Plena Analiza Gramatiko - Cindy

§ 87
distribuo mankas zamenhofa ekzemplo. Plej bone estas meti po dufoje:
mi ricevis po mil frankojn de po du membroj (mil frankojn de ciu
membro-duopo ); mi donis po tri pomojn a/ po du infanoj ( tri pomojn al
ciu infan-duopo).
Rim. V. Oni povus ellasi po ee la rekta objekto: mi ricevis kvin frankojn de po du
membroj. Sed kun la duobla po la kompreno estas pli facila.
Rim. VI. Oni atentu pri tio, ke po enkondukas eiam unu ella distribuitaj partoj de
kvanto, kaj ne tiujn unuojn, a! kiuj tiu kvanto rilatas. Eraraj estus ekz-e: li mariis
40 kilometrojn po tago (guste: po 40 kilometrojn tage); enmiksi unu kuleron po
litro (guste:po unu kulero en litron). La esceptecon ee la reciproka distribuo pravigas,
ke tie ankau la rilatataj unuoj estas distribuitaj.
Inter la gardantoj de la Z-a kutimo estas D-ro Pumpr, kies vidpunkto estas ci tie
menciinda: li rigardas la po-komplekson, same kiel la aliajn analogajn (Cirkau tri
horoj, gis cent homoj ktp.), kiel unu tutajon, kiu ludus, sen ia interna Sa.ngo de
formo, la diversajn rolojn de subjekto, objekto aii adjekto, kaj kies elementojn oni
ne pli bezonus analizi, ol tiujn de kunmetita vorto: po tri glasoj da vino staris sur
la tabloj; la gastoj trinkis po tri glasoj da vino; on i prezentis unu teleron da kukoj
kun po tri glasoj da vino.
G.- Aritmetikaj formuloj
La aritmetikajn formulojn oni legujene:
decimala frakcio: 0,2 nu/ komo du; 3,08 tri komo nu/ ok.
adicio: 3 + 4 = 7 tri p/us kvar faras sep (aii: tri kaj kvar estas sep).
subtraho: 10 - 6 = 4 dek minus ses faras kvar (ali malpli klare: ses e/
dek estas kvar).
multipliko: 2 X 6 = 12 duoble sesfaras dek du (ail: du per ses estas dek
du).
Rim. I. Analoge: formato 14 X 20 cm. formato de dek kvar per dudek centimetroj.
divido: 61 7 4 = 15/ l sesdek unu dividite per kvar faras dek kvin, restas
unu; 4 7 2 = 2 duone kvar estas du.
Rim. 11. La rezultoj de tiuj operacioj estas nomataj respektive: sumo, diferenco,
produto, kvociento.
frakcio: 3/7 tri sur (aii: super) sep, tri seponoj.
Rim. 111. Oni zorge apartigu la grupojn de ciferoj; ne konfuzu ekz-e: tridek-kvin
milonoj (35/1000) kun: tridek kvin-milonoj (30/5000) kaj kun: tridek kaj kvin
milonoj (30 5/1000). ·
potencigo: 15 3 dek kvin en la tria potenco; 2 4 = 16/a kvara potenco de
du estas dek ses: levi nombron alla kvina potenco;
elradikado: V 625 = 5 la kvarapotenca radiko de sescent dudek kvin
estas kvin.
proporcio: 2 : 4 = l : 2 du rilatas a/ kvar, kiel unu a/ du; en proporcio
du a/ tri.
115