over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

over publieke en private verantwoordelijkhedenwerkelijk concurrentie te scheppen (Hudson 1997: 76). Ruimte voor concurrentiekan alleen dan ontstaan wanneer de overheid haar verantwoordelijkheidneemt en de markt zo ontwerpt en reguleert dat er een ‘level playing field’ ontstaat,met gelijke kansen voor gevestigde monopolisten (incumbents) en nieuwetoetreders op de markt. De verantwoordelijkheid van de overheid strekt dus veelverder dan het vrijlaten van de markt door toetreding door potentiële concurrententoe te laten, om zich vervolgens simpelweg terug te trekken uit de markt(Kahn 1998: 17-18).Concluderend kan worden vastgesteld dat de term ‘liberalisering’ nogal misleidendis als typering voor de veranderingen die momenteel in de infrastructuurgebondensectoren plaatsvinden; deze veranderingen behelzen zo ongeveer hettegendeel van een vrijmaking van de markt.Privatisering?Niet alleen liberalisering en deregulering zijn misleidend als het erom gaat tebenoemen welke ontwikkelingen zich aan het voltrekken zijn in de infrastructuurgebondensectoren, ook een begrip als privatisering is in dit opzicht bijnadere beschouwing niet bepaald verhelderend. Op zichzelf bezien houdt privatiseringniet veel meer in dan de overdracht van eigendom van een organisatie ofinstelling uit de publieke sector aan de private sector. De problemen die er zoudenkunnen bestaan met monopolieposities in een bepaalde sector, blijven naprivatisering dus gewoon bestaan. Na overdracht van de eigendom van een organisatieof instelling aan de private sector ontstaat zeker niet vanzelf een markt oféén van de vormen van concurrentie die hiervoor zijn aangeduid.Als er al een positief pleidooi voor privatisering op zichzelf te houden valt,dient dit gebaseerd te zijn op een direct verband tussen de eigendom (publiekof privaat) en de efficiency van een organisatie. De bewijsvoering op dit punt isbepaald niet sluitend en overtuigend. Weliswaar zijn er vele studies naar deeffecten van eigendom op bedrijfsprestaties verschenen, maar bij elkaar is hetbeeld dat ze genereren, zeer genuanceerd.233Sommige studies laten de superioriteit van publieke ondernemingen zien(zie: Millward 1982), terwijl andere studies juist concluderen dat private ondernemingenbeter scoren omdat publieke instellingen per definitie hogere kostenmoeten maken (Borchering et al. 1982). Als we een organisatie als de oecd(1992: 29) mogen geloven, is de belangrijkste verklaring voor deze variëteit in debevindingen “the varying interaction between ownership and competition andthe effects of regulation where competition is absent”. Dit leidt ons weg vansimpele veronderstellingen over de superioriteit van de ene vorm van eigendomboven de andere en brengt ons weer terug bij het belang van concurrentie en demaakbaarheid van de markt.Privatisering op zich mist wat dat betreft eigenlijk precies het punt waar het inde infrastructuurgebonden sectoren werkelijk om draait, namelijk ruimtescheppen voor de markt en de bevordering van concurrentie. Niet voor niets iser in de elektriciteitssector in dit licht voor gekozen om liberalisering van de