over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

over publieke en private verantwoordelijkhedenRechtsgelijkheidHier zagen we dat zowel uitvoering onder volledige ministeriële verantwoordelijkheidals een organisatie in het private domein risico’s met zich mee kunnenbrengen. Daarom wordt op dit punt veelal organisatie in de vorm van een zelfstandigbestuursorgaan aanbevolen. Ook hier zijn echter middelen denkbaar ombij uitbesteding de formele en materiële gelijkheid beter te waarborgen.De minister kan in het contract allerlei procedurele eisen vastleggen en een aantalvormen van uitvoering of risicoselectie expliciet uitsluiten. Ook kan wordenvoorzien in beroep, inspectie en toezicht en kan bijvoorbeeld worden vastgelegddat de minister de mogelijkheid heeft in te grijpen als de uitvoerder systematischbepaalde belangen of partijen verwaarloost. In geval van nutsvoorzieningenbiedt de concessieverlening of het contract mogelijkheden om zwakkerepartijen te beschermen, bijvoorbeeld in de vorm van prijsplafonds. Ook kanmen via algemene wetgeving de mogelijkheid openen van toezicht of de instellingvan een regime van universele dienstverlening.Naarmate men er beter in slaagt de vrije ruimte die de particuliere ondernemerheeft bij uitbesteding aan banden te leggen, is er minder bezwaar vanuit derechtsgelijkheid tegen commerciële beschikkingenfabrieken en aanbieders vannutsvoorzieningen. Daarbij kan men denken aan het opnemen in een contract ofconcessie van:• prijsplafonds;• universele dienstverlening;• verbod op risicoselectie;• product- en processpecificaties;• voorzieningen voor inspectie, toezicht en evaluatie;• mogelijkheid van nadere specificatie en interventie.169Hier geldt echter opnieuw dat wanneer dergelijke hiërarchische elementen inhet contract worden opgenomen, de verhouding tussen aannemer en uitbestedersterker lijkt op die tussen een minister en een departementsonderdeel ofzbo. De aannemer zal zich bovendien indekken tegen de ondernemingsrisico’sdie voortvloeien uit zijn veel geringere speelruimte, door een hogere prijs tebedingen. Hiermee komt de doelmatigheid van uitbesteding in het geding enmoet men zich opnieuw afvragen wat de meerwaarde is van private vormen vanverzelfstandiging boven de instelling van een zbo.RechtszekerheidVoor rechtszekerheid van de burger is vooral van belang dat de overheid niet volstaatmet bekendmaking van de wetten, maar ook degenen voor wie de regelsvan belang zijn, daarvan op de hoogte brengt. Kenbaarheid is daarom belangrijkerdan legaliteit. Die kenbaarheid kan worden vergroot door actieve voorlichtingin de richting van de doelgroepen en door op verzoek op de specifiekecasuspositie van de burgers toegesneden informatie te geven. Dit punt wordtinmiddels in het beleid wel erkend; zie ook regeerakkoord Paars 2. Het zouechter veel stringenter geregeld moeten worden en er ook toe moeten leiden dat