AWBZ-Kompas - GGZ Nederland

Algemeen: cliëntenraad
De Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ, 1996) heeft als doel het bevorderen
van medezeggenschap van cliënten van instellingen op het terrein van de maatschappelijke zorg
en de gezondheidszorg. De WMCZ verplicht zorginstellingen een cliëntenraad in te stellen.
De WMCZ is van toepassing op alle zorginstellingen die vanuit collectieve middelen worden
gefinancierd. Dit zijn hele verschillende organisaties. De wet geeft daarom alleen grote lijnen weer:
de algemene regels voor medezeggenschap. De instellingen moeten zelf de praktische uitwerking
regelen. Allerlei zaken kunnen nader ingevuld en afgesproken worden, zoals over voeding, een
verhuizing of de begroting. De directie moet hierover afspraken maken met de cliëntenraad.
Uit artikel 3 van de WMCZ volgt dat de zorgaanbieder de cliëntenraad in ieder geval in de
gelegenheid moet stellen advies uit te brengen over elk voorgenomen besluit dat de instelling
betreft, inzake:
1. een wijziging van de doelstelling of de grondslag;
2. het overdragen van de zeggenschap of fusie of het aangaan of verbreken van een
duurzame samenwerking met een andere instelling;
3. de gehele of een gedeeltelijke opheffing van de instelling, verhuizing of ingrijpende
verbouwing;
4. een belangrijke wijziging in de organisatie;
5. een belangrijke inkrimping, uitbreiding of andere wijziging van de werkzaamheden;
6. het benoemen van personen die rechtstreeks de hoogste zeggenschap zullen uitoefenen
bij de leiding van arbeid in de instelling;
7. de begroting en de jaarrekening;
8. het algemeen beleid inzake de toelating van cliënten en de beëindiging van deze
zorgverlening aan cliënten;
9. voedingsaangelegenheden van algemene aard en het algemeen beleid op het gebied van de
veiligheid, de gezondheid of de hygiëne en de geestelijke verzorging van, maatschappelijke
bijstand aan en recreatiemogelijkheden en ontspanningsactiviteiten voor cliënten;
10. de systematische bewaking, beheersing of verbetering van de kwaliteit van de aan cliënten
te verlenen zorg;
11. de vaststelling of wijziging van een regeling inzake de behandeling van klachten van
cliënten en het aanwijzen van personen die belast worden met de behandeling van klachten
van cliënten;
12. wijziging van de regeling, bedoeld in artikel 2, tweede lid, (het aantal leden van de
cliëntenraad, de wijze van benoeming, welke personen tot lid kunnen worden benoemd en
de zittingsduur van de leden; en de materiële middelen van de instelling waarover de
cliëntenraad ten behoeve van zijn werkzaamheden kan beschikken) en de vaststelling of
wijziging van andere voor cliënten geldende regelingen;
13. het belasten van personen met de leiding van een onderdeel van de instelling, waarin
gedurende het etmaal zorg wordt verleend aan cliënten die in de regel langdurig in die
instelling verblijven.
De cliëntenraad heeft het recht om te adviseren en moet hiervoor de benodigde informatie krijgen.
Tevens dient het advies op een zodanig tijdstip worden gevraagd dat het van wezenlijke invloed
kan zijn op het te nemen besluit. De cliëntenraad is ook bevoegd de zorgaanbieder ongevraagd te
adviseren over onderwerpen die voor de cliënten van belang zijn. In de wet staat ook wat de
cliëntenraad kan doen als de instelling de verplichtingen niet nakomt. Cliënten kunnen onder
andere de naleving van de wet afdwingen bij de kantonrechter.
© CVZ 25