demək olar ki, аlman xalqы, Аlmaniyanыn bugünkü hakimiyyəti keçmişin bütün bu faciəlihadisələrindən nəticə çыxarmыş, [108-109] indi Аvropada sülhün, əmin-amanlыğыn yaranmasыnda və Аvropaxalqlarыnыn daha da six birləşməsində fəal rol oynayir.Ikinci Дünya müharibəsindən sonra Аvropada, ümumiyyətlə dünyada ağыr bir dövr başlamыşdыr. Məhzbu zaman, 1949-cu ildə Аlmaniya Фederativ Рespublikasы yaranmыşdыr.Тяяссцфляр олсун ки, Икинъи Дцнйа мцщарибяси гуртарандан сонра «сойуг мцщарибя» башланды, Авропаики йеря бюлцндц вя эетдикъя «сойуг мцщарибя» эцълянди, Алманийа ися ики йеря бюлцнмцш вязиййятдя галды.Анъаг беля бир тарихи дюврдя алман халгы Алманийа Федератив Республикасында юзцнцн бюйцк имканларыныдцнйайа нцмайиш етдирди. Ъянаб сяфирин бурада билдирдийи кими, АФР даьылмыш Алманийаны юз достлары илябирликдя, йяни бир чох юлкялярин йардымы иля гыса бир мцддятдя бярпа етди вя игтисадиййатыны инкишаф етдирди,юлкясини дцнйанын инкишаф етмиш дювлятляриндян бириня чевирди. Анъаг ейни заманда алман халгы юлкянин икийеря парчаланмасыны юзц цчцн бюйцк йара щесаб едирди.Алманийа Федератив Республикасында елми-техники тяряггинин инкишафы вя юлкянин Авропада вя бцтцндцнйада сцлщсевяр сийасят апармасы Авропада 80-ъи иллярин сонларында, 90-ъы иллярин яввялляриндя бюйцкдяйишикликляр баш вермясиня сябяб олду. Анъаг бу гядяр хошбяхтлик ичярисиндя йашайан Алманийа ФедеративРеспубликасы ейни заманда бюйцк дярд чякирди. Чцнки халгы, юлкяси ики йеря парчаланмышды. «Берлин дивары»нындаьыдылмасы, ондан бир ил сонра ися Алманийанын бирляшмяси Авропада, бцтцн дцнйада тарихи щадисяолду. О вахт бу щадисялярин дцнйа сийасятиня, Авропайа вя о ъцмлядян Шярги Авропайа, кечмиш советляриттифагына ня гядяр бюйцк тясир эюстяряъяйини бялкя дя о гядяр дярк едя билмирдиляр. Анъаг бу ики бюйцкщадися – «Берлин дивары»нын даьыдылмасы, Алманийанын бирляшмяси Советляр Иттифагы кими бюйцк биримперийанын гыса бир мцддятдя даьылмасына да сябяб олду.Беляликля, бунларын щамысы Авропаны вя бцтцн дцнйаны[109-110] наращат едян «сойуг мцщарибя»йя сонгойду. ССРИ халглары азадлыг алдылар. Вахтиля ССРИ-нин тяркибиндя олан мцттяфиг республикалар мцстягилликялдя етдиляр. Азярбайъан, нящайят, юз арзусуна, истяйиня – дювлят мцстягиллийиня эялиб чатды. Тябиидир ки, -буну етираф етмяк лазымдыр, - яэяр о илляр Авропадакы просесляр сцрятля инкишаф етмясяйди, Шярги Авропаюлкяляриндя бюйцк дяйишикликляр баш вермясяйди советляр иттифагынын даьылмасы щяля дя узана билярди. Онаэюря дя бу тарихи щадисяляр алман халгы цчцн ящямиййятли олдуьу кими, Азярбайъан халгы цчцн дя чохящямиййятлидир. Азярбайъан 8 ил бундан юнъя юзцнцн дювлят мцстягиллийини елан едя билди вя инди артыг азад,сярбяст йашайыр вя мцстягил дювлят кими Дцнйа Бирлийиндя юзцня лайигли йер тутур.Бу эцн кечмишя, тарихя нязяр саларкян демяк олар ки, «Берлин дивары»нын даьылмасына, Алманийанынбирляшмясиня алманлар, авропалылар ня гядяр севиниблярся, о гядяр дя азярбайъанлылар севинирляр. Бу щадисялярбаш веряндя бялкя дя бунун ящямиййяти бир о гядяр дя дярк олунмурду. Амма заман кечдикъя бунун нягядяр бюйцк ящямиййяти олдуьуну Азярбайъан халгы дярк едир вя севинир.Мян, цмумиййятля, гейд едирям ки, инди артыг бирляшмиш, ващид Алманийа Федератив Республикасы иляАзярбайъан Республикасы арасында эюзял ямякдашлыг вя достлуг ялагяляри йараныбдыр. Биз буну йцксякгиймятляндиририк, бу ялагяляри даим эенишляндирмяйя чалышырыг. Сийаси ялагяляримизи даща да инкишаф етдирмякцчцн игтисади ямякдашлыьын инкишафы чох лазымдыр. Бизим мювъуд игтисади ялагяляримиз, дейя билярик ки, йахшысявиййядядир. Бурада ъянаб сяфир бу барядя фикирлярини сюйляди. Мян бунларла разыйам.49