AWBZ-Kompas - GGZ Nederland

Ook andere activiteiten die tot de functie verpleging horen en in opdracht van de huisarts worden
geleverd vallen onder de AWBZ-functie verpleging. Daarnaast zijn er ook verpleegkundige taken
die de verpleegkundige onder eigen verantwoordelijkheid uitvoert.
Verpleging als zelfstandige activiteit
Hierboven is beschreven dat het uitvoeren van voorbehouden handelingen in opdracht van de
huisarts tot de AWBZ-functie verpleging behoort. Onder die functie vallen ook een aantal andere
verpleegkundige taken.
In het beroepsprofiel verpleging is verplegen als volgt omschreven:
“Beroepsmatig verplegen is het herkennen, analyseren alsmede advies en bijstand verlenen ten
aanzien van feitelijke of dreigende gevolgen, van lichamelijke en/of geestelijke ziekteprocessen,
handicaps, ontwikkelingsstoornissen en hun behandeling voor de fundamentele
levensverrichtingen van het individu.
Verpleegkundig handelen houdt tevens in het zodanig beïnvloeden van mensen, dat menselijke
vermogens worden benut met het oog op het in stand houden en bevorderen van gezondheid”.
Een deel van de in het beroepsprofiel beschreven zorg is een zelfstandige verantwoordelijkheid
van de verpleegkundige. Het gaat dan vooral om signalerende, begeleidende en voorlichtende
taken, en het bieden van bijstand bij ziekte. Het oefenen in zelfzorg (leren injecteren, omgaan met
zelfzorgapparatuur, etc.) valt onder de functie verpleging. Uit het profiel volgt ook dat de
activiteiten van verpleegkundigen gericht zijn op (het voorkomen van) de gevolgen van
(lichamelijke en/of geestelijke) ziekteprocessen. Het gaat dan in het bijzonder om het geven van
leefstijladviezen bij chronische aandoeningen (zie hieronder).
In de praktijk zal de inzet van verpleegkundigen voor dergelijke activiteiten op verwijzing of
aanvraag van de arts plaatsvinden, maar deze heeft daarna geen verantwoordelijkheid over de
uitvoering van de verpleegkundige handelingen. Dergelijke zorg kan ook zonder tussenkomst van
een arts door de verpleegkundige worden geboden.
Advies, Instructie en Voorlichting (AIV)
Advies, instructie en voorlichting (AIV) is een onderdeel van de AWBZ-functie verpleging. Voor het
product AIV is een arts niet direct verantwoordelijk. AIV wordt ingezet ten behoeve van mensen
met chronische ziekten, waarin de verpleegkundige samen met de verzekerde nagaat hoe deze
met de ziekte om kan gaan. Dit kan een eenmalige activiteit zijn, maar het kan ook zijn dat er een
periodiek contact is (enkele keren per jaar), waarin, veelal op basis van een protocol, wordt
nagegaan of aanpassing van attitude en gedrag kan leiden tot het beter hanteren van de
ziektegevolgen. Ook motiveren van de verzekerde dit gedrag daadwerkelijk te tonen valt onder
AIV.
AIV is dus in het bijzonder gericht op secundaire en tertiaire preventie bij chronisch zieke mensen.
Vaak is in een keten afstemming bereikt over de manier waarop de verschillende actoren in de
keten hun taak uitoefenen, en is dit in een protocol vastgelegd. Continuïteit van zorg binnen een
keten, zoals van ziekenhuis naar thuis, is een belangrijk aandachtspunt. Dit laat onverlet dat de
arts voor deze activiteiten geen verantwoordelijkheid draagt, maar dat er sprake is van een
zelfstandige verantwoordelijkheid van de verpleegkundige. Veelal hebben de betrokken
verpleegkundigen een specifieke aanvullende expertise ten aanzien van een bepaald ziektebeeld
ontwikkeld.
Voor deze vorm van verpleging is geen indicatie van het CIZ vereist. Omdat het vaak om goed
geprotocolleerde zorg gaat, die in omvang zeer klein is.
Benodigdheden voor verpleging
Benodigdheden voor de verpleging, zoals steriele handschoenen, pincetten en jassen voor
wondverzorging, vallen onder de aanspraak verpleging [RZA 2002, 59; RZA 2002, 62], en komen
dus ten laste van de zorgaanbieder.
© CVZ 90