i y i r m i i k i n c i k i t a b

Бiz indi, bu gцn tamamilя baшqa шяraitdяyik. Doьrudur, Аzяrbaycanыn hяlя чox bюyцk чяtinliklяrivardir. O cцmlяdяn, Нaxчыvanыn яn bюyцk чяtinliyi odur ki, Еrmяnistan-Аzяrbaycan mцnaqiшяsinя gюrяНaxчыvan bu gцn dя Аzяrbaycanla, yяni Бakы ilя ancaq tяyyarя vasitяsilя яlaqя saxlaya bilir. [168-169]Baшqa bir яlaqя yoxdur. Mяn burada yenя dя Иranыn Аzяrbaycana, Нaxчыvana yardыmыnы qeyd edirяm vяtяшяkkцrцmц bildirirяm. Yollar baьlananda Иran hюkumяti Нaxчыvandan Бakыya avtomobillяrin gedibgяlmяsiцчцn yol verdi vя biz hяmin yoldan indiyя qяdяr istifadя edirik. Gюrцrsцnцz, nя qяdяr faktlar,misallar vardыr. Mяn bundan da чoxunu deyя bilяrяm.Belяliklя, bizim bugцnkц gцnцmцz Иran-Аzяrbaycan dostluьunun bayramыdыr, iftixarыdыr. Iran bюyцk,gцclц bir dюvlяt, islam dinini qoruyub inkiшaf etdirяn bir dюvlяtdir. Islam inqilabы bu юlkяnin hяyatыnыkюkцndяn dяyiшmiш, onun inkiшaf etmяsi, xalqыn daha da yaxшы yaшamasы цчцn bюyцk imkanlar yaratmыш vяИranы шahlыq istibdadыndan xilas etmiшdir.Iran Иslam Ъцmhuriyyяtidir. Biz bunu bir dюvlяt, юlkя, qonшu, dost kimi, necя varsa o cцr qяbul edirik.Цmumiyyяtlя, Аzяrbaycanыn siyasяti ondan ibarяtdir ki, heч bir dюvlяt baшqa бir dюvlяtin daxili iшinяqarышmamalыdыr. Hяr bir mцstяqil dюvlяt юz hяyatini юz xalqыnыn istяdiyi kimi qurmalыdыr, xaricdяn mцdaxilяolmamalыdыr.Mяn bu sюzlяri ona gюrя deyirяm ki, Аzяrbaycanda bяzi adamlar, o cцmlяdяn bizя mцxalif olanadamlar var. Onlar belя sюhbяtlяr aparыrlar ki, Иranda azadlыq, filan yoxdur. Mяn bu fikirlяri tamamilяrяdd edirяm. Hesab edirяm ki, Аzяrbaycandan heч kяs Иranыn daxili iшlяrinя qarышmamalыdыr. Mяn bu gцnbunu bяyan edirяm ki, hamы bilsin.Ancaq indi mяtbuat azadlыьыdыr. Insanlar qяzetlяrdя nя istяyirlяr- onu yazыrlar. O cцmlяdяn,Аzяrbaycan prezidenti Щeydяr Яliyev haqqыnda da, demяk olar ki, hяr gцn mцxalifяt гяzetlяrindя yalan,bюhtan mяlumatlar yazыrlar. Bяzяn Иranыn da bir sira qяzetlяrindя Щeydяr Яliyev haqqыnda yalanlar,bюhtanlar yazыrlar. Amma mяn nя ona, nя dя buna fikir verirяm. Bu, яsas deyil. Mяn bilirяm ki, o dayalandыr, bu da yalandыr, o da bюhtandыr, bu da bюhtandыr. [169-170]Аzяrbaycan demokratik, hцquqi, dцnyяvi dюvlяtdir. Biz mцstяqilliyimizi яldя edяndяn sonra bu yolututmuшuq, bu yolla gedirik vя bu yolla da gedяcяyik. Чцnki son iki яsrdя Аzяrbaycanыn hяyatыndayaranmыш proseslяr Аzяrbaycanы mяhz demokratik, hцquqi, dцnyяvi dюvlяt kimi inkiшaf etdirmяyin яsasыnыqoymuшdur. Bu, bizim yolumuzdur. Biz bu yolla gedirik. Dцnyяvi dюvlяt, eyni zamanda vicdan azadlыьы;dцnyяvi dюvlяt, eyni zamanda islam dininin bцtцn mяnяvi dяyяrlяrinin hamыsыndan istifadя etmяk - bundankim necя istяyirsя, o cцr istifadя etsin -bu yol ilя gedirik. Gюrцrsцnцz, nя qяdяr maraqli, gюzяl birсiyasяtdir. Biz bu siyasяti aparыrыq vя bu siyasяti dя aparacaьыq.Hesab edirяm ki, hяr bir юlkя baшqa юlkяnin dюvlяt quruluшuna, siyasяtinя, daxili vяziyyяtinя hюrmяtlяyanaшmalыdir. Biz Иranыn daxili quruluшuna vя daxili siyasяtinя бюyцk hюrmяtlя yanaшыrыq. Iran daАzяrbaycanыn daxili vяziyyяtinя, dюvlяt quruluшu prosesinя, dцnyяvi dюvlяt olmasыna hюrmяtlя yanaшыr. Bu,bizim dostluьumuzun, qardaшlыьыmыzыn яsas prinsiplяrindяn biridir.Bizi daha da yaxыnlaшdыran odur ki, xalqlarыmыzыn qяdim tarixi kюklяrinin hamыsы birdir. Bizim tarixikюklяrimiz birdir. Biz bir kюkя, bir tarixя malik insanlarыq. Ulu babalarыmыz Иranda da, Аzяrbaycanda dabu gцn bizim цчцn dяyяrli olan яnяnяlяri yaradыblar. Iran ilя Аzяrbaycan kimi bir-birinя bu qяdяr bяnzяrolan digяr юlkя yoxdur. Яvvяllяr, сovet hakimiyyяti vaxtыnda Аraz чayы maneя idi, indi bu maneя dяaradan gюtцrцlцb. Indi bu чayыn цzяrindя kюrpцlяr tikilir. Hesab edirяm, yenilяri dя tikilяcяk vя bizimяlaqяlяrimiz daha чox inkiшaf edяcяkdir.Mяn bu gцn Иran xalqыna sцlh, яmin-amanlыq arzulayыram. Mяn bu gцn Иran xalqыna rifaharzulayыram. Iran xalqы demokratik seчkilяr яsasыnda юz dюvlяtinin baшчыsыnы, zati-alilяri Хatяmini юlkяninprezidenti seчibdir. Mяn bu seчki baшa[170-171] чatan kimi Гяrbin бir neчя юlkяsini tяmsil edяn mяtbuatnцmayяndяlяri qarшыsыnda bildirdim: Сiz deyirsiniz ki, Иranda demokratiya yoxdur. Bundan artiq nя cцrdemokratiya ola bilяr? Hяmin seчkilяrin юzц Иranda demokratiyanыn чox yцksяk sяviyyяdя olduьunugюstяrir.Ancaq tяbiidir ki, hяr юlkяnin юzцnяmяxsus xцsusiyyяti var. Mяn heч razi ola bilmяrяm ki,Аzяrbaycanda hяr bir шey Фransadakы, Иngiltяrяdяki, Аmerikadakы kimi olsun. Mяn buna razы olabilmяrяm. Mяn Аzяrbaycanda demokratik dюvlяt yaradыram. Amma Azяrbaycanыn юz milli-mяnяviяnяnяlяri vardыr. Iranыn da юzцnцn milli-mяnяvi яnяnяlяri vardыr. Iran иslam dюvlяtidir. Belя bir шяraitdяdemokratik seчkilяr keчirmяk, bir neчя нamizяdin iчяrisindяn xalqыn iradяsi ilя prezident seчmяk ИranИslam Иnqilabыnыn яn gюzяl nяticяlяrindяn biridir.Hesab edirяm ki, Иran xalqi tяrяfindяn seчilmiш prezident, zati-alilяri Хatяmi Иran ilя Аzяrbaycanarasыndakы яlaqяlяrin inkiшaf etmяsinя чox bюyцk diqqяt gюstяrir. Mяn onunla Тehranda gюrцшцb яtraflisюhbяt edяrkяn bunu hiss etdim. Ondan sonra bir сыra mяktublar vasitяsilя яlaqяlяrimizdяn dя vя xцsusяnson dяfя Аzяrbaycanda sяfяrdя olmuш Аьayi Яbdцlяlizadя ilя sюhbяtimdяn dя bunu hiss etdim.Mяn bu gцn bir daha bяyan edirяm ki, яziz dostlar, siz dя bilin vя Иran prezidenti zati-alilяri Хatяmi dяbilsin ki, Аzяrbaycanыn prezidenti kimi, mяn Иran-Аzяrbaycan яlaqяlяrinin сaьlam olmasы yolunda, onundaim inkiшaf etmяsi цчцn чalышыram vя bundan sonra da чalышacaьam. Bu, bizim xalqlarыmыz, dюvlяtlяrimizцчцn lazыmdыr. Mяnim bu siyasяtimi heч kяs dяyiшdirя bilmяz.81