over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

over publieke en private verantwoordelijkheden7.5feitelijke redeneringHieronder reconstrueren we de feitelijke redenering bij het op afstand plaatsenvan de exploitatie van het spoorvervoer. Deze is de resultante van een onderhandelingsprocestussen het Kabinet en de Tweede Kamer dat start met hetkabinetsstandpunt over de voorstellen van de commissie-Wijffels en voorlopigeindigt in het regeerakkoord voor Paars II. In de redenering is een aantal puntenaan te wijzen, waarop de oorspronkelijke voorstellen voor een onafhankelijk,commercieel opererend spoorwegbedrijf in een monopoloïde markt zijn herijkt,ten gunste van het politiek primaat. De opbouw van deze paragraaf volgt devolgende fasen in het denken over het behartigen van het publieke belang:1 naar een commercieel opererend, zelfstandig spoorwegvervoer (commissie-Wijffels; 1992-1995) (par. 7.5.1).2 herstel van het politiek primaat naar aanleiding van de parlementaire behandelingvan het overgangscontract 1995-2000 (par. 7.5.2)3 van marktwerking naar prestatiecontracten (1995 – 1998) (par. 7.5.3).7.5.1 voorstellen van de commissie-wijffels: naar een zelfstandignsrAan de voorstellen van de commissie-Wijffels en het bijbehorende kabinetsstandpuntligt een aantal vooronderstellingen ten grondslag.263Hypothese 1:De ondernemingsvrijheid van de ns moet worden vergroot om de doelstellingvan volumegroei van het spoorvervoer (svv I en II) en de doelstelling van eenrendabel spoorvervoer te realiseren (Europese spoorwegbeleid).De redenering dat vergroting van de ondernemingsvrijheid bijdraagt aan volumegroeiluidt als volgt. Om een grotere markt aan te spreken is een beter gedifferentieerdvervoersaanbod nodig (naast de noodzakelijke uitbreiding van infrastructuuren een adequaat flankerend beleid). Om deze differentiatie te bereikenmoeten de spoorwegen in staat zijn snel en adequaat in te spelen op de gevarieerdebehoefte van de klant. Met andere woorden de spoorwegen moeten meermarkt- en klantgericht kunnen opereren. Dit vraagt om verantwoordelijkheden/beslissingsbevoegdheden zo dicht mogelijk bij de klant.De redenering dat het vergroten van de ondernemingsvrijheid bijdraagt aan derentabiliteit die nodig is om te kunnen concurreren op een internationale marktis als volgt. Concurreren op een internationale markt vraagt erom dat spoorwegorganisatiescommercieel en zelfstandig hun product/marktbeleid kunnen voeren.Dit betekent dat zij niet langer verplicht moeten kunnen worden om tegente lage tarieven of vergoedingen diensten te rijden dan wel onrendabele lijnen teexploiteren. Dit vraagt om autonomie van management in de exploitatie (naastsanering van de schuldenlast om de opgelopen achterstanden te compenseren).