06.07.2013 Views

Plena Analiza Gramatiko - Cindy

Plena Analiza Gramatiko - Cindy

Plena Analiza Gramatiko - Cindy

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

§ 409-410-411<br />

VERAJ SUFIKSOJ<br />

Dif'mo<br />

409 Veraj suflksoj en E-o estas aea, ega, eta, urn kaj la neoficiala ifi; krorne,<br />

tien ci ni povas kalkuli la karesajn su[iksojn ( cj, nj) kaj la numeralsufiksojn<br />

(obl, on, op). Ci lastajn vidu §§ 86-87.<br />

Aca, ega kaj eta estas t.n. diafanaj suflksoj: ili ne sangas la gramatikan<br />

karakteron kaj sencon de la radiko, nur modifas iom la lastan. En iliaj<br />

derivajoj ili estas analizeblaj adjektive (ce substantivoj), aii adverbe<br />

(ce adjektivoj kaj verboj): dometo: eta domo; grandega: ege granda;<br />

parolaCi: aee paroli.<br />

Urn estas tute senregula en siaj derivajoj, kiujn oni devas aparte lerni.<br />

ACA<br />

410 Aca, oficialigita de la Lingva Komitato en 1909, donas alla vorto nuancon<br />

de malsato, malestimo.<br />

Ekzemple: domaco, cevalaco, hundaco, libraco, [razaco, verkaco, vestaco,<br />

herbaco; dikaca, molaca, fieraca; parolaci, iraCi, verkaCi, revaci<br />

ktp. Vd. fi-(§ 426) kaj mis-(§ 368).<br />

Rim. La ac-kunmetoj ciam impresas kiel esprimoj de individua jugo. Kiam temas<br />

pri objektiva konstato, pli bone estas uzi apartan vorton (kabano), ali mis-kunmeton<br />

(mispaSo, miskompreni).<br />

Me m st a re: aca signifas: senvalora, maltaiiga, malsatinda.<br />

p l u f 0 r m ad 0: acajo, acajaro (*fatraso ); aculo, aCigi.<br />

EGA<br />

411 Ega estas analoga a! eta, sed kun signifo mala: gi pligrandigas, plifortigas.<br />

Ekzemploj: domego, urbego, ventego, pluvego; bonega, grandega, altega,<br />

rapidega, necesega; korege, treege; kriegi, spiregi, falegi, mangegi,<br />

petegi, gojegi, ridegi.<br />

Ankaii eg ofte formas vortojn kun speciala senco, a! kiuj en la naciaj<br />

lingvoj respondas apartaj radikvortoj. Parto de tiaj eg-kunmetoj estas<br />

anstataiiigita per radikoj ankaii en E-o. Ekzemple: ungego (*krifo,<br />

ungo de rabbestoj), busego (*muzelo, busonazo de bestoj), kortego<br />

(rega korto), grandega (*enorma), brulego (*incendio), superakvego<br />

(inundo, diluvo), stonego (roko), kuragega (aiidaca), pordego (pordo<br />

500

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!