AWBZ-Kompas - GGZ Nederland

Activerende begeleiding: bijzonderheden
Activerende begeleiding als onderdeel van het behandelplan
Als activerende begeleiding deel uitmaakt van het behandelplan, maakt het daarmee geen
onderdeel uit van de functie behandeling, maar blijft het een afzonderlijke aanspraak [Er moet een
eigen indicatie voor zijn afgegeven]. Dat dit in de Zorgverzekeringswet anders is geregeld (alle
zorg die deel uitmaakt van het behandelplan en waarover de behandelaar de directe regie heeft
hoort in de Zvw tot de prestatie geneeskundige zorg) doet daar niet aan af [RZA 2005, 17]. Bij de
beoordeling of een verzekerde al dan niet is aangewezen op activerende begeleiding is het oordeel
van de behandelaar van belang [RZA 2005, 18; RZA 2005, 125].
Toeleiden naar behandeling
Hoewel in zijn algemeenheid geldt dat behandeling voorliggend is op de inzet van AWBZ-zorg kan
onder omstandigheden wel degelijk een indicatie voor activerende begeleiding worden gesteld
teneinde verzekerde toe te leiden naar behandeling. Voorwaarde is wel dat er sprake is van een
programmatische aanpak, dat wil zeggen volgens een door de beroepsgroep als effectief
geaccepteerde methode. Deze aanpak moet gericht zijn op het behalen van een concreet van
tevoren vastgelegd doel [RZA 2006, 135; RZA 2007, 140].
Onderwijs
“Tijdens de uren en tussen de muren” van het onderwijs is geen activerende begeleiding mogelijk.
Het aanleren van vaardigheden en gedrag behoren dan tot de taak van de school [Richtlijn
afbakening AWBZ-zorg en onderwijs, VWS, 1 augustus 2004. De richtlijn is vastgesteld in overleg
met het Ministerie van OCW] zodat er tijdens het onderwijs geen ruimte is voor activerende
begeleiding ten laste van de AWBZ [RZA 2004, 103; RZA 2005, 123. Ook niet tijdens de pauzes
(RZA 2005, 197)]. Remedial teaching bij een Non Learning Disorder (NLD) is daarvan een voorbeeld
[RZA 2004, 101]. Ook huiswerkbegeleiding of huiswerkcoaching thuis bij NLD is naar zijn aard
geen AWBZ-zorg [RZA 2005, 155]. Als een kind al activerende begeleiding in een kinderdagverblijf
ontvangt is geen extra activerende begeleiding mogelijk ter voorbereiding op het reguliere
basisonderwijs. Dat behoort tot de taak van het kinderdagverblijf [RZA 2004, 160].
Disharmonisch profiel
Er is wel activerende begeleiding thuis mogelijk als de kinderlijke ontwikkeling een disharmonisch
profiel vertoont: specifieke problemen zoals gedragsproblematiek. Specifieke problematiek ten
gevolge van een disharmonische ontwikkeling binnen de gezinssituatie, zoals de interactie tussen
ouders en kind kan een reden zijn voor de inzet van activerende begeleiding [RZA 2005, 113].
De term disharmonisch profiel vindt zijn oorsprong in de bepaling van het intelligentiequotiënt en
wordt gebruikt als er op de verschillende onderdelen van de subtests van de IQ-bepaling (zoals
PIQ, VIQ,) grote verschillen zijn. Deze term dient dan ook op die wijze te worden gebruikt in de
beoordeling of aanvullende begeleiding noodzakelijk is [RZA 2007, 139].
Ouders
Activerende begeleiding kan ook indirect ten goede komen van een verzekerde, bijvoorbeeld door
de ouders van een kind te leren op welke manier zij hun kind het best kunnen benaderen of
stimuleren [RZA 2005, 125]. Begeleiding die direct is gericht op de gezonde partner/ouder zélf,
bijvoorbeeld in verband met verwerking van de situatie, is in principe géén AWBZ-zorg. Daarvoor
staan andere voorzieningen, zoals algemeen maatschappelijk werk open.
Niet toegelaten instelling
Er staat in beginsel niets aan in de weg dat een verzekerde een indicatie voor activerende
begeleiding middels een PGB laat uitvoeren door een niet erkende instelling. Een ander punt is dat
een AWBZ-indicatie wel dient te worden ingezet voor AWBZ-zorg. Dit echter is ter beoordeling van
het zorgkantoor [RZA 2007, 140]. Deze beoordeling vindt achteraf plaats. Het is voor verzekerden
aan te bevelen om bij twijfel vooraf bij het zorgkantoor te informeren of de zorg die men als
activerende begeleiding wil inkopen, wordt aangemerkt als AWBZ-zorg.
Behandelplan
Bij een eerste indicatie kan de inzet van activerende begeleiding juist bedoeld zijn om bij een
bestaand behandeldoel tot het opstellen van een behandelplan te komen. De aanwezigheid van
een behandelplan is dan ook niet altijd een voorwaarde voor de indicatie voor activerende
© CVZ 77