© 2012 | amberTXT / BIS ISBN 978-605-88807-7-1

Müşterek Zamanlar
Türkiye ve Hollanda arasındaki
kültürel alış veriş üzerine
Deniz Erbaş
Türkiye ile Hollanda arasındaki sanat alışverişi, diplomatik ilişkiler
gibi yüzyıllara yayılmasa da 20. yüzyıl boyunca verimli ve üretken bir
süreç izledi. Türkiye’den sanat üretimi ilk kez 1948’de Amsterdam’da
Hollandalı izleyicilerin beğenisine sunuldu. Farklı kuşak ve eğilimlerden
50 Türkiyeli modernist ressamın katıldığı Türk Sanatı Ulusal Sergisi, ulus
devlet kimliğiyle, modern sanat üretimi arasında kurulan paralelliğin, o
dönemdeki diplomatik ilişkiler bağlamındaki bir temsilini sunuyordu.
Merkezin, çevre toplum ve kültürleri
ağırladığı bu dünya sergileri dönemi,
birinci, ikinci ve üçüncü dünya paradigmasının
çökmesiyle eşzamanlı
olarak tarihe karıştı. Berlin duvarının
yıkılması, kutuplu dünya düzeninin
sonu ve iletişim teknolojilerindeki
gelişmeler, postmodern global dünya
paradigmasının koşullarını inşa etti.
Artık “küresel” bir dünyadan söz ediliyor,
insanlık tarihinde ilk kez tüm
toplumları kapsama potansiyeli olan
sosyal ilişkilerden örülü bir ağ sistemi
dünyaya hızla yayılıyordu. [1]
Bu küresel çağın siyasi, sosyal, kültürel
ve sanatsal alanlar üzerindeki etkileri
hakkında iyimser ya da kötümser,
olumlu ya da olumsuz birçok teori
geliştirildi son otuz yıl içerisinde.
Küreselleşmenin sanat alanı üzerindeki
etkilerine gelince, geriye dönüp
baktığımızda şu olgular tespit edilebiliyor:
▸ Bienal sisteminin ve batılı sanat kurumlarının
batı dışı coğrafyalara yayılması
ve bu yapıların sosyal ilişki
kalıplarının mekansal olarak genişlemesi,
▸ Sanatçı, küratör ve sanat uzmanlarının
dünya üzerindeki hareketliliğinin
artması,
▸ Küresel iletişim ağlarının oluşması,
▸ Ulusal sınırları gerileten bir küresel
çalışma ve sanat pazarının doğması,
[1]
“global society / küresel toplum” hakkında daha fazla bilgi için: SHAW Martin, Global Society and International
Relations, Cambridge, Polity Press, 1994.
30