Botsing YPR met trein nabij Assen op 17 juni 2003

Titel (document)
Status
Datum
Botsing YPR met trein nabij Assen op 17 juni 2003
Definitief
16 januari 2004
Tijdelijke Commissie Ongevallenonderzoek Defensie
Vlak voor de botsing hoorde de bemanning van het E-voertuig de tyfoon; aangenomen
wordt dat op dat moment het E-voertuig net de bosschages was gepasseerd en zicht had
op 100-200 meter spoor ten zuiden van de overweg.
Hieruit valt af te leiden dat de bemanning van het E-voertuig slechts enkele seconden
heeft gehad om te beseffen wat er gebeurde en om op de beschikbare externe verbinding
het andere F-voertuig te waarschuwen. Uit het gereconstrueerde scenario was op dit
moment een botsing zeer waarschijnlijk al niet meer te vermijden (onomkeerbare afloop
van het scenario).
Geconcludeerd wordt dat de bemanning van het E-voertuig de bemanning van het F-
voertuig niet tijdig kon waarschuwen doordat zij de naderende trein niet tijdig kon
waarnemen.
Geen tijdig tyfoonsignaal. Bij dit ongeval werd het tyfoonsignaal van de trein
waargenomen door beide YPR-bemanningen. Uitgaande van het gereconstrueerde
scenario heeft de machinist achtereenvolgens op ongeveer 280 meter afstand van hem
het F-voertuig plotseling zien oprijden, de tyfoon bediend, op 4 seconden voor de botsing
de rem volledig ingezet, zijn stoel een kwart slag gedraaid, gevlucht richting balkon en de
deur naar het balkon geopend. Al deze acties hebben dan in totaal 8 tot 9 seconden
geduurd. De machinist is naar alle waarschijnlijkheid begonnen met tyfoneren vrijwel
direct (max. 1-2 seconden) nadat de YPR begon met oprijden en dus direct toen een
gevaarlijk situatie ontstond en is omstreeks 4 seconden voor de botsing bij het begin van
zijn eigen vlucht (die hem het leven redde) ermee gestopt. De machinist heeft kennelijk
zo snel als mogelijk een tyfoonsignaal gegeven dat 3 tot 4 seconden duurde. Deze
aanname stemt overeen met een verklaring van een omwonende die de trein “langdurig”
(langer dan normaal) heeft horen tyfoneren en een verklaring waarbij er sprake is van 3
signalen (waarschijnlijk als gevolg van gebruik van de twee toonhoogten van de tyfoon).
Geconcludeerd wordt dat de machinist niet eerder heeft kunnen waarschuwen met de
tyfoon doordat de YPR de overweg opreed, toen de trein al dichtbij de overweg was.
4.4.7 Voorkomen aanrijding
Om een overweg nog veilig over te kunnen steken als is vastgesteld dat het gevaar voor
een botsing op de overweg dreigt, is het noodzakelijk dat de beide bestuurders van de
betrokken voertuigen (machinist van de trein en YPR-chauffeur) na het ontstaan van een
gevaarlijke situatie acties nemen om een botsing te voorkomen of de gevolgen van een
botsing te beperken. In dit scenario betekent dit voor de machinist van de trein dat hij kan
remmen. Voor de YPR-bestuurder betekent dit dat hij kan vluchten van de overweg.
Remmen door de trein. Bij dit ongeval heeft de trein geremd vanaf 4 seconden voor het
ongeval. Nadat de machinist middels de tyfoon heeft geprobeerd te waarschuwen, heeft
hij - toen een botsing onvermijdelijk werd - de volledige remcapaciteit van de trein
(snelremming met remstand 7) in werking gezet. De trein, die zich op dat moment op
ongeveer 130 meter voor de overweg bevond, kon toen niet meer tijdig tot stilstand
63/119