Botsing YPR met trein nabij Assen op 17 juni 2003

Titel (document)
Status
Datum
Botsing YPR met trein nabij Assen op 17 juni 2003
Definitief
16 januari 2004
Tijdelijke Commissie Ongevallenonderzoek Defensie
Geconcludeerd wordt dat het ontbreken van een uitkijk over rechts een gevolg is van de
onduidelijkheid van de regels bij tuien van antennes, het ontbreken van een procedure
om al rijdend de blinde hoeken te controleren en de afwezigheid van toezicht op naleving
van regels voor het tuien.
Coulisse-effect bovenleidingportalen. Bij dit ongeval stond het F-voertuig stil om de
antennes neer te halen op een positie iets minder dan een voertuiglengte voor het begin
van de overweg, wat neerkomt op een positie van de voorzijde van het voertuig ter
hoogte van het schrikhek met dubbel Andreaskruis (in punt A van figuur 4-4). Het zicht
van een chauffeur op de spoorbaan vanuit een positie ter hoogte van het schrikhek wordt
na vier tot vijf portalen belemmerd door de staanders van portalen van de bovenleiding.
Uit een drietal metingen van het moment van waarop een trein waarneembaar wordt, is
komen vast te staan dat de trein ongeveer 18 seconden voor het passeren van de
overweg zichtbaar wordt op een positie bij het schrikhek. Bij de baanvaksnelheid van
120-140 km/uur (33-39 m/sec) komt dit overeen met een afstand van 600-700 meter.
Deze afstand is kleiner dan de normale remweg van de trein bij deze snelheden.
Geconcludeerd wordt dat het coulisse-effect op de betrokken overweg kon optreden op
afstanden van tenminste 600 meter of meer.
Figuur 4-3: Het coulisse-effect. Op de linker foto wordt de zichtbaarheid van de trein in punt A
negatief beïnvloed door de betonnen hoogspanningportalen. Rechts het zicht vanuit B.
Als een voertuig of voetganger stapvoets, met een snelheid van 5 km/uur (1,4 m/sec)
deze overweg met een lengte van 18 meter oversteekt, dan bedraagt de tijd tussen het
moment van oprijden en de botsing bijna 13 seconden. Als een voertuig of voetganger
met een snelheid van 8 km/uur (2,2 m/sec) deze overweg oversteekt, dan duurt dat ca. 8
seconden. Als een langzame verkeersdeelnemer een trein niet waarneemt binnen 5-10
seconden na het moment van eerst mogelijke waarneming (vanuit punt A), dan ontstaat
daarna dus altijd een gevaarlijke situatie bij het oversteken.
In het scenario waarbij de YPR ongeveer 8 seconden voor de botsing oprijdt, is het
aannemelijk dat het coulisse-effect niet meer van toepassing was; op 8 seconden voor de
botsing had men goed zicht kunnen hebben op de trein. Wel is het mogelijk dat de
bemanning bij een eerdere waarneming - op een moment ongeveer 30-60 seconden voor
55/119