Plena Analiza Gramatiko - Cindy

§ 88
aro (Revizoro, p. 9); t ie! klarigas ankaii: sia patrino insultis s·in, kial s"i revenis tiel
malfrue de la fonto (Ekzercaro § 17); el timo, ke ni ne riproiu ilin, kial ili ne subtenas
nian aferon (O.V., p. 122).
Cial kaj nenial ne trovigas en la U.V., kaj estas cititaj nur en la Ekzercaro.
Cetere pri la senco de nenial ekestis dubo: nenial mi venos povus
teorie signifi aii: mi ne venos, car mi havas por tio nenian motivon, aii
mi venos, kvankam mi ne havas por tio motivon. Evidente la analogio
kun la aliaj nen-vortoj pusas alla unua signifo.
Pluformado: la kialo de tiu decido.
4. Maniero. La iel-vortoj montras esence la manieron; ili servas ankaii
por montri la gradon de iu kvalito (ce adjektivoj), car tiuj du nuancoj
estas preskaii nedistingeblaj. Tial ili estas regule kaj logike uzataj ce la
komparativo: mi estas tielforta, kiel viz.
Iel tamen faras escepton: gi estas uzata nur en manierindika senco:
neniu havas la rajton ie/ tuii vian kaponz; gi sentis sin ie/ malvigla, io
mankis al giZ (= gi en ia maniero, malklare sentis sin ... ). Por gradindiko
oni uzas iom.
Male kiel estas tre vaste kaj diverssence uzata. Same kiel la aliaj kivortoj,
gi havas la du bazajn funkciojn de demanda aii ekkria adverbo
kaj de subjunkcio, krome gi povas signifi jen la manieron, jen la gradon:
a) demanda maniera adverbo: kiel vi fartas?
aa) demanda grada adverbo: kiel a/ta vi estas?
b) ekkria maniera adverbo: kiel/i kurasl
b b) ekkria grada adverbo: kiel bela vi estasi
c) manier-indika subjunkcio: kiel mi audis, li mortis (vd. § 261);
cc) kvalitkompara subjunkcio: ni ne estas tiel naivaj, kiel pensas pri ni
kelkaj personojZ (vd. § 262).
Kompreneble, la demanda adverbo povas ankaii enkonduki nerektan
demandon:
a') rigardu, kiel/i kurasl
aa') terure, kiel ma/sata li estasi
Sed, krom tiuj largaj uzoj, kiel estis elektita de Z. por ludi tiun apartan
rolon de la partikulo destinita por enkonduki komparon. La rolo de tiu
partikulo estas grava en ciuj eiiropaj lingvoj, sed pri gia karaktero re gas
piena malakordo inter la gramatikistoj. Gi havas efektive funkcion mezan
inter tiu de prepozicio kaj tiu de subjunkcio: gi similas prepozicion
per tio, ke normale gi servas por enkonduki substantivon kaj ne subordigitan
verbon: li parolis kiel prezidanto; li estis pala kiel nego ktp. (Evidente,
oni ofte povas aldoni ian verbon al tiaj frazoj, sed ne Ciam: en
la unua ekzemplo tio ne estas ebla sen sango de la signifo; kaj krome
neniu parolanto efektive pensas verbon ce tiaj frazoj); aliflanke gi similas
subjunkcion per tio, ke en kelkaj tute similaj frazoj estas esprimita
ia verbo (Kp. mi amas /in pli ol vin kaj mi amas /in pli ol mi vin amas)
kaj per tio, ke la sekvanta substantivo varias kaze, kvazaii gin nevideble
119