Plena Analiza Gramatiko - Cindy

§ 41-42
LAPRONOMO
41 La vortoj, kiujn on i klasas sub la kolektiva nomo p r o n o m o j, ne
havas ciuj la saman karakteron.
Unuj anstataiias substantivon aii ideon, kiuj generale estis antaiie esprimitaj:
"Paiilo falis, kaj li ploras. El viaj libroj, kiu estas la plej interesa?
- Tiu Ci. Li alvenis! - Mi jam tion scias". Oni povas norni ilin r e p r ezenta
n to j, kaj la substantivon, kiun ili anstataiias, re p re z e n ta
to.
Aliaj anstataiias nenian substantivon aii ideon; ili montras personon aii
aferon, kiun oni ne aludas apude; ili estas "absolute" uzataj, kaj oni
povus nomi ilin k v a z a ii n o m o j ; "mi iros;cu vi venas? oni silentis;
nenio mankas; iu kriis".
Rim. La okazo ne estas la sama kiel ce la vortoj aluditaj en § 30. Ce ili, la substantiveca
uzado estis escepta; ce la kvazaunomoj, gi estas regula, kaj ec fundamenta.
Fine, pluraj povas rilati al substantivo kaj gin determini; tiuj estas la
de te r min a n to j aii p r on o m- ad j e k t i v o j: kiu homo? miapatro;
iun tagon.
Sama pronomo povas ludi ciujn tri rolojn: la pronomo estas reprezentanto
en "infano, kiu ridas, estas carma";- kvazaiinomo, en: "plej bone
ridas, kiu laste ridas"; - determinanto en: "kiu hundo boj as, tiu ne
mordas".
En la determina funkcio la pronomoj havas tute la karakteron de adjektivo;
tial ni pritraktos ilin sub la capitro Determinaj adjektivoj. Oni do
atentu: cio dirita sub la capitro Pronomo rilatas sole alla uzo reprezenta
kaj kvazaunoma.
42 Oni distingas inter la pronomoj: la personajn (personaloj), posedajn (posesivoj),
montrajn ( demonstrativoj), rilatajn (rilativoj), demandajn (interogativoj),
sumigajn (kolektivoj), nedifinajn (indefinitivoj), neajn
(negativoj) (*).
Car tiuj pronomoj funkcias kiel substantivoj, ili sirnilas ci lastajn en sia
deklinacio. Tamen distingas ilin du karakteroj:
(*) Ni donas, por kompleteco, ankau la internaciajn terminojn, sed en la libro ni
prefere uzas la Esp-ajn nomojn. Esceptojn ni faras nur pri la jam ofte uzata demonstrativo.
70