13.07.2015 Views

over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>over</strong> <strong>publieke</strong> <strong>en</strong> <strong>private</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong>(hoe stuurt de <strong>over</strong>heid het voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>niveau), maar niet in relatie totnsr. Zo kon e<strong>en</strong> situatie ontstaan waarbij e<strong>en</strong> verzelfstandigingsproces werdingezet, zonder dat duidelijk was op welke wijze deze ‘<strong>private</strong>’ monopolistzou word<strong>en</strong> bijgestuurd. De ondergeschiktheid van de sturingsvraag blijktook uit de suggestie van de commissie-Wijffels om te vertrouw<strong>en</strong> op zelfreguleringdoor nsr.3 De haat-liefdeverhouding met de ns. Dit is waarschijnlijk de beste irrationeleverklaring achter de hoop dat e<strong>en</strong> zelfstandige nsr die op bedrijfseconomischeprincipes is geschoeid, ook e<strong>en</strong> maatschappelijke functie vervult. E<strong>en</strong> grotereafstandelijkheid teg<strong>en</strong><strong>over</strong> nsr zou tot de conclusie hebb<strong>en</strong> geleid dat van e<strong>en</strong>nag<strong>en</strong>oeg autonome nsr niet zonder meer maatschappelijk verantwoord gedragkan word<strong>en</strong> verwacht. Vanuit e<strong>en</strong> zakelijkere houding was wellicht mete<strong>en</strong> totregulering van het voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>niveau <strong>en</strong> de tariefruimte beslot<strong>en</strong>. De dreigingvan concurr<strong>en</strong>tie (van <strong>over</strong>heidszijde – vgl. de concessie aan L<strong>over</strong>s) versus dedreiging van e<strong>en</strong> drastische sanering (van ns-zijde) is waarschijnlijk de echte verklaringdat nsr in de <strong>over</strong>gangsperiode al te drastisch in het netwerk saneerde.4 De <strong>over</strong>schatting van de mogelijkhed<strong>en</strong> om concurr<strong>en</strong>tie in de spoorwegmarktin te voer<strong>en</strong>. De spoorwegmarkt is e<strong>en</strong> markt met unieke karakteristiek<strong>en</strong> diede introductie van marktwerking lastig mak<strong>en</strong>. Dit hangt sam<strong>en</strong> met de technischeverwev<strong>en</strong>heid van spoor <strong>en</strong> trein, de starheid van het spoor <strong>en</strong> de kapitaalint<strong>en</strong>siteitvan de productiemiddel<strong>en</strong>. Deze karakteristiek<strong>en</strong> werp<strong>en</strong> hogetoetredingsdrempels op voor pot<strong>en</strong>tiële concurr<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> mak<strong>en</strong> concurr<strong>en</strong>tieop of om het spoor op het nationale net onwaarschijnlijk. Alle<strong>en</strong> op de regionalemarkt lijkt concurr<strong>en</strong>tie voorlopig e<strong>en</strong> reële mogelijkheid <strong>en</strong> dan metname met andere vervoersmodaliteit<strong>en</strong> zoals de bus. De vraag is dan ookwaarom het kabinet hier nadrukkelijk verder ging dan de Europese richtlijn.De grote populariteit van het concept marktwerking <strong>en</strong> het geloof in de maakbaarheidvan (betwistbare) markt<strong>en</strong> speelt hier waarschijnlijk e<strong>en</strong> grote rol.5 Het Europese beleid. De Europese richtlijn is de stuw<strong>en</strong>de kracht achter deorganisatorische verzelfstandiging van de ns (<strong>en</strong> in mindere mate het voornem<strong>en</strong>om marktwerking te introducer<strong>en</strong>). De inhoud van de richtlijn <strong>en</strong> dedruk om de richtlijn te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> is waarschijnlijk ook e<strong>en</strong> verklaringvoor de dominantie van de organisatievraag. De vereist<strong>en</strong> uit de richtlijn zijnmet name gericht op de organisatie van de spoorweg<strong>en</strong> <strong>en</strong> stelt het vergrot<strong>en</strong>van de r<strong>en</strong>tabiliteit van de spoorweg<strong>en</strong> nadrukkelijk voorop (leefbaarheid <strong>en</strong>bereikbaarheid zijn in de richtlijn veeleer afgeleide doel<strong>en</strong>).2757.7 gew<strong>en</strong>ste red<strong>en</strong>eringUitgangspunt bij de gew<strong>en</strong>ste red<strong>en</strong>ering is het eu-beleid. Voor onze red<strong>en</strong>eringlijkt vooral de bepaling relevant die autonomie van managem<strong>en</strong>t van de spoorwegvervoerderverordonneert. Deze bepaling lijkt de weg naar de organisatievormvan het staatsbedrijf af te sluit<strong>en</strong>. Hiernaast beperkt verord<strong>en</strong>ing 1893/91de keuzemogelijkhed<strong>en</strong> voor de sturingsvorm. De verord<strong>en</strong>ing verbiedt immersom nog langer e<strong>en</strong>zijdige di<strong>en</strong>stverplichting<strong>en</strong> op te legg<strong>en</strong> aan spoorwegvervoerders.De gew<strong>en</strong>ste red<strong>en</strong>ering di<strong>en</strong>t aan deze twee randvoorwaard<strong>en</strong> te vol-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!