НАХЧЫВАН МП-ин ТЯШКИЛ ОЛУНМАСЫНЫН 75 ИЛЛИЙИНЯ ЩЯСР ЕДИЛМИШТЯНТЯНЯЛИ ЙУБИЛЕЙ ИЪЛАСЫНДА НИТГНахчыван,Республика сарайы12 октйабр 1999-ъу илЯziz naxчыvanlыlar!Яziz bacыlar, qardaшlar, dostlar!Щюrmяtli qonaqlar!Щюrmяtli xanыmlar vя cяnablar!Мяn sizi, Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasыnыn bцtцn sakinlяrыnы Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasыnыn 75-ci ildюnцmц, bayram mцnasibяtilя sяmimi-qяlbdяn tяbrik edirяm.Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasы mцstяqil Аzяrbaycanыn, mцstяqil Аzяrbaycan dюvlяtinin ayrыlmazhissяsidir, gюzяl guшяlяrindяn, diyarlarыndan biridir. Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasыnыn 75-ci ildюnцmцbayramы bцtцn Аzяrbaycan xalqыnыn, vяtяndaшlarыnыn, mцstяqil Аzяrbaycan dюvlяtinin bayramыdыr. Мяnsizя - naxчыvanlыlara bцtцn Аzяrbaycan xalqыnыn salamlarыnы, xoш arzularыnы, sяmimi tяbriklяrыnы чatdыrыram.Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasыnыn ildюnцmц ilя яlaqяdar mяrasimlяrя Аzяrbaycanыn paytaxtы Бakыdada чox bюyцk maraq var. Мяnя dedilяr ki, hяddindяn чox insanlar, cцrbяcцr, mцxtяlif tяbяqяlяrя mяnsubinsanlar bu gцnlяrdя Нaxчыvanda olmaq istяyirlяr, bu bayramы naxчыvanlыlarla bюlцшdцrmяk vя bubayramыn iшtirakчыlarы olmaq istяyirlяr. Бu, чox gюzяl bir hadisяdir. Чцnki bu, Аzяrbaycan xalqыnыnyekdilliyini, [187-188] birliyini, hяmrяyliyini bildirir vя Аzяrbaycanыn hяr bir bюlgяsindя, юlkяmizinpaytaxtыnda, mцstяqil Аzяrbaycanыn hяyatыnda olan hяr bir hadisяni hamы цmumxalq bayramы, hadisяsikimi qяbul edir.Биz Тцrkiyя Ъцmhuriyyяtinin prezidenti, Аzяrbaycan xalqыnыn bюyцk dostu, яziz qardaшыm СцleymanДяmirяlin bu bayram mцnasibяtilя tяbrik mяktubunu bюyцk mяmnuniyyяtlя dinlяdik. Оnu da bildirmяkistяyirяm ki, hюrmяtli prezident Сцleyman Дяmirяl bu bayrama gяlmяyя hazыrlaшыrdы. Бir neчя ay bundanюncя bizim onunla bu barяdя danышыqlarыmыz olmuшdu vя qяrara almышdыq ki, bu bayram mцnasibяtilяНaxчыvana birlikdя gяlяcяyik. Тяяssцflяr olsun ki, qardaш Тцrkiyяdя baш vermiш zяlzяlя vя onun nяticяsindяyaranmыш faciя Тцrkiyя prezidentini bir чox xarici sяfяrlяrini saxlamaьa mяcbur etdi. Чцnki indi zяlzяlяdяnzяrяr чяkmiш yerlяrin bяrpa edilmяsi, insanlarыn yaшamasы цчцn шяrait yaratmaьa vя baшqa iшlяr gюrmяyяbюyцk zяrurяt vardыr. Тцrkiyяnin hюkumяti, prezidenti bu iшlяrlя mяшьuldurlar. Аncaq onun bu bayramagюndяrdiyi tяbrik mяktubu bizi hяddindяn чox sevindirdi, coшdurdu vя Аzяrbaycanыn bюyцk dostuСцleyman Дяmirяlin Нaxчыvana nя qяdяr baьlы vя Аzяrbaycana nя qяdяr bюyцk mяhяbbяti olduьunugюstяrdi.Мяn чox mяmnunam ki, hюrmяtli Сцleyman Дяmirяli burada Тцrkiyя hюkumяtinin yцksяk vяzifяliцzvlяri - dюvlяt nazirlяri vя qonшu vilayяtlяrin valilяri, bюyцk nцmayяndя heyяti tяmsil edir. Мяn bцtцnbunlara gюrя hюrmяtli prezident Сцleyman Дяmirяlя sizin adыnыzdan, bцtцn Аzяrbaycan xalqы adыndanhюrmяt vя ehtiramыmы, dяrin tяшяkkцrцmц bildirirяm.Щюrmяtli prezident Сцleyman Дяmirяl tяbrik mяktubunda bюyцk Мustafa Кamal Аtatцrkцn mцdrikkяlamlarыnы bizim yadыmыza saldi: «Аzяrbaycanыn sevinci bizim sevincimizdir, Аzяrbaycanыn kяdяri bizimkяdяrimizdir». Бu mцdrik sюzlяr indi bizim xalqlarыmыzыn arasыnda yaranmыш яlaqяlяrin яn[188-189] gюzяltяzahцrцdцr. Бu, Тцrkiyяdя dя, Аzяrbaycanda da belя qяbul olunubdur. Оna gюrя dя Тцrkiyяdя baшvermiш zяlzяlя, bюyцk insan tяlяfati, faciя Тцrkiyя xalqыna qяm, qцssя, kяdяr gяtirdiyi kimi, Аzяrbaycanxalqыna da qяm, qцssя, kяdяr gяtirdi. Бiz bu aьir itkilяri, aьir faciяni bяrabяr keчirdik vя bяrabяr keчiririk.Тяbiidir ki, qardaш tцrk xalqыna, Тцrkiyяyя yardim etmяk цчцn Аzяrbaycan dюvlяti яlindяn gяlяni etdi vяТцrkiyяyя yardыma gedяnlяrin юn sirasыnda oldu. Хцsusяn, Аzяrbaycanыn yanьinsюndцrяnlяri Иzmiршяhяrindя bir neчя gцn yanan nяhяng neft emali zavodunun yanьыndan xilas olmasыnda bюyцk xidmяtlяrgюstяrdilяr.Мяn bu gцn bu faciя mцnasibяtilя Тцrkiyя dюvlяtinя, hюkumяtinя, xalqыna bir daha baшsaьliьi verirяm,«keчmiш olsun» deyirяm. Дostlarыmыzы bir daha яmin etmяk istяyirяm ki, biz bюyцk Мustafa КamalАtatцrkцn sюzlяrinя daim sadiq olacaьыq.Бiz hamыmыz qonшu Иran Иslam Ъцmhuriyyяtinin nцmayяndяsi, Яrdяbil ostandarlыьы ostandarыnыn tяbrikmяktubunu burada bюyцk hюrmяt vя ehtiramla dinlяdik. Бu hadisя dя Иran-Аzяrbaycan dostluьunun,qardaшlыьыnыn vя яmяkdaшlыьыnыn gюzяl tяzahцrцdцr. Бilirsiniz ki, iki gцn bundan юncя Иran ИslamЪцmhuriyyяtindяn чox bюyцk vя mюtяbяr nцmayяndя heyяti Нaxчыvana gяlmiшdir. Бiz onlarla bяrabяrНaxчыvanda Иran Иslam Ъцmhuriyyяtinin yardыmы ilя tikilmiш bюyцk mяscidin aчыlыш mяrasimini keчirdik.Бu gцn, bu bayram gцnцndя dя Иran Иslam Ъцmhuriyyяtinin nцmayяndяsi bizim aramыzdadir, bizimlяbяrabяrdir. Мяn bцtцn bunlara gюrя dя цrяkdяn tяшяkkцr edirяm.90
Аzяrbaycan bir mцstяqil dюvlяt kimi юz яlaqяlяrini daim geniшlяndirir. Бunun da яsas tяzahцrцАzяrbaycanыn xarici юlkяlяrdяki sяfirliklяri, diplomatik missiyalarы, xarici юlkяlяrin Аzяrbaycanda fяaliyyяtgюstяrяn sяfirliklяri, diplomatlarыdir. Бiz bu sahяdя qыsa zamanda bюyцk nailiyyяtlяr яldя etmiшik. [189-190] Хarici юlkяlяrin Аzяrbaycandaki sяfirlяri юlkяmizin bцtцn ictimai, mяdяni hяyatыnda fяal iшtirakedirlяr. Оnlarыn hamыsы zяhmяt чяkib Нaxчыvana gяliblяr, bu bayramda iшtirak edirlяr. Мяn bunu sяfirlяrintяmsil etdiklяri юlkяlяrin Аzяrbaycan Рespublikasыna, mцstяqil Аzяrbaycan dюvlяtinя vя onun ayrыlmazhissяsi olan Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasыna gюstяrdiklяri qayьы vя diqqяt kimi qяbul edirяm. Бuna gюrяdя bu bayram mяrasimindя bizimlя bяrabяr iшtirak edяn sяfirlяrя tяшяkkцrцmц, minnяtdarlыьыmы bildirirяm.Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasыnыn yaranmasы tarixi haqqыnda Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasы АliМяclisinin sяdri Вasif Тalыbov чox geniш, яtraflы, mцfяssяl mяruzя etdi. Бu salondakыlar vя dцшцnцrяm ki,bu gцn bizi dinlяyяn Аzяrbaycan televiziyasыnыn seyrчilяri, bцtцn Аzяrbaycan vяtяndaшlarы muxтарреспубликанын 75 ил ярзиндя кечдийи йолла таныш олдулар. О илляр бир даща йада дцшдц, хатырланды. Бу 75 илдя,тарихъя гыса бир заманда Нахчыван дийарында ня гядяр бюйцк ишлярин эюрцлмяси бир даща эюз габаьынаэялди.Аncaq Нaxчыvanыn tarixi tяkcя muxtar respublikanыn yaranmasыndan baшlanmыr. НaxчыvanАzяrbaycanыn яn qяdim diyarlarыndan biridir, чox zяngin tarixя malik olan Аzяrbaycanыn bir hissяsidir,3500 il tarixi olan Аzяrbaycan torpaьыdir. Бu tarix чox zяngin hadisяlяrlя doludur. Бunlar hamыsыАzяrbaycan цчцn Нaxчыvanыn nя qяdяr qiymяtli olduьunu hяmiшя gюstяrib, gюstяrir vя gяlяcяkdя dяgюstяrяcяkdir.Мяn bu barяdя юz fikirlяrimi bir az sonra sizя чatdыracaьam. Аncaq indi isя bir шad hadisяni dя sizяbildirmяk istяyirяm. Оktyabr ayыnыn 18-dя Аzяrbaycanыn dюvlяt mцstяqilliyini elan etmяk haqqыnda, yяnidюvlяt mцstяqilliyini bяrpa etmяk barяdя Кonstitusiya Акtы qяbul olunubdur. Бununla da Аzяrbaycanыndюvlяt mцstяqilliyinя яsas qoyulubdur. Аzяrbaycan юz mцstяqilliyini dцnyaya elan edяndяn sonra 8 ildir ki,mцstяqil dюvlяt kimi yaшayыr. [190-191]Аzяrbaycanыn яhalisi artыq bu gцn 8 milyon olubdur. Кeчяn gecя Бakыda Щacыqasыmov adыna doьumevindя Аzяrbaycanыn yeni юvladы dцnyaya gяlib, uшaq doьulubdur. Фatma xanim Иsmayыlovanыn vя onunhяyat yoldaшы Еldяniz Вяliyevin oьlu olubdur. Бu юvladыn dцnyaya gяlmяsi ilя Аzяrbaycan яhalisi artiq 8milyon olubdur. Фatma xanыm vя Еldяniz юz oьullarыna ad qoyub, onu Щeydяr чaьыrыrlar. Бu, Аzяrbaycanцчцn bюyцk bir hadisяdir. Бiz bu gцnlяrdя dюvlяt mцstяqilliyimizin 8-ci ilini tamamlayыrыq. АzяrbaycanРespublikasыnыn яhalisi bu gцnlяrdя 8 milyona чatib, 9 milyona doьru irяlilяyяcяkdir.Тяbiidir ki, Аzяrbaycan Рespublikasыnыn яhalisinin 8 milyona чatmasыnda нaxчыvanlыlarыn da xidmяtivardыr. Бilirяm ki, Нaxчыvanda da insanlar hяmiшя чox юvlad istяyirlяr vя burada чoxuшaqlы ailяlяr чoxdur.Мяn юzцm dя vaxtilя чoxuшaqlы ailяdя doьulmuшam. Оna gюrя нaxчыvanlыlar elя яhalinin artыrыlmasыnda dabяlkя юn sыrada gedirlяr.Мцstяqil Аzяrbaycan Рespublikasыnыn 1995-ci ildя qяbul etdiyi ilk Кonstitusiyasы яsasыnda,Аzяrbaycanыn demokratik, hцquqi, dцnyяvi dюvlяt Кonstitusiyasыnda Нaxчыvan Мuxtar РespublikasыnaАzяrbaycanыn tяrkibindя dюvlяt statusu verilibdir. Бu status яvvяl dя var idi, sadяcя, elan edilmirdi. Аncaqbizim яvvяl nя qяdяr bюyцk nailiyyяtlяrimiz olubsa da, nя qяdяr bюyцk tarixi yol keчmiшiksя dя,Аzяrbaycan dюvlяt mцstяqilliyini яldя edяndяn sonra baш verяn hadisяlяr hamыsыndan qiymяtlidir. Оna gюrяdя bu gцn biz Нaxчыvan Мuxtar Рespublikasыnыn bir dюvlяt kimi 75 illik yubileyini qeyd edirik. Аmma buhadisяnin Нaxчыvanыn vя Аzяrbaycanыn keчmiш tarixi ilя dя чox цzvi яlaqяsi vardir.Нaxчыvan qяdim zamanlardan Аzяrbaycanыn яn mюtяbяr bюlgяlяrindяn biri olubdur. Аzяrbaycana, ocцmlяdяn Нaxчыvana яsrlяr boyu dяfяlяrlя yadellilяrin basqыnы olmuшdur, mцharibяlяr, dюyцшlяr zamanыinsanlar qыrыlmышdыr. Нaxчыvan[191-192] dяfяlяrlя tamamilя mяhv olub kцlя dюnmцш, amma insanlar yenяdя bu kцlцn iчindяn qalxыb Нaxчыvanы yaшatmышlar.Нaxчыvanыn qяdim dюvlяtчilik tarixi vardыr. Бu, Аzяrbaycanыn dюvlяtчilik tarixidir. ХЫЫ яsrdя НaxчыvanАzяrbaycanыn Аtabяylяr, Еldяgizlяr dюvlяtinin, o яsrdя Аzяrbaycanыn яn bюyцk, яn qцdrяtli dюvlяtininpaytaxtы olubdur. Аtabяylяr dюvlяti 100 ildяn artыq hюkm sцrmцш vя onun paytaxtы аzяrbaycanчыlыьыqoruyub saxlamышdыr.Аzяrbaycanыn zяngin tarixinin bu gцnя qяdяr gяlib чatmыш чox parlaq nцmunяlяri vardыr.Аzяrbaycanda aparыlan arxeoloжi tяdqiqatlar bir neчя яsr bundan юncя Аzяrbaycanыn nя qяdяr zяnginmяdяniyyяtя malik olduьunu vя nя qяdяr dolьun hяyat yaшadыьыnы яyani surяtdя gюstяrir.Нaxчыvan Аzяrbaycanda Шяrq ilя Гяrbin arasыnda, qovuшduьu yerdя hяmiшя karvan, ticarяt yollarыnыnortasыnda olubdur. Бu, bir tяrяfdяn hяmiшя Нaxчыvanы inkiшaf etdiribdir, burada hяmiшя bюyцk ticarяtolubdur. Иkinci tяrяfdяn dя Нaxчыvana mцxtяlif tяrяflяrdяn hцcumlar edilib, mцharibяlяr, dюyцшlяrolubdur. Нaxчыvan Чingizxan ordusunun da basqыnlarыna mяruz qalыbdir, dюyцшцb, vuruшub, qяhrяmanlыqgюstяribdir. Нaxчыvan Тeymurlяngin, Яmir Тeymurun qoшunlarыnыn da basqыnlarыna mяruz qalыbdыr, vuruшub,dюyцшцbdцr. Нaxчыvanыn tarixi abidяlяri, o cцmlяdяn bu gцnlяrя qяdяr qalmыш Яlincя qalasы vя hяminqalada getmiш dюyцшlяr Нaxчыvanыn, Аzяrbaycan xalqыnыn nя qяdяr cяsur, qцdrяtli, vяtяnpяrvяr, vяtяninisevяn insanlar olduьunu dцnyaya nцmayiш etdiribdir.91
- Page 1 and 2:
───────────
- Page 3 and 4:
КИТАБЫН ИЧИНДЯКИЛЯ
- Page 5 and 6:
АБШ-ын АЗЯРБАЙЪАНД
- Page 7 and 8:
ТЦРКМЯНИСТАНЫН ПРЕ
- Page 9 and 10:
«ЯСРИН МЦГАВИЛЯСИ»
- Page 11 and 12:
Хязярин Азярбайъан
- Page 13 and 14:
Бунунла бирликдя, э
- Page 15 and 16:
Щям дя тякъя биз йо
- Page 17 and 18:
апардыг, юзц дя саа
- Page 19 and 20:
саиря. Бу бяйанат д
- Page 21 and 22:
В и к т о р К а л й у ж
- Page 23 and 24:
АБШ-ын АЗЯРБАЙЪАНД
- Page 25 and 26:
Хатириниздядир, он
- Page 27 and 28:
ЭЦРЪЦСТАН КИНЕМАТО
- Page 29 and 30:
хатырламырам ки, о,
- Page 31 and 32:
сюйляди - Щейдяр Ял
- Page 33 and 34:
В а г и ф М у с т а ф а
- Page 35 and 36:
МИСИР ЯРЯБ РЕСПУБЛ
- Page 37 and 38:
щазырланды. О вахт
- Page 39 and 40: ЧИН ХАЛГ РЕСПУБЛИК
- Page 41 and 42: САНКТ-ПЕТЕРБУРГ ШЯ
- Page 43 and 44: Ясрин сонунда да[93-9
- Page 45 and 46: БЕЙНЯЛХАЛГ ЭЯНЪ ПР
- Page 47 and 48: технолоэийа вар. Ик
- Page 49 and 50: АЛМАНИЙАНЫН БИРЛЯШ
- Page 51 and 52: ЭЮРКЯМЛИ СЯЙЙАЩ ВЯ
- Page 53 and 54: ТЦРКИЙЯ РЕСПУБЛИКА
- Page 55 and 56: НОРВЕЧ КРАЛЛЫЬЫНЫН
- Page 57 and 58: ИКИ МЦГЯДДЯС ОЪАЬЫ
- Page 59 and 60: ЭЦРЪЦСТАН ПРЕЗИДЕН
- Page 61 and 62: ГАЗАХЫСТАН РЕСПУБЛ
- Page 63 and 64: БЮЙЦК БРИТАНИЙА ВЯ
- Page 65 and 66: АЛМАНИЙАНЫН НЦМАЙЯ
- Page 67 and 68: Щ е й д я р Я л и й е в
- Page 69 and 70: мядяниййят усталар
- Page 71 and 72: Щямкарларымын - Азя
- Page 73 and 74: ЙАПОНИЙАНЫН НЦМАЙЯ
- Page 75 and 76: АБШ-ын АЗЯРБАЙЪАНД
- Page 77 and 78: НАХЧЫВАН МУХТАР РЕ
- Page 79 and 80: гябри эюрмядим. Анъ
- Page 81 and 82: Бiz indi, bu gцn tamamilя baшqa
- Page 83 and 84: НАХЧЫВАНДА ТИЪАРЯТ
- Page 85 and 86: ЕРМЯНИСТАН РЕСПУБЛ
- Page 87 and 88: ЙУСИФ МЯММЯДЯЛИЙЕВ
- Page 89: Мяn sizi bir daha tяbrik edirяm
- Page 93 and 94: keчirmяk cяhdlяri olmuшdur. А
- Page 95 and 96: olubdur,- bu sюzlяrdяn kяnaram.
- Page 97 and 98: Анъаг бу да щягигят
- Page 99 and 100: НАХЧЫВАН ГАРНИЗОНУ
- Page 101 and 102: Бяli, bizdяn soruшmamыш vaxti
- Page 103 and 104: алдыьымыз зярбяляр
- Page 105 and 106: NАХЧЫВАНДА АКАДЕМИ
- Page 107 and 108: ешитмисиниз, йохса
- Page 109 and 110: НАХЧЫВАНДА «КАЗЫМ
- Page 111 and 112: Щюрмятли дийанят и
- Page 113 and 114: ЪЯМШИД НАХЧЫВАНСКИ
- Page 115 and 116: сяркярдяляр чыхыбд
- Page 117 and 118: Азярбайъанын зянэи
- Page 119 and 120: МИЛЛИ МЕМАРЛЫЬЫМЫЗ
- Page 121 and 122: НАХЧЫВАН МР АЛИ МЯЪ
- Page 123 and 124: Оьлум инди мяним йа
- Page 125 and 126: билярдилярми? Инди
- Page 127 and 128: ТЦРКИЙЯНИН «САМАНЙ
- Page 129 and 130: Билирсинизми, беля
- Page 131 and 132: ИРАН ИСЛАМ РЕСПУБЛ
- Page 133 and 134: И с а К я л я н т я р и
- Page 135 and 136: ТЦРКИЙЯ РЕСПУБЛИКА
- Page 137 and 138: АЗЯРБАЙЪАН - ТЦРКИЙ
- Page 139 and 140: Буна эюря дя сиз о з
- Page 141 and 142:
Советляр Иттифагы
- Page 143 and 144:
Язиз достум, гардаш
- Page 145 and 146:
АБШ-ын ДЮВЛЯТ КАТИБ
- Page 147 and 148:
341] эюндяриб ки, онл
- Page 149 and 150:
УКРАЙНА ПРЕЗИДЕНТИ
- Page 151 and 152:
ИЛИСУ КЯНД ОРТА МЯК
- Page 153 and 154:
ГАЗАХЫСТАН РЕСПУБЛ
- Page 155 and 156:
АМЕРИКА БИРЛЯШМИШ
- Page 157 and 158:
ПОЛША РЕСПУБЛИКАСЫ
- Page 159 and 160:
Буна эюря дя беля д
- Page 161 and 162:
ЭУЮАМ програмына, б
- Page 163 and 164:
АЗЯРБАЙЪАН-ПОЛША С
- Page 165 and 166:
Aleksandr Kvasnevski: Sözümü cə
- Page 167 and 168:
олмушдур. Щюкумяти
- Page 169 and 170:
ТЦРКИЙЯ РЕСПУБЛИКА
- Page 171 and 172:
ТЙРКИЙЯ БЮЙЦК МИЛЛ
- Page 173 and 174:
ИСТАНБУЛ ШЯЩЯРИНИН
- Page 175 and 176:
ТЦРКИЙЯ РЕСПУБЛИКА
- Page 177 and 178:
Мян дцнян Истанбул
- Page 179 and 180:
ТЦРКИЙЯ СИЛАЩЛЫ ГЦ
- Page 181 and 182:
Язиз достлар, мян б
- Page 183 and 184:
алмаг мяним цчцн бю
- Page 185 and 186:
имзаладыг. Бу бяйан
- Page 187 and 188:
Язиз гардашым, щяля
- Page 189 and 190:
Нахчыван Мухтар Ре
- Page 191 and 192:
БЮЙЦК АТАТЦРКЦН ХА
- Page 193 and 194:
тцркдцр. Тцрк щямиш
- Page 195 and 196:
Щ е й д я р Я л и й е в
- Page 197 and 198:
гаршысында баш яйм