over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

over publieke en private verantwoordelijkhedenZo wordt de positie van vakbonden en toeleveranciers zwakker in onderhandelingenmet organisaties die publieke taken uitvoeren, als die organisaties opgrotere afstand van de overheid staan. De overheid zal immers minder snel debudgetrestricties van de uitvoerders van publieke taken oprekken op grond vanpolitieke overwegingen. Het op afstand zetten van de uitvoering van publieketaken is dus een vorm van zelfbinding (‘commitment device’). Met een hardebudgetrestrictie worden de uitvoerders zo ‘normale’ bedrijven, die minder vatbaarzijn voor politieke druk van belangengroepen. De uitvoerders van publieketaken kunnen zich concentreren op hun van tevoren gedefinieerde publieke taak(hun ‘missie’ of ‘core business’) binnen stabiele randvoorwaarden. De organisatiehoeft dan minder bang te zijn dat de politiek de organisatie lastig valt metbevelen ten bate van andere politieke doelen. Vermenging van verantwoordelijkhedenwordt zo voorkomen. Het op afstand van de politiek plaatsen vanactiviteiten heeft als nadeel dat de overheid minder flexibiliteit bezit bij hetinternaliseren van onvoorziene externe effecten van de uitbestede taak en dat deonderhandelingskosten toenemen bij pogingen deze externe effecten te internaliseren.Vaste regels beperken machtsmisbruik en ‘influence costs’Naast democratisch gelegitimeerde centralisatie van de beslissingsbevoegdheidbij de overheid en decentralisatie naar transactiepartners is er een derde alternatief.Machtsmisbruik van de overheid en influence activities kunnen wordenvoorkomen wanneer de beslissingsbevoegdheid van de overheid wordt beperktdoor deze te binden aan vaste regels en procedures. Een voorbeeld zijn rigidesalarisschalen voor ambtenaren. Op deze manier committeert de overheid zichom zich niet te laten beïnvloeden door influence activities.69Ook rechtsprincipes van belangOok bepaalde rechtsprincipes, zoals rechtsgelijkheid en rechtszekerheid, beogenmachtsmisbruik alsmede de potentiële baten van influence activities te beperken.Deze regels verminderen de ruimte waarover de overheid beschikt bij het herverdelenvan rents tussen verschillende partijen.Aan een dergelijke strategie van rigide regels en procedures zijn echter kostenverbonden. De uitvoerders van publieke taken zullen zich immers vaak concentrerenop het formeel voldoen aan procedures en principes in plaats van nuttigeinformatie boven water te brengen die de kwaliteit van beslissingen ten goedekan komen. Bij centrale besluitvorming door de overheid bestaat er aldus eentrade-off tussen het verminderen van influence costs en het beperken van onderhandelingskostenenerzijds en anderzijds het boven water krijgen van zoveelmogelijk informatie voor het nemen van weloverwogen beslissingen.Corruptie bij privatisering en aanbestedingDe geschiedenis heeft geleerd dat de mogelijkheden voor corruptie een belangrijkargument zijn tegen de transitie van overheidseigendom naar uitbestedingop het moment dat moet worden onderhandeld over de waarde van de dienst die