pobierz - Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW w Warszawie

ośnie w tempie geometrycznym, produkcja żywności zaś w tempie arytmetycznym.Stąd niejako oczywisty wydawał się wniosek, że ludzkość jest wręcz skazana na głód.Twierdzenia Malthusa okazały się jednak mieć błędne założenia. Z danych ONZwynika, że tempo przyrostu ludności jest zmienne, a co więcej w dłuższym okresie ulegaspadkowi. W latach 1950–2000, jak podaje ONZ, średni roczny przyrost naturalnyludności na świecie wynosił 17,8 promila, w sytuacji gdy w latach 2000–2005 już„tylko” 12,4 promila. Według prognoz ONZ w latach 2000-2050 średnioroczne tempowzrostu populacji będzie niższe o 4 punkty, kształtując się na poziomie 8,15 promila 5 .Nie sprawdziły się również pesymistyczne przewidywania dotyczące produkcjiroślinnej. Okazało się, że wraz z wprowadzeniem do rolnictwa m. in. nowych metodprodukcji, gatunków czy też środków ochrony roślin, nastąpił wzrost produkcji zboża atym samym i produkcji rolnej. Niemniej jednak światowy głód jest faktem i dlazrozumienia jego złożoności, istotne jest uchwycenie wielowymiarowości czynnikówdeterminujących zjawisko. W odniesieniu do wzrostu liczby ludności, istota problemutkwi przede wszystkim w nierównomiernym rozłożeniu tego zjawiska. Jak już wcześniejwskazano, najwyższy przyrost naturalny dotyczy obszarów słabo rozwiniętych, naktórych głód i niedożywienie są zjawiskami ciągłymi.Federico Mayor wskazuje, iż ludność Afryki podwaja się co 23 lata, produkcjażywnościowa natomiast co 30 lat. Najbardziej jednak niepokojącym w świetle tychdanych jest fakt, iż w 1960 r. Afryka zaspokajała aż 107% swoich potrzebżywnościowych, w sytuacji gdy w latach 90. wskaźnik ten spadł do 78%. Ze względu nawyniszczenie gleb spowodowane stosowaniem niewłaściwych metod uprawy, presjęefektywności produkcji w rejonach, gdzie żyznych ziem jest niewiele a także ubóstwo nawsi, eksperci przewidują, że w obecnym stuleciu Afryka Południowa może w dziedziniegospodarki żywnościowej uzależnić się od krajów leżących na północ od Zambezi. Takapolityka rolna doprowadziła również do nadmiernego użytkowania zasobównaturalnych, w szczególności lasów, co wtórnie wpływa niekorzystnie m. in. nabezpieczeństwo żywnościowe 6 .W skali ogólnoświatowej stosunek możliwości produkcji żywności dozapotrzebowana zwiększył się z 1,05 w 1962 r. do 1,12 w 1970 r. i 1,18 w r. 1990. Danete wskazują, iż w tym obszarze dokonał się znaczny postęp, który należy tym bardziejpozytywnie ocenić z uwagi na fakt, iż jak już wcześniej wspomniano, w tym czasienastąpił ogromny przyrost demograficzny 7 .Przyjmując za wskaźnik produkcję zbóż na mieszkańca, poczynając od 1950 r.,zauważa się wzrost spożywanej żywności. W skali świata w przypadku zbóżw przeliczeniu na osobę w 1950 r. przeciętnie wynosiło 247 kg, a w r. 1984 wzrosłoo 38% sięgając 342 kg, do r. 1998 uległo zaś spadkowi o 7% plasując się na pułapie319 kg. Choć pamiętać należy, że posługiwanie się tym wskaźnikiem ma ograniczoneznacznie, to można jednak zauważyć prawidłowość, iż łatwiej wyeliminowaćniedożywienie w krajach, w których miernik ten wzrasta 8 .5 W. Gadomski, Klęska głodu to wymysł, „Gazeta Wyborcza” z dnia 13.11.2009.6 F. Mayor, J. Bindém, Przyszłość świata, Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych, Warszawa 2001, s. 416.7 Ibidem, s. 233.8 Ibidem, s. 154.7