El espacio social de la lengua asturiana - Academia de la Llingua ...
El espacio social de la lengua asturiana - Academia de la Llingua ...
El espacio social de la lengua asturiana - Academia de la Llingua ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vocabu<strong>la</strong>riu cangués <strong>de</strong> Mario Gómez<br />
XosÉ MAR~A G. AZCÁRATE<br />
Vei faer agora unos anos conmemoróuse'l cincuenta cabudanu <strong>de</strong> <strong>la</strong> muerte <strong>de</strong>l escritor cangués<br />
Mario Sómez ya Gómez. For tal motivu asobichóuse na sua vil<strong>la</strong> e nacencia un lJibru<br />
editáu po<strong>la</strong> Asociación Cultural Pintor Luis Alvarez, empobináu al mechor conocimientu <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
sua vida ya obra, amás d'unas ((Memorias Inéditas» <strong>de</strong>l autor.<br />
Foi polo que naguando nos papeles d'esti médicu militar, que vivía a metá <strong>de</strong> los dous cabelros<br />
sieglos (1872-1932), apaicíu un cua<strong>de</strong>rnu escritu a máquina que tien <strong>de</strong> títulu «Glosario»,<br />
on<strong>de</strong> recói a <strong>la</strong> vera d'una milenta <strong>de</strong> pal!abras <strong>de</strong> lo qu'él l<strong>la</strong>maba <strong>la</strong> fa<strong>la</strong> <strong>de</strong> Cangas. <strong>El</strong> cua<strong>de</strong>rnu<br />
d'unas conguras <strong>de</strong> 210-160 milímetros, ta cosiu con dous grapas <strong>de</strong> metal, ya tien 58 p<strong>la</strong>nas <strong>de</strong>l<br />
mesmu tipu papel, fadiendo <strong>la</strong> &tra A <strong>la</strong>s veces <strong>de</strong> portada ya <strong>la</strong> Z <strong>de</strong> contraportada.<br />
En tol cua<strong>de</strong>rnu nun apaez <strong>de</strong>ngún datu a los güechos <strong>de</strong>l geitor que poda esc<strong>la</strong>riar quién foi'l<br />
sou autor, pero ya c<strong>la</strong>ro qu'esti vocabu<strong>la</strong>riu tien que tratase d'un trabachu <strong>de</strong> Mario Gómez yá<br />
qu'amás d'atoupase co<strong>la</strong>s suas cousas, tien feitas a lo I<strong>la</strong>rgu <strong>de</strong>l testu dalgunas correciones manuscritas<br />
que nun <strong>de</strong>ixan i!ugar a dudas so <strong>la</strong> sua autoría.<br />
Polo que cinca al autor, <strong>la</strong> presonalidá <strong>de</strong> Mario Gómez ya Gómez ya abondo conocida nesta<br />
fastera oci<strong>de</strong>ntal <strong>asturiana</strong>, yá qu'amás <strong>de</strong>l sou <strong>de</strong>stacáu !!abor <strong>social</strong> lleváu a cabu comu presi<strong>de</strong>nte<br />
<strong>de</strong> I'asociación, que bon recuerdu inda guarda güei pa los cangueses, el ((Tous pa Tous»<br />
ou ((Sociedad Canguesa <strong>de</strong> Amantes <strong>de</strong>l País)), cuyas rieg<strong>la</strong>s foron aprobadas pol Gobiernu Civil<br />
d'Asturies el 28 <strong>de</strong> febreiru <strong>de</strong> 1926, <strong>de</strong>dicándose a lo !<strong>la</strong>rgu <strong>de</strong> <strong>la</strong> sua esimstencia a <strong>la</strong> beneficencia,<br />
cultura ya puxu <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong>l concechu cangués, espublizóu ochu Ilibros <strong>de</strong> temática militar,<br />
hestórica ya <strong>asturiana</strong>, corriendo los gastos <strong>de</strong> muitos d'eilos po<strong>la</strong> sua cuenta, amás d'una bona<br />
riestra d'artículos nos periódicos ya revistas <strong>de</strong> <strong>la</strong> sua dómina.<br />
Dientru <strong>de</strong> <strong>la</strong> estaxa <strong>de</strong> giteratura rexonal a <strong>la</strong> que l'autor <strong>de</strong>dicóu bona parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> sua obra,<br />
dous son los volúmenes espublizaos:<br />
- De Bogayo, asoleicháu n'Uviéu no 1915, contién poesías, sainetes ya monólogos, feitos<br />
n'asturianu ya castegán.<br />
- De Corripiu, emprentáu no Ministerio <strong>de</strong> Marina, Madrid, anu 1923, xácaras ya cousadie-<br />
!'as <strong>de</strong>l autor, d'un estilu asomeáu al anterior.