AWBZ-Kompas - GGZ Nederland

Het kan bijvoorbeeld gaan om het regelmatig catheteriseren van de verzekerde. Dit is een
zelfstandige bevoegdheid van de verpleegkundige [Artikel 2 Besluit functionele zelfstandigheid].
Bij de beoordeling of verpleging behoort tot de verzekerde prestatie van de Zvw of behoort tot de
aanspraak verpleging in de AWBZ, spelen een aantal factoren een rol: de ernst van de
aandoening/ingreep (levensbedreigend/risicovol), de complexiteit van de situatie
(stabiel/instabiel, voorspelbaar/onvoorspelbaar), en de mate van bemoeienis van de medisch
specialist (aanwijzingen, toezicht, tussenkomst, controle).
Samenvattend zijn vier categoriën te onderscheiden [RZA 2007, 138]:
1. de complexe verpleging, d.w.z. die verpleging die in opdracht van de medisch specialist
plaatsvindt, en waarop hij toezicht houdt, waarbij de specialist direct beschikbaar is voor
tussenkomst en waarover hij terugkoppeling vraagt, behoort tot de Zvw. Het is dan niet van
belang of de verzekerde die zorg thuis of in het ziekenhuis ontvangt. Bijvoorbeeld
infuustherapie thuis.
2. de minder complexe verpleging die direct verband houdt met de medisch specialistische
zorg, maar waarvoor toezicht en tussenkomst niet direct nodig zijn en die de verzekerde
redelijkerwijs kan verkrijgen in het ziekenhuis (klinisch/poliklinisch), behoort eveneens tot
de Zvw. Het gaat bijvoorbeeld om een periodieke injectie die onder verantwoordelijkheid
van de specialist wordt gegeven.
3. de minder complexe verpleging die direct verband houdt met de medisch specialistische
zorg, maar waarvoor toezicht en tussenkomst niet direct nodig zijn, behoort tot de AWBZ
als van de verzekerde redelijkerwijs niet kan worden verwacht dat hij die zorg in het
ziekenhuis ontvangt. Hiervoor is dus een indicatiebesluit nodig. Het gaat bijvoorbeeld om
frequent uit te voeren handelingen of om een verzekerde die immobiel is. Het is dan niet
redelijk die zorg in het ziekenhuis te laten halen.
4. de verpleging die in opdracht van de huisarts plaatsvindt, maakt in beginsel onderdeel uit
van zorg, zoals huisartsen die plegen te bieden, en behoort tot de Zvw (bijvoorbeeld
periodieke bloedcontrole). Als van de verzekerde redelijkerwijs niet kan worden verwacht
dat hij de zorg in de huisartsenpraktijk ontvangt, behoort die zorg tot de AWBZ. Het gaat
bijvoorbeeld om dagelijkse wondverzorging of uitgebreidere verpleging thuis.
Verpleging en huisartsenzorg
Alle handelingen die vallen onder de zorg die “huisartsen plegen te bieden” behoren tot de
prestatie geneeskundige zorg van de Zvw. Het uitvoeren van onderzoek, het afnemen van een
anamnese, het stellen van een diagnose en het instellen (bijstellen) van de therapie is een taak van
de (huis)arts. Het voorschrijven van medicijnen eveneens.
Ook als een verpleegkundige ( enkele van) die handelingen uitvoert blijft er sprake van
huisartsenzorg en behoort die zorg dus niet tot de AWBZ [Te denken valt aan het doen van
metingen (bloeddrukmeting, cholesterolbepaling, bloedafname, etc.) ter voorbereiding van het
huisartsenconsult, het inventariseren van gegevens ten behoeve van de anamnese, het geven van
instructies aan de verzekerde over innemen van medicatie, bijwerkingen, instructies over gedrag
etc. Ook behandelingen die tot de huisartsenzorg behoren (oor uitspuiten, wratverwijdering etc.)
en die de huisarts overlaat aan een verpleegkundige of andere beroepsbeoefenaar, blijven
onderdeel van de huisartsenzorg]. Het feit dat de verpleegkundige of andere discipline
verantwoordelijk is voor het eigen handelen, doet niets af aan de verantwoordelijkheid van de
huisarts voor zijn zorg.
De praktijkondersteuning van huisartsen valt ook niet onder de AWBZ-gefinancierde zorg. Ook bij
taakherschikking, bijvoorbeeld nurse-practitioners en gespecialiseerde verpleegkundigen die taken
van de huisarts uitvoeren, geldt dat uitgegaan moet worden van de oorspronkelijke taakverdeling.
De activiteiten uitgevoerd door anderen moeten worden beschouwd als activiteiten van de
desbetreffende arts, en de kosten behoren ook tot het door hem geleverde product.
Het ligt anders bij de verpleegkundige zorg bij de verzekerde thuis. Anders dan bij medischspecialistische
zorg komt de uitvoering van voorbehouden handelingen in opdracht van de
huisarts ten laste van de AWBZ. Dit is een historisch gegeven.
© CVZ 89