Portret Magazine No 33

војна, во еден замок надвор од Париз, додека, пак, третото било дел од
нејзините бурни искуства во Москва при будењето на Руската револуција.
Како и во кариерата, таа им се потсмевала на традиционалните обичаи и на
моралните норми, како во професионалниот, така и во приватниот живот.
Од врската со Гордон Крег, театарски дизајнер ја раѓа ќерката Дирдре во
1906 година, а во 1910 година од врската со Парис Сингер, еден од многуте
синови на магнатот за машини за шиење, Исак Сингер, го добива синот
Патрик. Меѓутоа, голема несреќа доживува во 1913 година, кога двете деца,
заедно со дадијарката, загинуваат во автомобилска несреќа. Автомобилот
влетува во Сена и децата се дават. Исидора никогаш нема да заздрави од
оваа трагедија. Помислува да се убие, а на сила ја продолжува педагошката
работа. Во времето на Првата светска војна, настапувала за да собира
средства за ранетите и бегалците. Сè повеќе надеж имала во новото време,
загледана во големите промени што ги носела револуцијата во Русија.
Автобиографијата „Мојот живот“ завршува со зборовите – „Збогум, Стар
свете! Го поздравувам Новиот свет!“. Во 1921 година, Исидора по последен
пат заминува во Русија. Една вечер во Петроград, во ателјето на сликарот
Јакулов, го сретнува младиот разбушавен поет Сергеј Есенин. Таа, за тоа
време скандалозна љубовна приказна меѓу славната танчарка и исто толку
славниот, но 20 години помлад од неа поет, почнува на прв поглед. Штом
влегол, тој прашал за Исидора, седнал до нејзините нозе, а таа го погалила
по русата коса и ги изговорила оние малку зборови на руски што ги знаела
„Златна глава... ангел... ѓавол“. Исидора и Есенин почнуваат тешка врска,
измешана со алкохол, разделби, кавги, тепачки и постојани враќања. Се
венчаваат во 1922 година и патуваат заедно низ Европа. Тогаш Есенин ги
„ТАА ДОАЃА, ТАНЧАРКАТА НА ИДНИНАТА: СО СЛОБОДЕН
ДУХ, КОЈ ЌЕ ГО ОКУПИРА ТЕЛОТО НА НОВАТА ЖЕНА;
МНОГУ ПОГЛАМУРОЗНА ОД КОГА БИЛО ДОТОГАШ; МНОГУ
ПОУБАВА ОД КОЈА БИЛО ЖЕНА ВО МИНАТИТЕ ВЕКОВИ.
НАЈВИСОКА ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ВО НАЈСЛОБОДНО ТЕЛО.“
објавува своите избрани песни, а Исидора ѝ се враќа на уметноста. Иако
изгледало дека на нивната љубов ништо не може да ѝ застане на патот,
надвор од границите на Русија, Есенин не го прифаќале како автентичен
уметник, туку како нејзин „приврзок“. Врската станала проблематична и
опсесивна, особено и поради психичките проблеми на Есенин и тие се
разделуваат веќе во 1923 година. Следната година, Исидора танцува за
последен пат во театарот Бољшој и ја напушта Москва, а Есенин, за жал,
една година подоцна наводно извршува самоубиство во хотелот „Англетер“
во Петроград. По смртта на Есенин, Исидора не наоѓа мир. Често се
појавува пијана во јавноста, води несреден живот, повеќе се занимава со
финансиски проблеми отколку со танцот.
Нејзината смрт останува запаметена како неочекувана и драматична.
Наклонетоста кон марами што се веат била причината за смртта во една
налудничава, автомобилска несреќа во Ница, Франција, вечерта на 14
септември 1927 година на 50-годишна возраст. По ручекот со пријатели
седнала во автомобилот „амилкар“, на својот пријател Италијанец, кого
нагалено го викала Бугати. Во текот на возењето, долгиот шал што го
носела околу вратот се заплеткал меѓу задното тркало на автомобилот и ѝ
го прекршил вратот. Марамата била рачно насликана од уметникот роден
како Русин, Роман Чатов. Несреќата дала повод за саркастичната забелешка
на Гертруд Штајн дека „преправањата можат да биде опасни“. Погребана
е во Париз, покрај нејзините деца. Нејзиниот бурен живот, пркосењето
на традицијата и класиката ѝ донела голема слава, а инсистирањето на
поприродни движења во балетот, неограничените костуми и емоционални
изрази, во широки размери, влијаеле врз другите танчари. Иако нејзините
училишта не траеле долго, нејзиното дело имало влијание во уметноста,
како основачка на модерниот танц.
57