AWBZ-Kompas - GGZ Nederland

Verblijf: bijzonderheden
Verblijf in een AWBZ-instelling is meestal niet een positieve keuze van de verzekerde. De meeste
mensen zouden liever thuis blijven, maar zien zich vanwege hun beperkingen genoodzaakt om
naar de instelling te verhuizen. De bijzonderheden die bij verblijf spelen zijn terug te voeren op
het relatief “onvrijwillige” karakter van verblijf in een instelling.
Soms is het zo dat een verzekerde tegen zijn uitdrukkelijke wens wordt opgenomen in een AWBZinstelling.
Soms kan de verzekerde zijn wil niet kenbaar maken, en is dus niet duidelijk of hij
instemt met de opname of niet. In die gevallen biedt de Wet Bijzondere Opnemingen
Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ) extra rechtsbescherming aan de verzekerde.
Voor mensen die hun leven lang partners waren is het schrijnend als zij door omstandigheden
gedwongen zijn gescheiden te wonen. Artikel 9 lid 2 Bza biedt de mogelijkheid aan partners van
mensen die vanwege een psychogeriatrische of somatische aandoening worden opgenomen in een
AWBZ-instelling om met hun partner mee te verhuizen.
Veel mensen die op zich voor verblijf in aanmerking komen kiezen er toch uitdrukkelijk voor om
thuis te blijven. Als, met inzet van mantelzorg en beschikbare voorzieningen, doelmatige en
verantwoorde zorgverlening in de thuissituatie mogelijk is, hebben zijn aanspraak op zorg thuis.
Voor (kleine) kinderen is het van groot belang dat zij in hun eigen gezin opgroeien. Enige
ondoelmatigheid is dan acceptabel [RZA 2005, 186; RZA 2006, 10].
Bewoners in een AWBZ-instelling willen vaak méér diensten ter beschikking hebben dan wat de
instelling ten laste van de AWBZ kan leveren. Veel instellingen bieden extra diensten tegen
betaling aan.
Ook het omgekeerde komt voor, als de verzekerde zelf voorziet in bijvoorbeeld een broodmaaltijd
en daarvoor een geldbedrag van de aanbieder ontvangt (restitutie).
Hieronder gaat het AWBZ-Kompas in op deze onderwerpen:
• Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ)
• Partneropname
• Doelmatigheid
• Ondoelmatigheid bij kinderen acceptabel
• Vrijwillige bewonersbijdrage voor extra diensten
• Restitutie
Volledig pakket thuis (VPT)
Het kabinet heeft het voornemen het mogelijk te maken dat mensen die voor verblijf zijn
geïndiceerd alle verblijfszorg thuis te ontvangen die zij anders in de instelling zouden krijgen.
Het VPT is geen afdwingbaar recht. Het kabinet wil het mogelijk maken dat aanbieders die dit
concept aanbieden, de zorg thuis bieden. Als er geen aanbieder is die de zorg bij de verzekerde
thuis wil leveren, heeft de verzekerde geen rechtsmiddel om dit af te dwingen.
De exacte inhoud van het VPT, bijvoorbeeld welke zaken ten laste van de Wmo of voor eigen
rekening van de verzekerde komen, is nog niet vastgesteld.
De lage eigen bijdrage voor intramurale zorg zal van toepassing zijn.
Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ)
De wet BOPZ regelt wanneer, en op welke manier, iemand tegen zijn zin kan worden opgenomen.
Ook regelt de wet wanneer iemand kan worden opgenomen terwijl hij niet in staat is zich uit te
spreken of hij daarmee instemt of niet. Anders dan de titel van de wet doet vermoeden, beperkt de
Wet zich niet tot psychiatrische ziekenhuizen. Deze is ook van toepassing op daartoe aangemerkte
© CVZ 108