Plena Analiza Gramatiko - Cindy

§ 236 - 237 - 238
IIL Dependaj demandoj predikativaj: la demando estas, cu li vivas au
mortis. La subjekto estas plejofte demando ali problema.
Se temas pri tio, kion oni faru, oni devas uzi volitivon: la demando estas,
kiam ni komencu la a[eron; la problema estas, cu ni iru au restu.
Anstataii volitiva subprop-o oni povas uzi infinitivan konstruon: ( ...
kiam komenci la aferon; ... cu iri au resti).
Anstataii li estas, tiu estas, tio estas oni povas uzi jen:jen kiu vin savis;
jen pri kio temas; jen kion li diris; jen kialli silentas. Se ekzistas substantiva
subjekto, jen povas stari anstataii estas: cu esti au ne esti, jen la
demando.
Rim. l. La predikativa subprop-o estas tre parcnca alla subjekta. Nome, oni povas
renversi la cefprop-on farante la subjekton predikato - tiam la predikativa subprop-o
igas subjekta: /ia malfelico estas, ke li nenion antauvidas (subprop-o predikativa);
tio, ke li nenion antauvidas, estas /ia malfelico (subprop-o subjckta). La
diferenco inter la du konstruoj trovigas nur en la akcento. En la unua okazo estas
akcentita "lia malfelico", en Ia dua "tio, ke li nenion antai:ividas". Predikativa
subprop-o do akcentas la subjekton de la cefprop-o. Tial, por akcenti la subjekton,
oni povas transformi simplajn frazojn en kompleksajn kun predikativa subprop-o.
"Li savis vin" - estas simpla konstato. "Li estas, kiu vin savis" estas insista akcento
pri la subjekto li. Same akcente oni povas diri:jen kiu vin savis.
Rim. 11. Ankau Ia subprop-ojn de cefprop-oj havantaj predikativon adverban oni
povus, la u alia analizo, rigardi predikativaj. Nome oni povus rigardi tiajn adverbojn
anstatauajoj de substantivo, do subjekto. Sed estas pli konsilinde konservi la kutiman
analizon, kaj rigardi tiajn prop-ojn subjektaj. (Vd. § 232, Rim. 1.).
SUBPROPOZICIOJ EPITETAJ
237 La epitetaj subprop-oj havas la funkcion de epiteto apud iu substantiva
frazelemento de la cefprop-o. Oni povas distingi du specojn de ili. La
unu estas vera epiteto esprimita en formo de tuta prop-o; gin oni povas
norni epitetpropozicio rekta. La alia rilatas ne rekte al la substantivo,
sed al gia suplemento ligita al gi per prepozicio. Tiun oni povas norni
epitetprop-o nerekta aii suplementa.
Prila verbotempoj vd.§269-271.
EPITETPROPOZICIO REKTA
La epitetprop-o rekta havas la funkcion de adjektiva epiteto. Ci povas
esti eksplika kaj rilata. La eksplika povas havi ankaii la formon de
dependa demando. Unue ni pritraktu la pli oftan rilatan epitet-propozicion.
Epitetpropozicio rilata
238 ·La epiteta subpropozicio rilata respondas je la demandoj kiu aii kia ali
kiom da, aii kiel -a plus la respektiva substantivo: la homo, kiu vin
vizitos (vizitis), estas mia amiko; mi sendos a/ vi la libron, pri kiu mi
parolis (parolas).
318